293
گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث

فصل هشتم : نسخ در قرآن‏

۸ / ۱

معناى نسخ و حكمت آن‏

قرآن‏

(هر حكمى را نسخ كنيم يا آن را به [ دست ]فراموشى بسپاريم، بهتر از آن يا مانندش را مى‏آوريم . مگر نمى‏دانى كه خدا بر هر كارى تواناست؟). ۱

حديث‏

۱۱۱.تفسير العيّاشى - به نقل از مَسعَدة بن صدقه - : از امام صادق عليه السلام در باره ناسخ و منسوخ ، و محكم و متشابه پرسيدم . فرمود : «ناسخ ، آن چيزى است كه همچنان بر جاست و به آن عمل مى‏شود . منسوخ ، چيزى است كه به آن عمل مى‏شده ؛ ولى بعد ، آيه‏اى آمده و آن را نسخ كرده است . متشابه ، آيه‏اى است كه بر كسى كه از آن شناخت ندارد ، مُشتبه مى‏شود» . ۲

۸ / ۲

شناخت ناسخ و منسوخ‏

۱۱۲.تفسير العيّاشى - به نقل از ابو عبد الرحمان سُلَمى - : على عليه السلام بر قاضى‏اى گذشت و فرمود : «آيا ناسخ را از منسوخ ، باز مى‏شناسى ؟» .
گفت : خير .
فرمود : «هم خود به هلاكت در افتاده‏اى و هم ديگران را به هلاكت مى‏افكنى! تأويل هر حرفى از قرآن ، بر چند وجه است» . ۳

1.بقره : آيه ۱۰۶ : (مَا نَنسَخْ مِنْ ءَايَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلَى‏ كُلِ‏ّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ) .

2.سَأَلتُ أبا عَبدِاللَّهِ عليه السلام عَنِ النّاسِخِ وَالمَنسوخِ وَالمُحكَمِ وَالمُتَشابِهِ، قالَ : النّاسِخُ الثّابِتُ المَعمولُ بِهِ ، وَالمَنسوخُ ما قَد كانَ يُعمَلُ بِهِ ثُمَّ جاءَ ما نَسَخَهُ ، وَالمُتَشابِهُ مَا اشتَبَهَ عَلى‏ جاهِلِهِ (تفسير العيّاشى : ج ۱ ص ۱۱ ح ۷ و ص ۱۰ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۳۸۳ ح ۲۲) .

3.إنَّ عَلِيّاً عليه السلام مَرَّ عَلى‏ قاضٍ ، فَقالَ : هَل تَعرِفُ النّاسِخَ مِنَ المَنسوخِ؟ فَقالَ : لا . فَقالَ : هَلَكتَ وأهلَكتَ ! تَأويلُ كُلِّ حَرفٍ مِنَ القُرآنِ عَلى‏ وُجوهٍ (تفسير العيّاشى : ج ۱ ص ۱۲ ح ۹ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۹۵ ح ۴۹) .


گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
292
  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24373
صفحه از 597
پرینت  ارسال به