حديث‏

۱۰۳.الطبقات الكبرى - به نقل از عبد الواحد بن ابى عون دَوسى كه با قريش ، هم‏پيمان بود - : طُفَيل بن عمرو دَوسى ، مردى شريف و شاعر و ثروتمند و سفره‏دار بود . او به مكّه آمد و پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله در مكّه بود . مردانى از قريش ، نزد او رفتند و گفتند : اى طُفَيل ! تو به شهر ما آمده‏اى و اين مردى كه در ميان ماست ، براى ما مشكل‏ساز شده و در بين ما ، تفرقه و پراكندگى افكنده است . سخنانش ، چون جادوست و ميان فرزند با پدر ، و برادر با برادر ، و زن با شوهر ، جدايى مى‏اندازد . مى‏ترسيم از جانب او بر سر تو و قومت ، همان بلايى بيايد كه بر سر ما آمده است . بنا بر اين ، با او هم‏سخن مشو و به سخنانش ، گوش مسپار .
طُفَيل گفت : به خدا سوگند ، آنها چندان در گوش من خواندند كه تصميم گرفتم هرگز از او چيزى نشنوم و با وى ، سخن نگويم . صبح ، در حالى به مسجد رفتم كه گوش‏هايم را از ترس آن كه چيزى از حرف‏هاى او به گوشم برسد ، از پنبه پُر كرده بودم ، به طورى كه به من «صاحب دو پنبه» مى‏گفتند .
يك روز صبح ، به مسجد رفتم . ديدم پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله كنار كعبه ، به نماز ايستاده است . نزديكش ايستادم و خدا خواست كه پاره‏اى از سخنان او را به من بشنوانَد . پس سخنى نيكو شنيدم . با خود گفتم : مادرم عزادارم شود! به خدا سوگند ، من مردى خردمند و شاعرم و خوب را از بد ، تشخيص مى‏دهم . پس چرا نبايد بشنوم كه اين مرد ، چه مى‏گويد؟ اگر آنچه را مى‏آورد ، نيكو بود ، آن را مى‏پذيرم ، و اگر بد بود ، رهايش مى‏كنم . پس درنگ كردم تا به سوى خانه‏اش ره‏سپار شد . من در پىِ او رفتم تا اين كه وارد خانه‏اش شد . من هم با او وارد شدم و گفتم : اى محمّد! قوم تو ، به من چنين و چنان گفتند و حرف‏ها زدند و - به خدا سوگند - چندان در گوش من خواندند و مرا از تو ترساندند كه گوش‏هايم را با پنبه پُر كردم تا سخنانت را نشنوم ؛ امّا خداوند ، چنين خواست كه سخن تو را به گوش من برساند . پس سخنى نيكو شنيدم . اينك دينت را بر من ، عرضه كن .
پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله اسلام را بر او عرضه كرد و برايش قرآن خواند . طُفَيل گفت : به خدا سوگند كه هرگز ، سخنى نيكوتر از اين و دينى عادلانه‏تر از اين نشنيده‏ام . پس اسلام آوردم و به حق ، شهادت دادم و گفتم : اى پيامبر خدا ! من در ميان قوم خود ، مُطاع هستم . نزد ايشان ، باز مى‏گردم و آنان را به اسلام ، دعوت مى‏كنم . پس دعا كن كه خداوند ، مرا در آنچه ايشان را به آن فرا مى‏خوانم ، يارى كند .
فرمود : «بار خدايا! براى او نشانه‏اى قرار ده» . ^۱

و - آموختن از ديگران

قرآن‏

(و نيك مى‏دانيم كه آنان مى‏گويند: «جز اين نيست كه بشرى به او مى‏آموزد» . [ نه! چنين نيست ؛ زيرا ]زبان كسى كه [ اين ]نسبت را به او مى‏دهند ، غير عربى است و اين [ قرآن ] ، به زبان عربىِ روشن است ). ^۱

حديث‏

۱۰۲.تفسير القمّى: اين سخن خداى متعال : (و نيك مى‏دانيم كه آنان مى‏گويند: «جز اين نيست كه بشرى به او مى‏آموزد» . [ نه . چنين نيست ؛ زيرا ]زبان كسى كه [ اين ]نسبت را به او مى‏دهند ، غير عربى است) . مقصود ، ابو فُكَيهه ، وابسته ابن حَضرَمى ، است كه زبانش غير عربى بود . او از اهل كتاب بود و به پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله ايمان آورد و از ايشان ، پيروى مى‏كرد .
از اين رو ، قريش گفتند : به خدا سوگند كه او با زبان خودش ، به محمّد ، تعليم مى‏دهد . خداوند مى‏فرمايد : (در حالى كه اين [ قرآن ]به زبان عربىِ روشن است) . ^۲

۷ / ۲

توطئه‏ها

الف - نهى از گوش دادن به قرآن

قرآن‏

(و كسانى كه كافر شدند ، گفتند: «به اين قرآن ، گوش مدهيد و سخن لغو در آن بيندازيد . شايد پيروز شويد»). ^۳