ه - افسانه‏پردازى

قرآن‏

(و برخى از آنان ، به تو گوش فرا مى‏دهند؛ ولى ما بر دل‏هايشان ، پرده‏ها افكنده‏ايم تا آن را نفهمند، و در گوش‏هايشان ، سنگينى [ قرار داده‏ايم‏] ، و اگر هر معجزه‏اى را ببينند ، به آن ايمان نمى‏آورند ، تا آن جا كه وقتى نزد تو مى‏آيند و با تو جدال مى‏كنند، كسانى كه كفر ورزيدند، مى‏گويند: اين [ كتاب ] ، چيزى جز افسانه‏هاى پيشينيان نيست). ^۱

حديث‏

۱۰۱.مجمع البيان - در بيان شأن نزول اين سخن خداى متعال : (وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى‏ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِى ءَاذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْاْ كُلَّ ءَايَةٍ لَّا يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّى‏ إِذَا جَاءُوكَ يُجَدِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلَّا أَسَطِيرُ الْأَوَّلِينَ ؛ و برخى از آنان ، به تو گوش فرا مى‏دهند؛ ولى ما بر دل‏هايشان ، پرده‏هايى افكنده‏ايم تا آن را نفهمند، و در گوش‏هايشان ، سنگينى [ قرار داده‏ايم‏] ، و اگر هر معجزه‏اى را ببينند ، به آن ايمان نمى‏آورند ، تا آن جا كه وقتى نزد تو مى‏آيند و با تو جدال مى‏كنند، كسانى كه كفر ورزيدند، مى‏گويند: اين [ كتاب ] ، چيزى جز افسانه‏هاى پيشينيان نيست) - : مى‏گويند : جمعى از مشركان مكّه ، از جمله نضر بن حارث و ابو سفيان بن حرب و وليد بن مُغَيره و عُتبة بن ربيعه و برادرش شَيبه و ديگران ، در كنار پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله - كه مشغول خواندن قرآن بود - نشستند . سپس به نضر گفتند : محمّد ، چه مى‏گويد؟
نضر گفت : افسانه‏هاى پيشينيان را [مى‏گويد] ، مانند همان افسانه‏هايى كه من در باره گذشتگان ، برايتان حكايت مى‏كنم . پس خداوند ، اين آيه را فرو فرستاد . ^۲

ب - جنون

قرآن‏

(و گفتند: اى كسى كه قرآن بر او نازل شده است ! به يقين ، تو مجنونى). ^۱

(و مى‏گفتند: آيا ما براى شاعرى مجنون ، دست از خدايانمان برداريم؟!). ^۲

حديث‏

۱۰۰.تفسير القمّى - به نقل از ابو مهاجر ، امام باقر عليه السلام در باره آيه (ثُمَّ تَوَلَّوْاْ عَنْهُ وَ قَالُواْ مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ ؛ پس، از او روى برتافتند و گفتند: تعليم‏يافته‏اى ديوانه است) فرمود - : اين را زمانى مى‏گفتند كه بر پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله وحى نازل شد و به ايشان حالت غش دست داد . آنها گفتند : او مجنون است» . ^۳

ج - كِهانت ^۴

(پس اندرز ده كه تو به لطف پروردگارت ، نه كاهنى و نه ديوانه). ^۵

د - شاعرى

(بلكه گفتند: «خواب‏هاى شوريده است ؛ [ نه ، ] بلكه آن را بر بافته ؛ بلكه او شاعر است. پس همان گونه كه براى پيشينيان هم عرضه شد، بايد براى ما نشانه‏اى بياورد). ^۶