۲ - ۱ . معارف بنيادين
خداى جهان در نگاه قرآن
خداى جهان در نگاه قرآن ، در مقايسه با همه تأملها و ژرفانديشىهاى بشرى در زمينه مبدأ عالم ، تفاوتى چشمگير دارد . خداى قرآن ، آن ذات يگانه واجد همه كمالات هستى و پيراسته از همه نقايص و خصايص موجودات مادى و امكانى است :
(وَلِلَّهِ الأَْسْمَآءُ الْحُسْنَى . ۱
نامهاى نيكو براى خداوند است).
او در عين قرب وجودى و احاطه قيومى ، برتر از تخيل تنگمايه بشرى است .
او هم آفريدگار ، و هم مدبّر همه هستى است و جهان وجود ، جلوهنمايى خويش را آنْ به آنْ از او مىگيرد :
(كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِى شَأْنٍ .
او در هر روزى ، مقامى دارد).
افعال او ، اهدافى حكيمانه دارند و بر اساس فيض ، رحمت و حق صورت مىبندند :
(أَوَ لَمْ يَتَفَكَّرُواْ فِى أَنفُسِهِم مَّا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَآ إِلَّا بِالْحَقِّ . ۲
آيا در درون خود نينديشيدهاند كه خدا، آسمانها و زمين و آنچه را ميان آنهاست جز به حق نيافريده است؟) .
(وَ مَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحْظُورًا. ۳
و بخشايش پروردگارت [از كسى ]بازداشته نيست).
توحيد قرآن ، توحيد خالقيت ، ربوبيت و الوهيت است كه اين مراتب از هم انفصالناپذيرند . قرآن در ارائه راههاى خداشناسى ، همه طرق آيات «آفاقى» و «انفسى» ، را به روى مخاطبان بازمعرفى مىكند :
(سَنُرِيهِمْ ءَايَتِنَا فِى الْأَفَاقِ وَ فِى أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ. ۴
به زودى به آنها آياتمان را در افقهاى گوناگون و در خودشان نشان مىدهيم تا برايشان روشن شود كه او حق است) .
(أَفِى اللَّهِ شَكٌّ فَاطِرِ السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضِ . ۵
آيا در خداوند شكافنده آسمانها و زمين ترديدى هست؟).
خداى قرآن همانگونه كه خداى عقل و حكمت است ، خداى عشق و محبت و زيبايى است و يكايك اعضاى هستى ، مجذوب او هستند ، به سوى او روان اند و از ژرفاى وجود با او راز مىگويند :
(إِن كُلُّ مَن فِى السَّمَوَ تِ وَ الْأَرْضِ إِلَّآ ءَاتِى الرَّحْمَنِ عَبْدًا . ۶
هيچ كسى در آسمانها و زمين نيست مگر اين كه بنده خداوند مهربان است).
(أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِى السَّمَوَ تِ وَالْأَرْضِ . ۷
آيا به جز دين خدا طلب مىكنند ، در حالى كه هر كس كه در آسمانها و زمين است ، تسليم او شده است).
