243
گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث

(فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَآءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ . ۱
آسمان و زمين بر آنها نگريست ، و مهلت داده نشدند)
.

1.دخان : آيه ۲۹.


گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
242

(بِيَدِهِ الْمُلْكُ . ۱
هستى به دست اوست)
.
(وَ السَّمَوَ تُ مَطْوِيَّتُ بِيَمِينِهِ . ۲
آسمان به دستان او پيچيده است)
.
به گفته زمخشرى در ذيل آيه فوق ، با اين تعبير ، عظمت خدا براى ما مجسّم مى‏شود و خدا با سخن خود ، مردم را به جلال خويش متنبّه مى‏سازد ؛ چرا كه امور سترگ و بزرگى كه فهم و ذهن بشر در آن متحيّر مى‏شود و انديشه‏هاى باريك نيز به سادگى نمى‏توانند آنها را دريابند ، ناگزير بايد از طريق تمثيل و تخيّل ، به عبارت در آيند و اين چيزى است كه در علم بيان دانسته مى‏شود ؛ ولى چه بسيار گام‏هايى كه از قديم در اين وادى لغزيده‏اند و به سبب بحث و كاوش نكردن ، از آيات و روايات رهيافت‏هاى سست و نادرستى به دست آورده‏اند . ۳
قرآن براى ترسيم پايبندى و وابستگى بسيار شديد انسان‏هاى طبيعت‏گرا و معنويت‏گريز به دنيا ، چنان از واژه «ثقل» استفاده مى‏كند كه حضيض زمين‏گيرى و دنيازدگى آنان را بر ژرفناى احساس مخاطب مى‏نشاند ؛ تو گويى اينان چون بار سنگينى بر زمين چسبيده‏اند كه ياراى هيچ جنبش و خيزشى را ندارند :
(مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انفِرُواْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأَْرْضِ . ۴
چرا هنگامى كه به شما گفته مى‏شود به سوى جهاد در راه خدا حركت كنيد، بر زمين سنگينى مى‏كنيد (و سستى به خرج مى‏دهيد))
.
سخن قرآن در باره سهل و بى‏اهميت بودن مرگ مستكبران ، اين تعبير زيبا و رساست كه در پى مرگ ايشان آب از آب تكان نخورد :

1.ملك : آيه ۱.

2.زمر : آيه ۶۷.

3.الكشّاف : ج‏۳ ص‏۴۰۸ - ۴۰۹.

4.توبه : آيه ۳۸.

  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24682
صفحه از 597
پرینت  ارسال به