191
گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث

۸۲.امام على عليه السلام: ميخ‏هاى (كوه‏هاى) خود را محكم و ارتفاعاتش را استوار ساخت و چشمه‏هايش را روان گردانيد و درّه‏هايش را شكافت . پس آنچه او بنا كرده ، سست نيست و آنچه او نيرو بخشيده ، ناتوان نيست . ۱

و - پيدايش گيتى

قرآن‏

(سپس به آسمان پرداخت و آن ، دودى بود . پس به آن و به زمين فرمود: «به ميل يا با بى‏ميلى بياييد» . آن دو گفتند: با فرمان‏پذيرى و ميل آمديم). ۲

(آيا آفرينش شما دشوارتر است، يا آسمانى كه [ او ] آن را بر پا كرده است؟ سقفش را بر افراشت و آن را [ به اندازه معيّن ]درست كرد، و شَبَش را تيره و روزش را آشكار گردانيد . پس از آن، زمين را با غلتانيدن گسترد، آبش و چراگاهش را از آن ، بيرون آورد و كوه‏ها را لنگر آن گردانيد). ۳

1.أرسى‏ أوتادَها ، وضَرَبَ أسدادَها ، وَاستَفاضَ عُيونَها ، وخَدَّ أودِيَتَها ، فَلَم يَهِن ما بَناهُ ، ولا ضَعُفَ ما قَوّاهُ (نهج البلاغة : خطبه ۱۸۶ ، الاحتجاج : ج ۱ ص ۴۷۸ ح ۱۱۶) .

2.فصّلت : آيه ۱۱ : (ثُمَّ اسْتَوَى‏ إِلَى السَّمَاءِ وَ هِىَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَ لِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ) .

3.نازعات : آيه ۲۷ - ۳۲ : (ءَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَلهَا * رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّلهَا * وَ أَغْطَشَ لَيْلَهَا وَ أَخْرَجَ ضُحَلهَا * وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذَ لِكَ دَحَلهَا * أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَ مَرْعَلهَا * وَالْجِبَالَ أَرْسَلهَا) .


گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
190

د - قانون جاذبه

قرآن‏

(خدا ، [ همان ] كسى است كه آسمان‏ها را بدون ستون‏هايى كه آنها را ببينيد ، بر افراشت، آن گاه بر عرش ، استيلا يافت و خورشيد و ماه را رام گردانيد؛ هر كدام براى مدّتى معيّن ، به سير خود ادامه مى‏دهند. [ خداوند ، ]در كار [ آفرينش ] ، تدبير مى‏كند و آيات [ خود ] را به روشنى ، بيان مى‏نمايد. باشد كه شما به لقاى پروردگارتان ، يقين حاصل كنيد) . ۱

حديث‏

۸۰.امام على عليه السلام: از گواهانِ آفرينش او ، آفريدن آسمان‏هاست كه بى هيچ ستونى ، استوارند ، و بى هيچ تكيه‏گاهى ، بر پايند . ۲

ه - اسرار آفرينش كوه‏ها

قرآن‏

(در زمين ، كوه‏هاى استوارى افكنده است تا [ مبادا زمين ] شما را بجنبانَد، و در آن ، از هر گونه جنبنده‏اى ، پراكنده گردانيده است ) . ۳

حديث‏

۸۱.امام على عليه السلام: [خداوند ،] آفريدگان را به قدرت خويش آفريد و بادها را به [لطف و ]رحمت خود ، به حركت در آورد و جنبش زمين خود را به وسيله كوه‏ها ، ميخكوب [و آرام‏] كرد ۴ . ۵

1.رعد : آيه ۲ : (اللَّهُ الَّذِى رَفَعَ السَّمَوَ تِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى‏ عَلَى الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّى يُدَبِّرُ الْأَمْرَ يُفَصِّلُ الْآيَتِ لَعَلَّكُم بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ) .

2.فَمِن شَواهِدِ خَلقِهِ خَلقُ السَّماواتِ مُوَطَّداتٍ بِلا عَمَدٍ ، قائِماتٍ بِلا سَنَدٍ (نهج البلاغة : خطبه ۱۸۲ ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۳۰۸ ح ۱۳) .

3.لقمان : آيه ۱۰ : (وَ أَلْقَى‏ فِى الْأَرْضِ رَوَ سِىَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيهَا مِن كُلِ‏ّ دَابَّةٍ) .

4.امام عليه السلام تأكيد مى‏كند كه خداى سبحان ، وقتى كوه‏ها را در زمين آفريد، براى هر كوهى ريشه‏اى در زمين نهاد كه اين ريشه ، همان ميخ است. اين ميخ يا ريشه، دو كاركرد دارد: اوّل، حفظ كوه از افتادن و لغزيدن . دوم ، اين كه اين ريشه فرو رفته در پوسته زمين، خود، لايه‏هاى زمين را به يكديگر محكم مى‏كند و آنها را از حركت و تكان ، باز مى‏دارد ، درست مانند ميخكوب كردن صفحات فلزّى به يكديگر كه ما انجام مى‏دهيم. اين، كاركرد كوه‏ها نسبت به ثبات زمين است ؛ امّا كاركرد كوه‏ها نسبت به استقرار زندگى انسان، اين است كه وجود كوه‏ها در زمين، خاك و صخره‏هاى موجود در سطح زمين را از جا به جا شدن و از بين رفتن ، حفظ مى‏كند و آنها را از تأثير توفان‏ها و گردبادها ، نگه مى‏دارد و بدين سان، زمينه برقرارى يك زندگى انسانى و يكنواخت در كوه‏ها و دشت‏ها و درّه‏ها ، فراهم مى‏آيد. اگر سطح زمين ، يكسره هموار و بدون كوه و ارتفاعات مى‏بود ، همواره در معرض تغيير قرار داشت و دست‏خوش دگرگونى مى‏شد .

5.فَطَرَ الخَلائِقَ بِقُدرَتِهِ ، ونَشَرَ الرِّياحَ بِرَحمَتِهِ ، ووَتَّدَ بِالصُّخورِ مَيَدانَ أرضِهِ (نهج البلاغة : خطبه ۱ ، الاحتجاج : ج ۱ ص ۴۷۳ ح ۱۱۳) .

  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24484
صفحه از 597
پرینت  ارسال به