۶.المناقب، ابن شهرآشوب: جبرئيل، پيام خداوند متعال را به پيامبر صلى اللَّه عليه وآله رساند... . سپس جبرئيل نزد پيامبر صلى اللَّه عليه وآله مىآمد و جز با اجازهاش به او نزديك نمىشد. روزى در بالاى مكّه نزد پيامبر آمد و پاشنه پايش را در گوشهاى از درّه به زمين كوبيد. چشمهاى جوشيد. جبرئيل وضو ساخت و پيامبر صلى اللَّه عليه وآله وضو گرفت و نماز ظهر را خواند و آن نخستين نمازى بود كه خداوند متعال واجب كرد. ۱
۷.المناقب، ابن شهرآشوب: در مدّتى كه پيامبر صلى اللَّه عليه وآله در مكّه بود، هيچ عبادتى تشريع نشد، مگر طهارت و نماز كه بر او، واجب و براى امّت، سنّت (مستحبّ مؤكّد) بود. پس از معراج و در سال نهم بعثت، نمازهاى پنجگانه واجب شد. پس از هجرت پيامبر صلى اللَّه عليه وآله به مدينه و در شعبان سال دوم هجرت، روزه واجب گشت، قبله تغيير كرد و زكات روزه (فطريه) و نماز عيد، واجب شد. فريضه نماز جمعه در سال نخست هجرت نيز جاىگزين نماز ظهر روز جمعه شده بود. سپس زكات دارايىها واجب شد. پس از آن، حج و عمره و حلال و حرام و امور ممنوع و مجاز و استحباب و كراهت و نيز جهاد و ولايت امير مؤمنان عليه السلام مقرّر شدند. ۲
1.أدّى إلَيهِ[ صلى اللَّه عليه وآله ] جَبرَئيلُ الرِّسالَةَ عَنِ اللَّهِ تَعالى ... ثُمَّ كانَ جَبرَئيلُ يأتيهِ ولا يَدنو مِنهُ إلّا بَعدَ أن يَستَأذِنَ عَلَيهِ ، فَأَتاهُ يَوماً وهُوَ بِأَعلى مَكَّةَ ، فَغَمَزَ بِعَقِبِهِ بِناحِيَةِ الوادي ، فَانفَجَرَ عَينٌ ، فَتَوَضَّأَ جَبرَئيلُ وتَطَهَّرَ الرَّسولُ ثُمَّ صَلَّى الظُّهرَ ، وهِيَ أوَّلُ صَلاةٍ فَرَضَهَا اللَّهُ تَعالى (المناقب ، ابن شهرآشوب : ج ۱ ص ۴۵ و ۴۶ ، إثبات الوصيّة : ص ۱۲۶) .
2.العِباداتُ لَم يُشرَع مِنها مُدَّةَ مُقامِهِ بِمَكَّةَ إلَّا الطَّهارَةُ وَالصَّلاةُ ، وكانَت فَرضاً عَلَيهِ وسُنَّةً لِاُمَّتِهِ ، ثُمَّ فُرِضَتِ الصَّلَواتُ الخَمسُ بَعدَ إسرائِهِ وذلِكَ فِي السَّنَةِ التّاسِعَةِ مِن نُبُوَّتِهِ ، فَلَمّا تَحَوَّلَ إلَى المَدينَةِ فُرِضَ صِيامُ شَهرِ رَمَضانَ فِي السَّنَةِ الثّانِيَةِ مِنَ الهِجرَةِ في شَعبانَ ، وحُوِّلَتِ القِبلَةُ ، وفُرِضَ زَكاةُ الفِطرِ ، وفُرِضَت فيها صَلاةُ العيدِ ، وكانَ فَرضُ الجُمُعَةِ في أوَّلِ الهِجرَةِ بَدَلاً مِن صَلاةِ الظُّهرِ ، ثُمَّ فُرِضَت زَكاةُ الأَموالِ ، ثُمَّ الحَجُّ وَالعُمرَةُ ، وَالتَّحليلُ وَالتَّحريمُ ، وَالحَظرُ وَالإِباحَةُ ، والاِستِحبابُ وَالكِراهَةُ ، ثُمَّ فُرِضَ الجِهادُ ، ثُمَّ وِلايَةُ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام (المناقب ، ابن شهرآشوب : ج ۱ ص ۴۳ ، العدد القويّة : ص ۳۴۳ ح ۱۷) .
