نماز در روزگار پيامبران بنى اسرائيل‏

پيامبران متعدّدى پس از موسى عليه السلام و پيش از عيسى عليه السلام از سوى خداوند برانگيخته شده‏اند كه از جمله آنان، اسماعيل صادق الوعد، ^۱ داوود، زكريّا و يحيى عليهم السلام هستند. آيات و احاديث متعدّدى به روشنى نشان مى‏دهند كه همه اين بزرگان، مأمور به نماز بوده‏اند و بِدان امر كرده و آن را پاس مى‏داشته‏اند. خداوند، فرمان اسماعيل (صادق الوعد) به خانواده‏اش را براى برپايى نماز، نقل نموده است . ^۲ دو حديث نيز به محراب داوود عليه السلام و نماز خواندنش در آن ، تصريح كرده‏اند . ^۳ حديثى ديگر نيز گزارش مى‏كند كه خداوند متعال ، برخى از موانع قبول نماز را به داوود عليه السلام وحى كرده است. ^۴ افزون بر اين، آيه‏اى از سوره لقمان، ^۵
به ضميمه حديثى كه معاصرت داوود عليه السلام با لقمان را نشان مى‏دهد، ^۶ دليل ديگرى بر وجود آيين نماز در روزگار اوست. احاديث متعدّدى نيز وصيّت لقمان را به فرزندش در باره نماز نقل كرده‏اند. ^۷
همچنين نماز خواندن زكريّا عليه السلام در سوره آل عمران به صراحت آمده ^۸ و آيه‏اى ديگر از همين سوره ^۹ نشان مى‏دهد كه نماز و جايگاه آن در ميان بنى اسرائيل شناخته شده بوده و دو ركن اصلى يعنى سجده و ركوع را داشته است و مريم عليها السلام آن را انجام مى‏داده است. در باره يحيى فرزند زكريّا نيز در كتاب المحاسن برقى ، حديثى است كه بر نماز خواندن او دلالت دارد . ^۱۰ همچنين حديثى هست كه يحيى عليه السلام امر خداوند به نماز را به بنى اسرائيل ابلاغ كرده است. ^۱۱

نماز در روزگار فرزندان ابراهيم عليه السلام‏

برخى از فرزندان و نوادگان ابراهيم خليل عليه السلام به پيامبرى رسيدند كه از جمله آنان مى‏توان به اسماعيل عليه السلام ، اسحاق عليه السلام ، يعقوب عليه السلام و يوسف عليه السلام اشاره نمود. اين پيامبران نيز مانند پدر و نياى بزرگشان ابراهيم عليه السلام به نماز فرمان داده شده و مأمور اقامه آن بوده‏اند. ^۱

نماز در روزگار موسى عليه السلام‏

حضرت موسى عليه السلام، از بزرگ‏ترين پيامبران اولو العزم الهى است و جوهره اصيل دينى كه او براى يهوديان آورد، جان‏مايه دين‏هاى ابراهيمىِ پس از اوست. بسيارى از آيين‏ها و مراسم اصيل و تحريف ناشده يهود، در دين مسيحيت و اسلام پا بر جا ماند، هر چند شكل و آداب آن تكميل شد. قرآن كريم به برخى آموزه‏هاى وحيانى موسى عليه السلام و پيمان گرفته شده از بنى اسرائيل اشاره كرده كه از جمله آنها اقامه نماز است. ^۲
در حديثى نيز به دستور خداوند به موسى عليه السلام در باره نماز و درنگ در آن ، اشاره شده است ^۳ و در حديث ديگر در باره مناجات موسى و خدا ، سخن از نماز به ميان آمده است. ^۴
دو حديث امام صادق عليه السلام نيز در توصيف ادب موسى عليه السلام در نماز است و علّت نيل موسى به مقام كليم اللهى، همان دانسته شده است. ^۵افزون بر آيات و احاديث اسلامى، متون متعدّدى در تورات و تلمود، نشان‏دهنده وجود نماز و تشريع آن در دين يهود هستند. در تورات، به نماز سليمان عليه السلام در حضور جمعى از بنى اسرائيل و تضرّع او و طلب بخشش براى بنى اسرائيل كه از سرزمين خود رانده شده بودند، اشاره شده ^۶ و در جايى ديگر از آن، ^۷ از پايان نماز سليمان عليه السلام و بلند شدن وى از حالت ركوع و تبريك وى به حاضران براى نجات و آسودگى آنها ياد شده است.
در باره نماز جماعت يهوديان ، در كتاب گنجينه تلمود آمده است كه علاوه بر عبادت‏ها و نمازهاى فردى و خصوصى كه انسان به وسيله آن، حاجات خود را از خدا مى‏طلبد، نمازهاى جماعتى نيز هستند كه افراد موظّف اند در آن شركت جويند و آن را در كنيسه بخوانند. ^۸
گفتنى است كه يهوديان نيز مانند مسلمانان، واژه خاصّى براى نماز با لفظ «تفيلا» و اوقات معيّنى براى برگزارى آن دارند. ^۹