311
گزیده شناخت‌نامه نماز

گزیده شناخت‌نامه نماز
310

هنگامى كه بنده نماز را در وقتش و با حدودش بخواند ، سپيد و نورانى بالا مى‏رود و مى‏گويد: «مرا حفظ كردى . خدا تو را حفظ كند!» و هنگامى كه در غير وقتش و بدون حدودش بخواند، سياه و تاريك بالا مى‏رود و مى‏گويد: «مرا تباه كردى، خدا تو را تباه كند!» .
بيشتر تفسيرهاى ديگر نيز به همين دو معنا اشاره كرده‏اند، هر چند به حلّ اين اختلاف ظاهرى نپرداخته‏اند. شايد بتوان اين گونه گفت كه مفسّران ، هر دو قول را با هم سازگار و آنها را دو فرد از يك معناى كلّى دانسته‏اند، بدين معنا كه نمايان‏ترين فرد «تضييع»، همان ترك كلّى نماز است و فرد ديگرش، عدم رعايت حدود و شرايط و اجزاى اصلى آن (مانند وقت) است.
به سخن ديگر، كسى كه نماز را آن اندازه به تأخير مى‏اندازد كه وقت اداى آن به پايان مى‏رسد و بايد در خارج از وقت ، قضا كند ، مقصودِ حقيقى نماز را - كه همان ذكر مستمر و مداوم خداوند است - ، تحصيل نكرده و آن را تباه نموده است، بويژه اگر اين كار به صورت عادت در آيد و مكرّر صورت بگيرد. با اين بيان مى‏توان روايت امام صادق عليه السلام را ناظر به مصداق اخير تضييع، يعنى در غير وقت خواندن دانست ، بى آن كه مصداق اوّل را نفى كرده باشد ؛ زيرا مصداق اوّل، يعنى ترك كلّى نماز، به روشنى، مصداق تضييع شمرده مى‏شود و بى ترديد ، زيان‏هاى آن مانند دچار شدن به غَى و فرجام بد را در پى دارد . به جهت اين آشكارى ، امام عليه السلام نيز از ذكر آن ، صرف نظر كرده و به بيان مصداق‏هاى ديگر ، پرداخته است.
سخن پايانى ، اين كه : چه بسا بتوان دو تفسير ياد شده را نه ناظر به مصاديق انحصارى ، بلكه در صدد بيان دو مصداق بارزترِ تضييع (تباه كردن) نماز دانست . بر اين اساس ، تضييع مى‏تواند مصداق‏هاى نازل‏ترى از قبيل عدم اهتمام غير موجّه به امورى چون اوّل وقت ، جماعت خواندن و ... داشته باشد ، همچنان كه در مقابل ، از اهتمام به اين امور به عنوان نشانه‏هاى محافظت از نماز ، ياد شده است .

  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه نماز
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری مرتضی خوش‌نصیب،
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24427
صفحه از 356
پرینت  ارسال به