169
گزیده شناخت‌نامه نماز

۶ / ۹

مجموعه آداب نماز

۲۴۶.امام باقر عليه السلام : هنگامى كه به نماز مى‏ايستى، پاهايت را به هم نچسبان و ميانشان به اندازه حدّ اقل يك انگشت و حدّ اكثر يك وجب فاصله بده و شانه‏هايت را فرو انداز و دستانت را رها كن و انگشتانت را در هم نياويز ؛ بلكه بر ران‏هايت و در راستاى زانوانت باشند و نگاهت به سجده‏گاهت باشد.
هنگامى كه ركوع مى‏كنى ، دو پايت را در يك رديف بگذار و ميانشان به اندازه يك وجب فاصله مى‏دهى . زانوانت را در كف دستانت بگير و دست راستت را بر زانوى راستت و پيش از دست چپت مى‏نهى و با سر انگشتانت برآمدگى زانويت را نيك بگير و هنگامى كه آنها را بر زانوانت نهادى ، از هم بازشان كن. اگر سر انگشتانت را در ركوع به زانوانت رساندى، كفايت مى‏كند؛ ولى من دوست‏تر دارم زانوانت را در كف دستانت بگيرى و انگشتانت را بر برآمدگى زانوانت بنهى و آنها را از هم باز كنى. كمرت را راست نگه دار و نگاهت به ميان قدم‏هايت باشد.
هنگامى كه خواستى به سجده بروى ، دستانت را به تكبير بلند كن و به سجده بيفت و دستانت را با هم و پيش از زانوانت بر زمين بنه و ساعدهاى دستانت را چون درندگان بر زمين نگستران و بر زانوان و ران‏هايت نيز مگذار ؛ بلكه با آرنج‏هايت بال بساز و كف دستانت را به زانوانت نچسبان و به صورتت نيز نزديك مگردان؛ بلكه ميان آن دو و در راستاى شانه‏هايت باشد، نه رو به روى زانوانت ، بلكه اندكى از آنها انحراف داشته باشد. دستانت را كاملاً بر زمين بگستران و [ پس از سجده ] به سوى خود باز گردان و اگر زير آنها پارچه‏اى بود ، اشكالى ندارد، گر چه به زمين رساندنشان بهتر است ، و در سجده، انگشتانت را از هم باز نكن؛ بلكه به هم بچسبان.
هنگامى كه براى تشهّد نشستى، زانوانت را به زمين بچسبان و كمى ميانشان را باز كن، و روى پاى چپت بر زمين و روى پاى راستت بر كف پاى چپت باشد و سرينت و نيز سر انگشت شست پاى راستت بر زمين باشد و هيچ گاه بر هر دو پايت منشين كه به تو آزار مى‏رساند و نيز [ با نشيمنگاه ] بر زمين منشين كه بخشى از تنت بر بخشى ديگر قرار مى‏گيرد و نمى‏توانى براى تشهّد و دعا تحمّل كنى. ۱

1.إذا قُمتَ فِي الصَّلاةِ فَلا تُلصِق قَدَمَكَ بِالاُخرى‏ ، دَع بَينَهُما فَصلًا ، إصبَعًا أقلَّ ذلِكَ إلى شِبرٍ أكثَرِهِ ، وَاسدُل مَنكِبَيكَ وأرسِل يَدَيكَ ، ولا تُشَبِّك أصابِعَكَ وَلتَكونا عَلى‏ فَخِذَيكَ قُبالَةَ رُكبَتَيكَ ، وَليَكُن نَظَرُكَ إلى‏ مَوضِعِ سُجودِكَ . فَإِذا رَكَعتَ فَصُفَّ في رُكوعِكَ بَينَ قَدَمَيكَ ، تَجعَلُ بَينَهُما قَدرَ شِبرٍ ، وتُمَكِّنُ راحَتَيكَ مِن رُكبَتَيكَ وتَضَعُ يَدَكَ اليُمنى‏ عَلى‏ رُكبَتِكَ اليُمنى‏ قَبلَ اليُسرى‏ ، وبَلِّع أطرافَ أصابِعِكَ عَينَ الرُّكبَةِ ، وفَرِّج أصابِعَكَ إذا وَضَعتَها عَلى‏ رُكبَتَيكَ ، فَإِذا وَصَلَت أطرافُ أصابِعِكَ في رُكوعِكَ إلى‏ رُكبَتَيكَ أجزَأَكَ ذلِكَ ، وأحَبُّ إلَيَّ أن تُمَكِّنَ كَفَّيكَ مِن رُكبَتَيكَ فَتَجعَلَ أصابِعَكَ في عَينِ الرُّكبَةِ وتُفَرِّجَ بَينَهُما ، وأقِم صُلبَكَ ومُدَّ عُنُقَكَ ، وَليَكُن نَظَرُكَ إلى‏ ما بَينَ قَدَمَيكَ . فَإِذا أرَدتَ أن تَسجُدَ فَارفَع يَدَيكَ بِالتَّكبيرِ وخِرَّ ساجدًا ، وابدَأ بِيَدَيكَ فَضَعهُما عَلَى الأَرضِ قَبلَ رُكبَتَيكَ ، تَضَعُهُما مَعًا ، ولا تَفتَرِش ذِراعَيكَ افتِراشَ السَّبُعِ ذِراعَيهِ ، ولا تَضَعَنَّ ذِراعَيكَ عَلى‏ رُكبَتَيكَ وفَخِذَيكَ ولكِن تَجَنَّح بِمِرفَقَيكَ ، ولا تُلصِق كَفَّيكَ بِرُكبَتَيكَ ، ولا تُدنِهِما مِن وَجهِكَ بَينَ ذلِكَ حِيالَ مَنكِبَيكَ ، ولا تَجعَلهُما بَينَ يَدَي رُكبَتَيكَ ولكِن تُحَرِّفُهُما عَن ذلِكَ شَيئًا ، وابسُطهُما عَلَى الأَرضِ بَسطًا واقبِضهُما إلَيكَ قَبضًا ، وإن كانَ تَحتَهُما ثَوبٌ فَلا يَضُرُّكَ ، وإن أفضَيتَ بِهِما إلى‏ الأَرضِ فَهُوَ أفضَلُ ، ولا تُفَرِّجَنَّ بَينَ أصابِعِكَ في سُجودِكَ ولكِن ضُمَّهُنَّ جَميعًا . وإذا قَعَدتَ في تَشَهُّدِكَ فَأَلصِق رُكبَتَيكَ بِالأَرضِ وفَرِّج بَينَهُما شَيئًا ، وليَكُن ظاهِرُ قَدَمِكَ اليُسرى‏ عَلَى الأَرضِ وظاهِرُ قَدَمِكَ اليُمنى‏ عَلَى باطِنِ قَدَمِكَ اليُسرى‏ وإليَتاكَ عَلَى الأَرضِ وطَرَفُ إبهامِكَ اليُمنى‏ عَلَى الأَرضِ ، وإيّاكَ والقُعودَ عَلى‏ قَدَمَيكَ فَتَتَأَذّى‏ بِذلِكَ ، ولا تَكُن قاعِدًا عَلَى الأَرضِ فَتَكونَ إنَّما قَعَدَ بَعضُكَ عَلى‏ بَعضٍ فَلا تَصبِرَ لِلتَّشَهُّدِ والدُّعاءِ (الكافى : ج ۳ ص ۳۳۴ ح ۱ ، تهذيب الأحكام : ج ۲ ص ۸۳ ح ۳۰۸) .


گزیده شناخت‌نامه نماز
168

۶ / ۸ - ۲

چگونگى سلام دادن

۲۴۴.سنن ابن ماجة - به نقل از سهل بن سعد - : پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله يك سلام به رو به رويش مى‏داد. ۱

۲۴۵.امام صادق عليه السلام : هر ذكر خدا و پيامبرش در نماز، جزء آن است و اگر بگويى: «السلام علينا وعلى عباد اللَّه الصالحين ؛ سلام بر ما و بندگان صالح خدا!» ، نمازت را به پايان برده‏اى. ۲

1.إنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه وآله كانَ يُسَلِّمُ تَسليمَةً واحِدَةً تِلقاءَ وَجهِهِ (سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۲۹۷ ح ۹۱۸ و ۹۱۹ ، سنن الترمذى : ج ۲ ص ۹۰ ح ۲۹۶) .

2.كُلُّ ما ذَكَرتَ اللَّهَ بِهِ وَالنَّبِيَّ صلى اللَّه عليه وآله فَهُوَ مِنَ الصَّلاةِ ، وإن قُلتَ : «السَّلامُ عَلَينا وعَلى‏ عِبادِ اللَّهِ الصّالِحينَ» فَقَدِ انصَرَفتَ (الكافى : ج ۳ ص ۳۳۸ ح ۶ ، تهذيب الأحكام : ج ۲ ص ۳۱۶ ح ۱۲۹۲) .

  • نام منبع :
    گزیده شناخت‌نامه نماز
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری مرتضی خوش‌نصیب،
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1392
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24228
صفحه از 356
پرینت  ارسال به