آنها که در آن زمان حاضر هستند و چه آنهایی که بعداً میآیند. از این رو، گزارههای موجود در چنین سبکی، گزارههای است که در اصطلاح منطق، گزارههای حقیقی گفته میشود. سبک گفتاری دارای ویژگیهای به عکس این ویژگیها است؛ به این معنا که در آن، تنها وضعیت مخاطبانی در نظر گرفته میشود که به طور شفاهی در حینِ خطاب حضور دارند. از این رو، در سبک گفتاری، گوینده میتواند بر قرینههایی اعتماد ورزد که نزد مخاطبانش وجود دارد. از این رو، لازم نیست در خود کلام آورده شود. همچنین، در سبک گفتاری، التفات و انتقال از یک سخن به سخنی دیگر و تغییر لحن کلام له وفور یافت میشود.۱
نمونه روشن برای نشان دادن، ویژگیهای گفتاری بودن قرآن، ۱۰ آیه نخست سوره عبس است:
(عَبَسَ وَ تَوَلَّىٰ * أَن جَاءَهُ ٱلْأَعْمَىٰ * وَ مَا یدْرِیكَ لَعَلَّهُیزَّكَّىٰ * أَوْ یذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكْرَىٰ * أَمَّا مَنِ ٱسْتَغْنَىٰ * فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّىٰ * وَ مَا عَلَیكَ أَلَّا یزَّكَّىٰ * وَ أَمَّا مَن جَاءَكَ یسْعَىٰ * وَ هُوَ یخْشَىٰ * فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ).۲
آیة اللّٰه معرفت در تبیین این آیات چنین مینویسد:
در این آیات دو موضوع مطرح شده است: یکی ملامت و دیگری عتاب؛ ملامت نسبت به کسی که به هنگام ورود مرد فقیر و نابینا، چهره در هم کشید و روی گردانید و عتاب نسبت به کسی که از توجه به یک مؤمن طالب غفلت کرد. اما اینکه چه کسی مورد ملامت قرار گرفت و چه کسی مورد عتاب، در ظاهر کلام هیچ دلالتی بر آن وجود ندارد و این امر را تنها شاهدان عینی این قضیه میدانند. البته لحن آیه میتواند ما را راهنمایی کند که در اینجا دو نفر قصد شدهاند که یکی ملوم است و دیگر معاتب؛ زیرا عبوس و تولّی امری اختیاری است که حکایت از سوء نیت دارد و ساحت قدس
