95
نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی

کارهای علمی او ترجمه تاریخ ملت‌های سامی نولدکه، تاریخ اسلام، هزار و یک شب، ادبیات جدید عرب و مسیحی شدن روس‌ها است.۱

- کراچکوفسکی:۲ شاید مهم‌ترین مستشرق روسی باشد که از کودکی به مطالعه آثار مستشرقان و فراگیری زبان عربی علاقه داشت. وی به گروه زبان‌های شرقی دانشگاه پترزبورگ پیوست و سپس به کشورهای شرقی، از جمله مصر، سوریه و فلسطین مسافرت کرد. تعداد آثار او به بیش از ۴۵۰ تألیف و مقاله می‌رسد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: تحقیق در اداره خلافت مهدی، ترجمه قرآن به روسی، شعرهای ابوالعتاهیه، متنبّی و المعرّی و سیره ابی‌دعبل جمحی.۳

ویژگی‌های مدرسه استشراقی روسیه عبارت‌اند از:

- مستشرقان روسی توجه ویژه‌ای به ادبیات عرب داشته‌اند، به‌گونه‌ای که تعداد دانشمندان متخصص در این حوزه بیش از دیگر زمینه‌های تحقیقات عربی است.

- مدرسه استشراقی روسیه از ساکنان آسیای میانه بهره برد و متخصصان عرب، مانند شیخ طنطاوی و احمد بن‌حسین مکی، را برای فعالیت در دانشکده زبان‌های شرقی دعوت به همکاری کرد.

- امتیاز دیگر این مدرسه پی نگرفتن اغراض دینی یا سیاسی است. شاید بتوان استثنائاتی برای این سخن پیدا کرد؛ اما بیشتر تحقیقات مستشرقان روس به تحقیقات علمی محض اختصاص دارد.

- مستشرقان روس کتاب‌های خطی عربی کم‌یاب، مانند کتاب‌های فارابی، ابن‌رشد، ابن‌سینا و رازی، را در مشهورترین دانشگاه‌های این کشور گردآوری و دسته‌بندی کردند.

1.. نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۳، ص۹۴۶.

2.. I. Krechkovsky

3.. برای آگاهی بیشتر از نام‌ها و موضوعات آثار وی، نک: نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۳، ص۹۵۴.


نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
94

- والنتین بوریزف:۱ شهرت وی در تحقیق درباره لهجه‌های عربی،‌ به‌ویژه لهجه‌های ساکنان بغداد و بصره، بود. وی مقالاتی علمی درباره ادبیات مردم شرق نوشت و جایگاه خاصی برای این موضوع در فرهنگ موضوعی روسی در نظر گرفت.

- گرگاس:۲ او به فرانسه مسافرت کرد و با دوساسی آشنا شد. در آن‌جا عربی را فراگرفت و سپس طی سه سال از مصر، سوریه، لبنان و فلسطین بازدید کرد. وی به روسیه بازگشت و طرح‌هایی علمی درباره حقوق مسیحیان شرق بر اساس حقوق اسلامی و نیز درباره تک‌واژشناسی (صَرف) در زبان عربی ارائه کرد. از آثار او می‌توان به تألیف کتابی درباره تاریخ ادبیات عرب، ترجمه کتاب فقه اسلامی، معرفی کتاب الأغانی و نشر أخبار الطوال دینوری اشاره کرد.۳ وی همچنین با همکاری مستشرقی دیگر به نام روزن کتابی آموزشی درباره ادبیات و زبان عربی نوشت.

- ویکتور روزن:۴ او زبان‌های عربی، فارسی و عبری را به‌خوبی می‌شناخت. وی با مستشرقان بزرگ معاصر خود، مانند گلدزیهر، گویدی، شفر، براون و دخویه آشنا بود. مشهورترین اثر او کتاب چهارجلدی فهرست کتب خطی عربی و فارسی در پترزبورگ و بولونیا است. وی کتاب خطی جهانگرد عرب ابن‌فضلان، تاریخ یحیی بن‌سعید انطاکی و تاریخ حبیب منبجی را منتشر کرد و در چاپ تاریخ طبری نیز همکاری داشت. بسیاری از مستشرقان بنام روس شاگرد وی هستند.

- کریمسکی:۵ وی مشهورترین مستشرق روس در نیمه اول قرن بیستم است. او زبان عربی، فارسی و ترکی را فراگرفت و کتابخانه بزرگ دانشگاه مسکو را تأسیس کرد که شامل تألیفات بسیاری درباره اسلام و تاریخ ادبیات عرب است. مهم‌ترین

1.. Valentin Borisov

2.. W. O. Girgass

3.. نجیب العقیقی، المستشرقون، ج۳، ص۹۳۸.

4.. V. R. Bon. Rosen

5.. A. E. Krymsky

  • نام منبع :
    نقدی بر گفتمان شر ق‌شناسی
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1397
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1700
صفحه از 143
پرینت  ارسال به