۱ . مخلوط كردن يك خبر با خبر ديگر
در اختيار الرجال در شرح حال على بن يقطين ، بين دو روايت ، خلط شده است ، بدين شكل كه صدر سند روايت دوم ، حذف ، وتنها ادامه آن ذكر گرديده است . بدين ترتيب ، روايت به صورت روايتى ناقص و مشوّش در آمده است . همچنين در روايت مذكور ، «على يقطين» به «علىّ بن يقطين» تصحيف شده است . متن روايت ، چنين است :
قال أبو الحسن عليه السلام : إنّ للّه مع كلّ طاغية وزيرا من أوليائه يدفع به عنهم ، دعوة أبى عبد اللّه عليه السلام علىّ بن يقطين و ما ولد! قال : فقال : ليس حيث يذهب . أما علمت أنّ المؤمن فى صلب الكافر ، بمنزلة الحصاة تكون فى الليلة ، يصيبها المطر فيغسلها و لايضرّ الحصاة شيئا. ۱
اين روايت در الكافى به صورت دو روايت مستقل ، آمده است . اين دو روايت ، به شرح زيرند :
روايت اوّل. در اين روايت ، كلينى با سند خويش به على بن يقطين ، از وى چنين نقل مى كند :
قال لى أبو الحسن عليه السلام : إنّ للّه ـ عزّ و جلّ ـ مع السلطان أولياء يدفع بهم عن أوليائ ؛
امام كاظم عليه السلام به من فرمود : براى خداوند ـ عزّ و جلّ ـ در كنار سلاطين ، دوستانى است كه به وسيله آنان ، شرّ سلاطين را از دوستانش دفع مى كند. ۲
روايت دوم . كلينى در اين روايت ، از على بن يقطين ، از امام كاظم عليه السلام چنين نقل مى كند :
قال : قلت له : إنّى قد أشفقت من دعوة أبى عبد اللّه عليه السلام على يقطين و ما ولد! فقال : يا أبا الحسن! ليس حيث تذهب ... ؛
[على بن يقطين] مى گويد : به امام كاظم عليه السلام عرض كردم : من از لعن امام
صادق عليه السلام بر يقطين ۳ و فرزندانش ترسانم (مى ترسم كه آن لعنت به من هم اصابت كند) . امام عليه السلام فرمود : اى ابو الحسن! چنين نيست كه تو گمان مى كنى ... . ۴
با توجّه به اين دو روايت ، چگونگى خلط بين آنها در عبارت كشّى ، روشن مى شود .
1. اختيار معرفة الرجال ، ص ۴۳۵ (ش ۸۲۰) . نيز ، ر . ك : سماء المقال ، ج ۱ ، ص ۸۱ و ۸۲ ؛ تنقيح المقال ، ج ۲ ، ص ۳۱۶ ؛ قاموس الرجال ، ج ۷ ، ص ۶۱۴ .
2. الكافى ، ج ۵ ، ص ۱۱۲ .
3. مراد ، پدر على بن يقطين است .
4. الكافى ، ج ۲ ، ص ۱۳ .
