همچنین یاد خدا موجب ترک گناه، راندن شیطان و تقویت تقوا میشود.۱ وقتی انسان، هنگام گناه، خدا را یاد کند، بصیرت پیدا میکند و در نتیجه، از انجام دادن آن خودداری مینماید.۲از این رو، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله این گونه به درگاه خداوند متعال دعا میکند که: «خداوندا! ما را به کار خودت سرگرم بدار... و [ما را] بر نعمتهایت، سپاس گزار و از یادت، لذّت بَرنده قرار بده».۳
در طرف مقابل، غفلت از یاد خدا موجب «خودفراموشی»۴و «قساوت قلب»۵و «مردن دل»۶میگردد. از این رو، خداوند متعال به
1.. (إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ إِذَا مَسَّهُمْ طَئِفٌ مِّنَ الشَّیطَـنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ) (سورۀ اعراف، آیۀ ۲۰۱).(وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُواْ فَـحِشَةً أَوْظَـلَمُواْ أَنفُسَهُمْ ذَكَرُواْ اللّه فَاسْتَغْفَرُواْ لِذُنُوبِهِمْ وَمَن یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَا اللّه وَلَمْ یصِرُّواْ عَلَى مَا فَعَلُواْ وَهُمْ یعْلَمُونَ) (سورۀ آل عمران، آیۀ ۱۳۵).
2.۰. عن علی بن أبی حمزة عن الإمام الصادق علیه السلام، قال: سَأَلتُهُ فی قَولِ اللّه: (إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْاْ إِذَا مَسَّهُمْ طَئِفٌ مِّنَ الشَّیطَـنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ) ما ذلِكَ الطّائِفُ؟ فَقالَ: هُوَ السَّیئُ یهُمُّ العَبدُ بِهِ، ثُمَّ یذكُرُ اللّه فَیبصِرُ ویقصِرُ (تفسیر العیاشی، ج۲، ص۴۴، ح۱۲۹؛ تنبیه الخواطر، ج۲، ص۲۰۱ نحوه؛ بحار الأنوار، ج۷۰، ص۲۸۷، ح۱۴).عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه السلام، قال: سَأَلتُهُ عَن قَولِ اللّه عز و جل: (إِذَا مَسَّهُمْ طَئِفٌ مِّنَ الشَّیطَـنِ تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ)؟ قالَ: هُوَ العَبدُ یهُمُّ بِالذَّنبِ ثُمَّ یتَذَكَّرُ فَیمسِكُ، فَذلِكَ قَولُهُ: (تَذَكَّرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ) (الكافی، ج۲، ص۴۳۴، ح۷).
3.اللّهمَّ اجعَلنا مَشغولینَ بِأَمرِكَ... شاكِرینَ عَلى نَعمائِكَ، مُتَلَذِّذینَ بِذِكرِكَ (جامع الأخبار، ص٣٦٤، ح١٠١٣؛ بحار الأنوار، ج٩٥ ص٣٦٠، ح١٦).
4.(وَ لَا تَكُونُواْ كَالَّذِینَ نَسُواْ اللّه فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَـسِقُونَ) (سورۀ حشر، آیۀ ١٩).
5.عن علی بن عیسى رفعه: إنَّ موسى علیه السلام ناجاهُ اللّه ُ تَبارَكَ وتَعالى فَقالَ لَهُ فی مُناجاتِهِ:... یا موسى، لا تَنسَنی عَلى كُلِّ حالٍ، ولا تَفرَح بِكَثرَةِ المالِ؛ فَإِنَّ نِسیانی یقسِی القُلوبَ، ومَعَ كَثرَةِ المالِ كَثرَةُ الذُّنوبِ (الکافی، ج٨، ص٤٢ ـ ٤٥، ح٨؛ تحف العقول، ص٤٩۳). نیز، ر. ک: الکافی، ج٢، ص٤٩٧، ح۷.
6.امام صادق علیه السلام: فیما ناجَى اللّه ُ بِهِ موسى علیه السلام، قالَ: یا موسى، لا تَنسَنی عَلى كُلِّ حالٍ؛ فَإِنَّ نِسیانی یمیتُ القَلبَ (الکافی، ج٢، ص٤٩٨، ح١١؛ بحار الأنوار، ج١٣، ص٣٤٤، ح٢٤).