91
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

۷۰. امام على عليه ‏السلام ـ در خطبه‏اى كه در آن ، از مجازات گنهكاران در روز رستاخيز ، ياد مى‏كند ـ : گنهكاران را در بدترين سراى ، جاى مى‏دهد، دست‏ها را با كُند و زنجير به گردن‏ها مى‏بندد، زلف‏ها را به پاها گره مى‏زند و جامه‏هايى از قطران و تكّه‏هاى آتش ، بر ايشان مى‏پوشاند ؛ در دوزخى كه گرمايش سخت و سوزان است و درى كه بر روى اهل دوزخ فرو بسته شده است ؛ در آتشى ديوانه‏وار و پرخروش، با شعله‏هايى سركش، كه فريادى رعدآسا و هولناك دارد ؛ ساكنانش از آن جا رخت بر نمى‏بندند، اسيرانش با هيچ بهايى آزاد نمى‏شوند و زنجيرهايش از هم نمى‏گسلد ؛ آن سراى را عمرى نيست كه به سر آيد و ساكنانش را اجلى نيست كه به پايان رسد [تا خلاص شوند].

۷۱. امام على عليه ‏السلام ـ در وصف آتش دوزخ ـ : خدا را خدا را ـ اى بندگان خدا ـ كه دنيا همه شما را بر يك راه مى‏برد [همان راه منتهى به آخرت كه گذشتگان نيز رفتند] ، و شما و [زمانِ] قيامت ، به يك ريسمان بسته شده‏ايد ۱ و تو گويى قيامت [هم‏اينك] نشانه‏هاى خود را آورده، پرچم‏هايش را نزديك ساخته و شما را بر گذرگاه صراط ، نگه داشته است، و گويا [هم‏اكنون] زلزله‏هايش را پيش آورده و [چونان اشترى] سينه خويش را بر زمين نهاده [و تحقّق يافته ]است. دنيا از اهل خود ، بريده و آنان را از آغوش خويش بيرون افكنده است. گويا روزى بود كه گذشت، يا ماهى بود كه به پايان رسيد . تازه آن ، كهنه گرديده و فربه آن ، لاغر گشته است ؛ در جايگاهى تنگ ، با كارهايى در هم و بزرگ و آتشى سخت گزنده
كه هياهويش بلند است و زبانه‏اش سركش و خروشش خشم‏آلود، شعله‏اش فروزان است و فسرده شدنش دور و دير ، هيمه‏اش پرشعله است و تهديدش خوف‏انگيز ، ژرفاى آن ناپيدا و كران تا كرانش غرقه در تاريكى است، ريگ‏هايش جوشان، و كارهايش وحشتناك است.

1.همچون دو شتر ، كه به يك ريسمان بسته شده باشند .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
90

۷۰. عنه عليه ‏السلام : ـ في خُطبَةٍ يَذكُرُ فيها جَزاءَ المُذنِبينَ يَومَ القِيامَةِ ـ : أمّا أهلُ المَعصِيَةِ فَأَنزَلَهُم شَرَّ دارٍ ، وغَلَّ الأَيدِيَ إلَى الأَعناقِ ، وقَرَنَ النَّواصِيَ بِالأَقدامِ ، وألبَسَهُم سَرابيلَ القَطِرانِ ومُقَطَّعاتِ النّيرانِ ، في عَذابٍ قَدِ اشتَدَّ حَرُّهُ ، وبابٍ قَد اُطبِقَ عَلى أهلِهِ ، في نارٍ لَها كَلَبٌ ۱ ولَجَبٌ ۲ ، ولَهَبٌ ساطِعٌ ، وقَصيفٌ ۳ هائِلٌ ، لا يَظعَنُ مُقيمُها ، ولا يُفادى أسيرُها ، ولا تُفصَمُ ۴ كُبولُها ۵ ، لا مُدَّةَ لِلدّارِ فَتَفنى ، ولا أجَلَ لِلقَومِ فَيُقضى . ۶

۷۱. عنه عليه ‏السلام : ـ في صِفَةِ نارِ جَهَنَّمَ ـ : فَاللّه‏َ اللّه‏َ عِبادَ اللّه‏ِ! فَإِنَّ الدُّنيا ماضِيَةٌ بِكُم عَلى سَنَنٍ ۷ ، وأنتُم وَالسّاعَةُ في قَرَنٍ وكَأَنَّها قَد جاءَت بِأَشراطِها ، وأزِفَت بِأَفراطِها ۸ ، ووَقَفَت بِكُم عَلى صِراطِها . وكَأَنَّها قَد أشرَفَت بِزَلازِلِها ، وأناخَت بِكَلاكِلِها ۹ ، وَانصَرَمَتِ الدُّنيا بِأَهلِها ، وأخرَجَتهُم مِن حِضنِها ، فَكانَت كَيَومٍ مَضى ، أو شَهرٍ انقَضى ، وصارَ
جَديدُها رَثّا ، وسَمينُها غَثّا ، في مَوقِفٍ ضَنكِ المَقامِ ، واُمورٍ مُشتَبِهَةٍ عِظامٍ ، ونارٍ شَديدٍ كَلَبُها ، عالٍ لَجَبُها ، ساطِعٍ لَهَبُها ، مُتَغَيِّظٍ زَفيرُها ، مُتَأَجِّجٍ سَعيرُها ، بَعيدٍ خُمودُها ، ذاكٍ ۱۰ وَقودُها ، مَخوفٍ وَعيدُها ، عَمٍ ۱۱ قَرارُها ، مُظلِمَةٍ أقطارُها ، حامِيَةٍ قُدورُها ، فَظيعَةٍ أُمورُها . ۱۲

1.كَلِبَ : أي اشتدّ ، يقال : كَلَب الدهرُ على أهله ؛ إذا ألحّ عليهم واشتدّ (النهاية : ج ۴ ص ۱۹۵ «كلب») .

2.اللَّجَبْ : الصوت والصياح (لسان العرب : ج ۱ ص ۷۳۵ «لجب») .

3.القَصيف : صوت هائل يشبه صوت الرعد (النهاية : ج ۴ ص ۷۴ «قصف») .

4.الفَصْم : أن ينصدع الشيء فلا يبين ، ويروى بالقاف وهو قريب منه (النهاية : ج ۳ ص ۴۵۲ «فصم») .

5.الكَبْل : قيد ضخم (النهاية : ج ۴ ص ۱۴۴ «كبل») .

6.نهج البلاغة : الخطبة ۱۰۹ ، بحار الأنوار : ج ۷ ص ۱۱۴ ح ۴۹ .

7.السّنن : الطريقة ، وسننُ الطريق : محجّته (لسان العرب : ج ۱۳ ص ۲۲۶ «سنن») . والمراد إنّ الدنيا تفعل بكم فعلها بمن سبقكم (صبحي الصالح) .

8.الفَرط : العَلَم المستقيم يُهتدى به ، والفَرَط : الذي يتقدّم (مجمع البحرين : ج ۳ ص ۱۳۸۴ «فرط») .

9.الكَلْكَل : الصّدر من كلّ شيء ، وقيل : هو ما بين التّرقُوَتين (لسان العرب : ج ۱۱ ص ۵۹۶ «كلل») .

10.ذَكتَ النار : اشتدّ لهبها واشتعلت (لسان العرب : ج ۱۴ ص ۲۸۷ «ذكا») .

11.من التعمية والاخفاء والتلبيس (النهاية : ج ۳ ص ۳۰۴ «عما») .

12.نهج البلاغة : الخطبة ۱۹۰ ، بحار الأنوار : ج ۷ ص ۲۰۷ ح ۹۵ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14076
صفحه از 792
پرینت  ارسال به