641
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

۱۳ / ۹

عتبة بن ربيعه ۱

۹۵۱. صحيح مسلم ـ به نقل از اَنَس بن مالك ـ : پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله كشتگان بدر را سه روز وا نهاد و سپس نزد آنها آمد و در كنارشان ايستاد و صدا زد : «اى ابو جهل بن هشام! اى اميّة بن خلف! اى عتبة بن ربيعه! اى شيبة بن ربيعه! آيا آنچه را پروردگارتان به شما وعده داد ، راست نيافتيد؟ من كه آنچه را پروردگارم به من وعده داده بود ، راست يافتم» .
عمر ، سخن پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله را شنيد . گفت : اى پيامبر خدا ! چگونه بشنوند و چه سان پاسخ دهند ، در حالى كه به مردارى تبديل شده‏اند؟
پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود : «سوگند به آن كه جانم در دست اوست، آنها سخنِ من را همان گونه مى‏شنوند كه شما مى‏شنويد ؛ ليكن آنها نمى‏توانند پاسخ دهند» . سپس دستور داد جسد آنان را كشان كشان بردند و در چاه بدر انداختند .

۹۵۲. صحيح البخارى ـ به نقل از قيس بن عبّاد ـ : على بن ابى طالب عليه ‏السلام فرمود : «روز قيامت ، من نخستين كسى هستم كه در پيشگاه خداى مهربان براى شكايت زانو مى‏زنم» .
آيه «اين دو [گروه] دشمنان يكديگرند كه در باره پروردگارشان با يكديگر ستيزه مى‏كنند» در باره اين كسان نازل شد ؛ همان كسانى كه در جنگ بدر با يكديگر به مبارزه برخاستند : حمزه و على و عبيده ـ يا ابو عبيدة بن حارث ـ با شيبة بن ربيعه و عتبة بن ربيعه و وليد بن عتبه .

1.ابو الوليد عتبة بن ربيعة بن عبد شمس، بزرگ قريش و يكى از سالاران آنها در دوران جاهليت بود. او نداى اسلام به توحيد را شنيد ؛ امّا اسلام نياورد . در جنگ بدر ، در سپاه مشركان ، جنگ سختى نمود؛ ولى على بن ابى طالب عليه ‏السلام ، حمزه و عبيدة بن حارث ، او را محاصره كردند و كشتند .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
640

۱۳ / ۹

عُتبَةُ بنُ رَبيعَةَ

۹۵۱. صحيح مسلم عن أنس : إِنَّ رَسولَ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله تَرَكَ قَتلى بَدرٍ ثَلاثا ثُمَّ أَتاهُم ، فَقامَ عَلَيهِم فَناداهُم ، فَقالَ : يا أَبا جَهلِ بنَ هِشامٍ ، يا أُمَيَّةَ بنَ خَلَفٍ ، يا عُتبَةَ بنَ رَبيعَةَ ، يا شَيبَةَ بنَ رَبيعَةَ ! أَلَيسَ قَد وَجَدتُم ما وَعَدَ رَبُّكُم حَقّا ؟ فَإِنّي قَد وَجَدتُ ما وَعَدني رَبّي حَقّاً .
فَسَمِعَ عُمَرُ قَولَ النَّبِيِّ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ، فَقالَ : يا رَسُولَ اللّه‏ِ ، كَيفَ يَسمَعوا وَ أَنّى يُجيبوا وَقَد جَيَّفوا؟
قالَ : وَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ ! ما أَنتُم بِأَسمَعَ لِما أَقولُ مِنهُم ، وَلكِنَّهُم لا يَقدِرونَ أن يُجيبوا . ثُمَّ أَمَرَ بِهِم فَسُحِبوا فَأُلقوا في قَليبِ ۱
بَدرٍ . ۲

۹۵۲. صحيح البخاريّ عن قيس بن عبّاد عن عليّ بن أبي طالب عليه ‏السلام ـ أَنَّهُ قالَ ـ : أَنا أوَّلُ مَن يَجثو بَينَ يَدَيِ الرَّحمنِ لِلخُصومَةِ يَومَ القِيامَةِ .
وَقالَ قَيسُ بنُ عبّادٍ : وفيهِم أُنزِلَت : «هَـذَانِ خَصمَانِ اختَصَمُوا فِى رَبِّهِم » ۳ قالَ : هُمُ الَّذينَ تَبارَزوا يَومَ بَدرٍ ، حَمزَةُ وَعَلِيٌّ وَعُبَيدَةُ ـ أَو أَبو عُبَيدَةَ بنُ الحارِثِ ـ ، وَشَيبَةُ بنُ رَبيعَةَ وَعُتبَةُ بنُ رَبيعَةَ وَالوَليدُ بنُ عُتبَةَ . ۴

1.. القَليبُ : البئر التي لم تُطوَ (مفردات ألفاظ القرآن : ص ۶۸۲ «قلب») .

2.. صحيح مسلم : ج ۴ ص ۲۲۰۳ ح ۷۷ ، السنن الكبرى للنّسائي : ج ۱ ص ۶۶۵ ح ۲۲۰۲ ، مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۵۷۲ ح ۱۴۰۶۶ كلاهما نحوه ، صحيح ابن حبّان : ج ۱۴ ص ۴۲۳ ح ۶۴۹۸ ، مسند أبي يعلى : ج ۳ ص ۳۴۳ ح ۳۳۱۳ .

3.. الحجّ : ۱۹ .

4.. صحيح البخاري : ج ۴ ص ۱۴۵۸ ح ۳۷۴۷ ، تفسير ابن كثير : ج ۵ ص ۴۰۱ ، شواهد التنزيل : ج ۱ ص ۵۰۳ ح ۵۳۲ ، كنز العمّال : ج ۲ ص ۴۷۲ ح ۴۵۳۱ ؛ العمدة : ص ۳۱۱ ح ۵۱۹ ، سعد السعود : ص ۱۰۲ ، بحار الأنوار : ج ۳۶ ص ۲۲ ح ۴ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13828
صفحه از 792
پرینت  ارسال به