607
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

۹۱۳. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : مؤمنان ، پس از آن كه از آتش رهايى يافتند ـ سوگند به آن كه جانم در دست اوست ـ ، چنان در روز قيامت براى [نجات ]برادران خود كه در آتش‏اند ، خدا را سوگند مى‏دهند كه هيچ يك از شما براى گرفتن حقّ خود [از ديگران] ، با چنان شدّتى خدا را سوگند نمى‏دهيد . آنان مى‏گويند: پروردگارا ! [اين برادران ما ]پا به پاى ما روزه مى‏گرفتند و نماز مى‏خواندند و حج مى‏گزاردند!
پس به آنان گفته مى‏شود: «[برويد و] هر كه را مى‏شناسيد ، [از آتش] بيرون آوريد؛ زيرا صورت‏هاى آنها ، بر آتش حرام گرديده است [و آتش به چهره‏هايشان صدمه نمى‏زند و قابل شناسايى‏اند]» .
پس آن مؤمنان ، شمار بسيارى را كه آتش تا نيمه ساق پاى آنها و [يا] تا زانوانشان را گرفته است ، بيرون مى‏آورند. سپس مى‏گويند: پروردگارا ! ديگر هيچ كسى از كسانى كه ما را [به بيرون آوردنشان] فرمان دادى ، در آتش نمانده است.
خداوند مى‏فرمايد: «برگرديد و هر كس را هم كه در دلش به وزن دينارى خير و خوبى يافتيد ، بيرون آوريد» .
و باز ، شمار بسيارى را بيرون مى‏آورند . آن گاه مى‏گويند: پروردگارا ! هيچ كسى را از كسانى كه ما را [به نجاتشان] فرمان دادى ، در آتش باقى نگذاشتيم.
باز خداوند مى‏فرمايد: «برگرديد و هر كس را كه در دلش به وزن نيم دينار خير و خوبى يافتيد ، بيرون آوريد» .
پس شمار بسيارى را بيرون مى‏آورند . آن گاه مى‏گويند: پروردگارا ! هيچ كسى را از كسانى كه ما را [به نجاتشان] فرمان دادى ، در آتش بر جاى نگذاشتيم.
دگر بار خداوند مى‏فرمايد: «برگرديد و هر كه را در دلش به وزن ذرّه‏اى خير و خوبى يافتيد ، بيرون آوريد» .
پس شمار بسيارى را بيرون مى‏آورند و سپس مى‏گويند : پروردگارا ! هيچ [اهل] خير و خوبى‏اى را در آتش باقى نگذاشتيم .

۹۱۴. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : خداوند متعال ، هيچ كس را كه در وجودش خوبى و خيرى باشد ، در آتش باقى نمى‏گذارد و همه را بيرون مى‏آورد.

۹۱۵. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : خداوند مى‏فرمايد: كسى را كه [حتّى] روزى مرا ياد كرده يا در جايى از من ترسيده است، از آتش بيرون آوريد.

۹۱۶. مسند أبى يعلى ـ به نقل از ابو هريره ـ : پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود: «چون روز رستاخيز شود، از فرشتگان و پيامبران خواسته مى‏شود كه شفاعت كنند و حتّى به هر يك از آنها گفته مى‏شود : "براى هر كس كه در دلش به وزن يك دينار [ايمان] هست [، شفاعت كنيد]" . سپس گفته مى‏شود: "نيم دينار" . سپس گفته مى‏شود: "يك قيراط" . سپس گفته مى‏شود: "نيم قيراط" .
سپس گفته مى‏شود: "يك جو" و سپس گفته مى‏شود: "يك دانه خردل" .
پس از آن كه بهشتيان به بهشت رفتند و دوزخيان به دوزخ، پادشاه عالم مى‏فرمايد: "آفريدگان براى آفريدگان شفاعت كردند . اكنون نوبت رحمتِ آفريدگار است". آن گاه ، مشتى از اهل جهنّم را بر مى‏دارد و آنان را در "رود زندگانى" مى‏ريزد، و آنها مانند بذر مى‏رويند. آيا نديده‏اى تخم‏هاى موجود در خس و خاشاك سيلاب را ؛ آنها كه در آفتاب مى‏رويند ، سبزند و آنها كه در سايه مى‏رويند ، سفيدند؟» .
ياران گفتند : اى پيامبر خدا ! انگار كه شما بذر و تخم‏ها را در حال روييدن مى‏ديده‏ايد!
پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود: «سپس وارد بهشت مى‏شوند و گفته مى‏شود: "اينان، آزادشدگانِ [خداى ]مهرگسترند"» .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
606

۹۱۳. عنه صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : إذا خَلَصَ المُؤمِنونَ مِنَ النّارِ ، فَوَ الَّذي نَفسي بِيَدِهِ ! ما مِنكُم مِن أحَدٍ بِأَشَدَّ مُناشَدَةً للّه‏ِِ فِي استِقصاءِ الحِقِّ مِنَ المُؤمِنينَ للّه‏ِِ يَومَ القِيامَةِ لِاءِخوانِهِمُ الَّذينَ فِي النّارِ ، يَقولونَ : رَبَّنا ! كانوا يَصومونَ مَعَنا ، ويُصَلّونَ ، ويَحِجّونَ . فَيُقالُ لَهُم : أخرِجوا مَن عَرَفتُم . فَتُحَرَّمُ صُوَرُهُم عَلَى النّارِ ، فيُخرِجونَ خَلقا كَثيرا ، قَد أخَذَتِ النّارُ إلى نِصفِ ساقَيهِ وإلى رُكبَتَيهِ ، ثُمَّ يَقولونَ : رَبَّنا ! ما بَقِيَ فيها أحَدٌ مِمَّن أمَرتَنا بِهِ .
فَيَقولُ : ارجِعوا ، فَمَن وَجَدتُم في قَلبِهِ مِثقالَ دينارٍ مِن خَيرٍ فَأَخرِجوهُ . فَيُخرِجونَ خَلقا كَثيرا. ثُمَّ يَقولونَ : رَبَّنا لَم نَذَر فيها أحَدا مِمَّن أمَرتَنا .
ثُمَّ يَقولُ : ارجِعوا ، فَمَن وَجَدتُم في قَلبِهِ مِثقالَ نِصفِ دينارٍ مِن خَيرٍ فَأَخرِجوهُ . فَيُخرِجونَ خَلقا كَثيرا. ثُمَّ يَقولونَ : رَبَّنا لَم نَذَر فيها مِمَّن أمَرتَنا أحَدا.
ثُمَّ يَقولُ : ارجِعوا ، فَمَن وَجَدتُم في قَلبِهِ مِثقالَ ذَرَّةٍ مِن خَيرٍ فَأَخرِجوهُ . فَيُخرِجونَ خَلقا كَثيرا. ثُمَّ يَقولونَ : رَبَّنا لَم نَذَر فيها خَيرا. ۱

۹۱۴. عنه صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : لَيسَ اللّه‏ُ تَعالى يَترُكُ فِي النّارِ أحَدا فيهِ خَيرٌ إلّا أخرَجَهُ مِنها. ۲

۹۱۵. عنه صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : يَقولُ اللّه‏ُ : أخرِجوا مِنَ النّارِ مَن ذَكَرَني يَوما ، أو خافَني في مَقامٍ . ۳

۹۱۶. مسند أبي يعلى عن أبي هريرة : قالَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ استَشفَعَ المَلائِكَةُ وَالنَّبِيّونَ ، حَتّى يُقالَ لِأَحَدِهِم : مَن كانَ في قَلبِهِ مِثقالُ دينارٍ ، ثُمَّ يُقالُ : نِصفُ دينارٍ ، ثُمَّ يُقالُ : قيراطٌ ، ثُمَّ يُقالُ : نِصفُ قيراطٍ ، ثُمَّ يُقالُ : شَعيرَةٌ ، ثُمَّ يُقالُ : حَبَّةُ خَردَلٍ .
فَإِذا دَخَلَ أهلُ الجَنَّةِ الجَنَّةَ وأهلُ النّارِ النّارَ ، يَقولُ الجَبّارُ : اِستَشفَعَ الخَلقُ لِلخَلقِ ، وبَقِيَت رَحمَةُ الخالِقِ . قالَ : فَيَأخُذُ قَبضَةً مِن جَهَنَّمَ فَيَطرَحُها فِي نَهرِ الحَياةِ ، فَيَنبُتونَ كَما يَنبُتُ الزَّرعُ ، ألَم‏تَرَ إلَى الحَبَّةِ في حَميلِ السَّيلِ ما كانَ مِنهُ ضاحِيا ۴ كانَ أخضَرَ وما كانَ مِنهُ فِي الظِّلِّ كانَ أبيَضَ ؟
فَقالوا: يا رَسولَ اللّه‏ِ ، كَأَنَّما كُنتَ تَنظُرُ إلَى الحَبَّةِ حينَ تَنبُتُ !
قالَ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : ثُمَّ يَدخُلونَ الجَنَّةَ ، فَيُقالُ : هؤُلاءِ مُحَرَّرِي الرَّحمنِ . ۵

1.. صحيح مسلم: ج ۱ ص ۱۶۹ ح ۳۰۲، المستدرك على الصحيحين: ج ۴ ص ۶۲۷ ح ۸۷۳۶ نحوه وكلاهما عن أبي سعيد الخدري.

2.. حلية الأولياء: ج ۲ ص ۲۶۲، المستدرك على الصحيحين: ج ۴ ص ۶۲۹ ح ۸۷۳۸ نحوه وكلاهما عن أبي سعيد الخدري.

3.. سنن الترمذي: ج ۴ ص ۷۱۲ ح ۲۵۹۴، المستدرك على الصحيحين: ج ۱ ص ۱۴۱ ح ۲۳۵، شعب الإيمان: ج ۱ ص ۴۶۹ ح ۷۴۰ وليس فيهما «يوما»، الفردوس: ج ۵ ص ۲۴۴ ح ۸۰۸۴ وفيه «ذكرني وخافني في مقام» وكلّها عن أنس، كنز العمّال: ج ۱ ص ۴۲۷ ح ۱۸۴۳.

4.. ضَاحَت: أي برزت للشمس (مجمع البحرين: ج ۲ ص ۱۰۶۸ «ضحا»).

5.. مسند أبي يعلى: ج ۶ ص ۱۰۲ ح ۶۵۵۵.

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14740
صفحه از 792
پرینت  ارسال به