۱۰ . سجّين
دهمين نام دوزخ ، «سجّين» است .
واژهشناسى «سجّين»
اين واژه ، صيغه مبالغه از مادّه «سجن» به معناى زندان است . بنا بر اين ، «سجّين» جايگاه ابدى تبهكاران است كه به دليل وجود انواع عذابها در آن ـ كه قابل مقايسه با سختترين زندانهاى دنيوى نيست ـ ، چنين ناميده شده است .
ابن منظور مىگويد :
سجّين : فِعّيل من السجن ، و السجّين : السجن . و سجّين : وادٍ فى جهنّم ، نعوذ باللّه منها ، مشتقٌّ من ذلك . ۱
سجّين ، صيغه مبالغه از «سجن» است . سجّين ، همان سجن (زندان) است . سجّين ، وادىاى در جهنّم ـ كه از آن به خدا پناه مىبريم ـ ، از همين ريشه مشتق شده است .
راغب اصفهانى نيز اين واژه را چنين معنا كرده است :
و السجّين : اسم لجهنّم بإزاء عِلّيّين ، و زيد لفظه تنبيها على زيادة معناه . ۲
سجّين ، نامى است براى جهنّم در برابر علّيّين . بر اصل آن، براى توجّه به زيادت معنايش [حروفى] افزوده شده است .
واژه «سجّين» در قرآن و حديث
در قرآن ، اين واژه دو بار به كار رفته است :
«كَلَا إِنَّ كِتَـبَ الْفُجَّارِ لَفِى سِجِّينٍ * وَ مَآ أَدْرَلـكَ مَا سِجِّينٌ . ۳
نه چنين است [كه آنها مىپندارند]! به يقين ، نامه اعمال بدكاران ، در «سجّين» است ، و تو چه مىدانى كه «سجّين» چيست ؟!» .
كلمه «كتاب» در اين آيه ، به معناى مكتوب است . البتّه نه به معناى نوشته چيزى با قلم در كاغذ ؛ بلكه به معناى قضاى حتمى الهى است ، بدين معنا كه سرنوشت قطعى تبهكاران ، زندانى ابدى است كه به دليل وجود انواع سختىها در آن ، قابل توصيف نيست . بنا بر اين ، آيه «وَ مَآ أَدْرَلـكَ مَا سِجِّينٌ» ، تأكيد بر اين است كه عذابهاى زندان دوزخ ، فوق ادراك و توصيف اند . ۴ برخى از روايات نيز به همين معنا اشاره دارند . ۵
1.. لسان العرب : ج ۱۳ ص ۲۰۳ (مادّه «سجن») .
2.. مفردات ألفاظ القرآن : ص ۳۹۹ (مادّه «سجن») .
3.. مطفّفين : آيه ۷ ـ ۸ .
4.. ر . ك : الميزان فى تفسير القرآن : ج ۲۰ ص ۲۳۱ ـ ۲۳۲ .
5.. ر . ك : ص ۱۲۱ (فصل پنجم : ويژگىهاى جهنّم) .
