523
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

حديث

۷۹۲. صحيح البخارى ـ به نقل از اَنَس ـ : مردى گفت: اى پيامبر خدا! چگونه در روز رستاخيز ، كافر ، وارونه محشور مى‏شود؟
فرمود: «آيا آن كس كه او را در دنيا بر دو پا راه مى‏برد ، قادر نيست كه در روزِ رستاخيز ، او را بر رويش راه برد؟» .

۷۹۳. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : وقتى كافر از گورش بيرون مى‏آيد ، كردارش با صورتى زشت و بشارتى بد در برابرش ظاهر مى‏گردد. كافر مى‏گويد: تو كيستى كه ـ به خدا سوگند ـ تو را بد آدمى مى‏بينم؟
او مى‏گويد: من كردار تو هستم .
پس او را مى‏بَرد و وارد آتش مى‏كند .

۷۹۴. مسند ابن حنبل ـ به نقل از براء بن عازب ـ : پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود: «آن گاه كه بنده كافر در آستانه بريدن از دنيا و رفتن به آخرت قرار مى‏گيرد ، فرشتگانى سياه‏چهره با پلاس‏هايى سياه از آسمان ، فرود مى‏آيند و در ديدرَسِ او مى‏نشينند. سپس فرشته مرگ مى‏آيد و كنار سرش مى‏نشيند و مى‏گويد: اى نفْس ناپاك! به سوى ناخشنودى و خشم خدا بيرون شو.
پس آن فرشته در جسم او پراكنده مى‏شود و نفْس را مانند سيخ كباب كه از پشم تَر بيرون مى‏كشند، بيرون مى‏كشد و آن را مى‏گيرد و چون آن را گرفت ، آن فرشتگان سياه‏چهره در چشم بر هم زدنى ، آن را از دستش مى‏ستانند و در آن
پلاس‏ها مى‏گذارند و از آن ، [بويى] مانند گندترين بوى مردارى كه در روى زمين يافت شده ، بر مى‏خيزد . آن فرشتگان ، او را بالا مى‏برند. هر جمعى از فرشتگان كه او را بر آنان مى‏گذرانند ، مى‏گويند: اين روح پليد چيست؟
آن فرشتگان مى‏گويند: فلان ، پسر فلان ! و زشت‏ترين نام‏هايش را كه در دنيا او را با آنها مى‏خوانده‏اند، به كار مى‏برند ، تا اين كه او را به آسمان پايين مى‏رسانند و مى‏گويند: در را برايش باز كنيد . امّا برايش باز نمى‏شود» .
پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله سپس اين آيه را خواند: «درهاى آسمان را برايشان نمى‏گشايند و در بهشت در نمى‏آيند ، مگر آن كه طناب در سوراخ سوزن ، داخل شود» [و فرمود :] «پس خداوند عز و جل مى‏فرمايد: كارنامه او را در زندانى در زمين زيرين بنويسيد . در اين هنگام، روح او به سختى به زير افكنده مى‏شود» .
پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله سپس اين آيه را قرائت نمود : «و كسى كه براى خدا شريك آورد ، چنان است كه گويى از آسمان ، فرو افتاده و مرغان [شكارى] ، او را ربوده‏اند ، يا باد ، او را به جايى دور ، افكنده است» [و فرمود :] «دوباره روحش به پيكرش باز مى‏گردد و دو فرشته به نزدش مى‏آيند و او را مى‏نشانند و مى‏پرسند: خداوندِ تو كيست؟
او مى‏گويد: هاه، هاه ! ۱ نمى‏دانم.
مى‏پرسند: دينت چيست؟
مى‏گويد: هاه، هاه ! نمى‏دانم.
مى‏پرسند: اين مردى كه در ميان شما برانگيخته شد ، كيست؟
مى‏گويد: هاه، هاه ! نمى‏دانم.
پس، منادى‏اى از آسمان ندا مى‏دهد كه: تكذيب كرد . پس، فرشى از آتش برايش بگسترانيد و درى سوى دوزخ به رويش بگشاييد.
آن گاه از حرارت و باد سوزان دوزخ به طرفش مى‏آيد و قبرش بر او چنان تنگ مى‏گردد كه دنده‏هايش در هم فرو مى‏روند، و مردى زشت‏روى و زشت‏جامه و بدبو نزدش مى‏آيد و مى‏گويد: بشارتت‏باد به كسى‏كه تو را به رنج آورَد! اين، روزى‏است كه به تو وعده داده مى‏شد.
مى‏پرسد: تو كيستى كه از چهره‏ات بدى مى‏بارد؟
مى‏گويد: من كردار پليد و زشت تو هستم.
او مى‏گويد: پروردگارا ! قيامت را برپا مكن» .

1.صوت يا شِبه جمله‏اى است كه «مِنّ و مِن كردن» را مى‏رساند .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
522

الحديث

۷۹۲. صحيح البخاري عن أنس : إنَّ رَجُلاً قالَ : يا نَبِيَّ اللّه‏ِ ، كَيفَ يُحشَرُ الكافِرُ عَلى وَجهِهِ يَومَ القِيامَةِ؟
قال صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : ألَيسَ الَّذي أمشاهُ عَلَى الرِّجلَينِ فِي الدُّنيا قادِرا عَلى أن يُمشِيَهُ عَلى وَجهِهِ يَومَ القِيامَةِ؟! ۱

۷۹۳. رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : الكافِرُ إذا خَرَجَ مِن قَبرِهِ صُوِّرَ لَهُ عَمَلُهُ في صورَةٍ سَيِّئَةٍ وبِشارَةٍ سَيِّئَةٍ ، فَيَقولُ : ما أنتَ؟ فَوَاللّه‏ِ إنّي لَأَراكَ امرَأَ سَوءٍ ، فَيَقولُ : أنَا عَمَلُكَ ، فَيَنطَلِقُ بِهِ حَتّى يُدخِلَهُ النّارُ . ۲

۷۹۴. مسند ابن حنبل عن البراء بن عازب : قالَ [رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ] : إنَّ العَبدَ الكافِرَ إذا كانَ فِي انقِطاعٍ مِنَ الدُّنيا وإقبالٍ مِنَ الآخِرَةِ ، نَزَلَ إلَيهِ مِنَ السَّماءِ مَلائِكَةٌ سودُ الوُجوهِ مَعَهُمُ المُسُوحُ ۳ ، فَيَجلِسونَ مِنهُ مَدَّ البَصَرِ ، ثُمَّ يَجيءُ مَلَكُ المَوتِ حَتّى يَجلِسَ عِندَ رأسِهِ ، فَيَقولُ : أيَّتُهَا النَّفسُ الخَبيثَةُ اخرُجي إلى سَخَطٍ مِنَ اللّه‏ِ وغَضَبٍ .
قالَ : فَتَفَرَّقُ في جَسَدِهِ ، فَيَنتَزِعُها كَما يُنتَزَعُ السَّفّودُ ۴ مِنَ الصُّوفِ المَبلولِ ،
فَيَأخُذُها ، فَإِذا أخَذَها لَم يَدَعوها في يَدِهِ طَرفَةَ عَينٍ حَتّى يَجعَلوها في تِلكَ المُسوحِ ، ويَخرُجُ مِنها كَأَنتَنِ ريحِ جيفَةٍ وُجِدَت عَلى وَجهِ الأَرضِ ، فَيَصعَدونَ بِها ، فَلا يَمُرّونَ بِها عَلى مَلَاً?مِنَ المَلائِكَةِ إلّا قالوا : ما هذَا الرّوحُ الخَبيثُ؟ فَيَقولونَ : فُلانُ بنُ فلانٍ ، بِأَقبَحِ أسمائِهِ الَّتي كانَ يُسَمّى بِها فِي الدُّنيا ، حَتّى يُنتَهى بِهِ إلَى السَّماءِ الدُّنيا فيُستَفتَحُ لَهُ فلا يُفتَحُ لَهُ ، ثُمَّ قَرَأَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : «لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَ بُ السَّمَاءِ وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِى سَمِّ الْخِيَاطِ» ۵ فَيَقولُ اللّه‏ُ عز و جل : اُكتُبوا كِتابَهُ في سِجّينٍ فِي الأَرضِ السُّفلى ، فَتُطرَحُ روحُهُ طَرحا ، ثُمَّ قَرَأَ : «وَ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِى بِهِ الرِّيحُ فِى مَكَانٍ سَحِيقٍ» ۶ ، فَتُعادُ روحُهُ في جَسَدِهِ ويَأتيهِ مَلَكانِ ، فَيُجلِسانِهِ فَيَقولانِ لَهُ : مَن رَبُّكَ؟ فَيَقولُ : هاه هاه ، لا أدري ! فَيَقولانِ لَهُ : ما دينُكَ؟ فَيَقولُ : هاه هاه ، لا أدري ! فَيَقولانِ لَهُ : ما هذَا الرَّجُلُ الَّذي بُعِثَ فيكُم؟ فَيَقولُ : هاه هاه ، لا أدري ! فَيُنادي مُنادٍ مِنَ السَّماءِ : أن كَذَبَ ، فَافرُشوا لَهُ مِنَ النّارِ وَافتَحوا لَهُ بابا إلَى النَّارِ ، فَيَأتيهِ مِن حَرِّها وسُمومِها ، ويَضيقُ عَلَيهِ قَبرُهُ حَتّى تَختَلِفَ فيهِ أضلاعُهُ ، ويَأتيهِ رَجُلٌ قَبيحُ الوَجهِ قَبيحُ الثِّيابِ مُنتِنُ الرّيحِ ، فَيَقولُ : أبشِر بِالَّذي يَسوءُكَ ، هذا يَومُكَ الَّذي كُنتَ توعَدُ ، فَيَقولُ : مَن أنتَ ؟ فَوَجهُكَ الوَجهُ يَجيءُ بِالشَّرِّ؟ فَيَقولُ : أنَا عَمَلُكَ الخَبيثُ ، فَيَقولُ : رَبِّ ! لا تُقِمِ السّاعَةَ . ۷

1.. صحيح البخاري : ج ۴ ص ۱۷۸۴ ح ۴۴۸۲ ، صحيح مسلم : ج ۴ ص ۲۱۶۱ ح ۵۴ ، مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۴۵۶ ح ۱۳۳۹۱ وفيه «في النار» بدل «يوم القيامة» ، المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۴۳۷ ح ۳۵۱۷ و ۳۵۱۸ ، كنزالعمّال : ج ۱۴ ص ۶۶۶ ح ۳۹۷۹۸ .

2.. تفسير الطبري : ج ۷ الجزء ۱۱ ص ۸۸ عن قتادة ، كنزالعمّال : ج ۱۴ ص ۳۶۶ ح ۳۸۹۶۳ .

3.. المِسْح : الكساء من الشَّعَر ، والجمع القليل : أمساح ، والكثير : مُسُوح (لسان العرب : ج ۲ ص ۵۹۶ «مسح») .

4.. السَّفُّود والسُّفُّود : حديدة ذات شُعَب مُعقّفة معروف يُشوى به اللحم (لسان العرب : ج ۳ ص ۲۱۸ «سفد») .

5.. الأعراف : ۴۰ .

6.. الحجّ : ۳۱ .

7.. مسند ابن حنبل : ج ۶ ص ۴۱۴ ح ۱۸۵۵۹ ، المستدرك على الصحيحين : ج ۱ ص ۹۴ ح ۱۰۷ نحوه ، المصنّف لابن أبي شيبة : ج ۳ ص ۲۵۶ ح ۱ ، شعب الإيمان : ج ۱ ص ۳۵۷ ح ۳۹۵ ، الزهد لابن المبارك : ص ۴۳۲ ح ۱۲۱۹ ، الزهد لهنّاد : ج ۱ ص ۲۰۶ ح ۳۳۹ ، كنزالعمّال : ج ۱۵ ص ۶۸۹ ح ۴۲۴۹۵ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14278
صفحه از 792
پرینت  ارسال به