439
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

۶۰۳. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : خداوند ، از فراز عرشش ، ده نام بر من نهاد... . در تورات ، نامم را «اُحَيد (دور كننده)» ۱ گذاشت؛ زيرا به واسطه توحيد ، پيكرهاى امّت مرا بر آتش ، حرام گردانيد .

۶۰۴. امام على عليه ‏السلام : خداوند عز و جل ، شما را به داد و ستدى راه‏نمايى فرمود كه از عذاب دردناك ، نجاتتان مى‏دهد و به خير [و نيكى ]نزديكتان مى‏سازد. [آن داد و ستد ، عبارت است از:] ايمان آوردن به خدا و جهاد كردن در راه خدا، و پاداش آن را هم آمرزش گناه و سكونتگاه‏هاى پاكيزه خود در بهشت‏هاى جاويدان ، قرار داد .

۶۰۵. امام على عليه ‏السلام ـ در دعا ـ : بار خدايا! جامه خشوع و عزّتمندانه ايمان را بر من بپوشان ، پيش از آن كه جامه خشوعِ خوارى در آتش [دوزخ] ، بر من پوشانيده شود.

۶۰۶. امام على عليه ‏السلام ـ در دعا ـ : آيا مرا به آتشْ عذاب مى‏كنى ، در حالى كه تو اميد منى؟ يا آتش را بر من مسلّط مى‏گردانى ، پس از آن كه به يكتايى تو اقرار كرده‏ام و با سجده‏هايم در برابر تو ، خضوع و خاكسارى نموده‏ام؟!

۶۰۷. امام على عليه ‏السلام ـ در دعاى معروف به «دعاى كميل» ـ : اى معبود من و اى سَرور و اى پروردگار من! آيا به راستى مرا با آتشت عذاب خواهى كرد، پس از آن كه به يكتايى تو اقرار كرده‏ام و پس از آن كه شناخت تو را در دل پروراندم و زبانم ، پيوسته از تو ياد كرد و عشق تو ، با جانم در آميخت و از سرِ صدق به تو اعتراف كردم و تو را خواندم و در برابر پروردگارى‏ات ، سرِ تسليم فرود آوردم؟ هرگز! تو بزرگوارتر از آنى كه آن را كه پرورده‏اى ، تباه سازى، يا آن را كه به خود نزديك ساخته‏اى ، از خويشتن دور گردانى، يا آن را كه سرپناه داده‏اى ، آواره نمايى، يا كسى را كه در سايه حمايت و رحمت خود آورده‏اى ، به دست بلا بسپارى .
كاش مى‏دانستم ـ اى آقا و معبود و سَرور من ـ كه آيا آتش را بر چهره‏هايى چيره مى‏گردانى كه در برابر عظمت تو ، سجده‏كنان ، به خاك افتاده‏اند، و بر
زبان‏هايى كه صادقانه ، به يكتايىِ تو گويا شده‏اند و ستايش‏كنان ، به شُكرگزارى از تو پرداخته‏اند، و بر دل‏هايى كه حقيقتا به خدايىِ تو اعتراف كرده‏اند، و بر درون‏هايى كه از شناخت تو آكنده شده ، چندان كه خاشع گشته‏اند، و بر اندام‏هايى كه دادخواهانه ، به سوى جايگاه‏هاى عبوديت و پرستش تو دويده‏اند و اعتراف‏كنان [به گناهانشان] ، از تو آمرزش طلبيده‏اند!
[هرگز] چنين گمانى به تو نمى‏رود و به لطف تو، خبرى هم در اين باره ، از تو به ما نرسيده است، اى بزرگوار، اى پروردگار ! تو ، ناتوانىِ مرا در برابر اندكْ‏بلا و كيفرهاى دنيا و ناملايماتى كه بر اهل آن مى‏گذرد ، مى‏دانى، با آن كه اين بلاها و ناملايمات ، درنگش اندك و دورانش ناچيز و مدّتش كوتاه است . پس چگونه تاب تحمّل بلاى آخرت و ناملايمات بزرگ آن جا را دارم، در حالى كه بلاى آن ، مدّتش طولانى و درنگش هميشگى است ، و بر اهل آن (بلا و كيفر) ، تخفيف نمى‏يابد؛ زيرا آن بلا ، از خشم و انتقام و ناخشنودى تو سرچشمه مى‏گيرد ؛ و اين ، چيزى است كه آسمان‏ها و زمين ، ياراى ايستادگى در برابرش را ندارند، چه رسد به من ـ اى سَرورم ـ كه من ، بنده ناتوان و خوار و حقير و بيچاره و بينواى تو ام!

1.پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله فرمود: «به اين سببْ اُحَيد (دور كننده) ناميده شدم كه امّت خود را از آتش جهنّم ، دور مى‏سازم» .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
438

۶۰۳. عنه صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : سَمّانِيَ اللّه‏ُ مِن فَوقِ عَرشِهِ عَشرَةَ أسماءٍ ... وجَعَلَ اسمي فِي التَّوراةِ : اُحَيدَ ، فَبِالتَّوحيدِ حَرَّمَ أجسادَ اُمَّتي عَلَى النّارِ . ۱

۶۰۴. الإمام عليّ عليه ‏السلام : إنَّ اللّه‏َ عز و جل دَلَّكُم عَلى تِجارَةٍ تُنجيكُم مِن عَذابٍ أليمٍ ، وتُشفي بِكُم عَلَى الخَيرِ : الإيمانِ بِاللّه‏ِ وَالجِهادِ في سَبيلِ اللّه‏ِ ، وجَعَلَ ثَوابَهُ مَغفِرَةً لِلذَّنبِ ومَساكِنَ طَيِّبَةً في جَنّاتِ عَدنٍ . ۲

۶۰۵. عنه عليه ‏السلام ـ فِي الدُّعاءِ ـ : اللّهُمَّ ألبِسني خُشوعَ الإيمانِ بِالعِزِّ قَبلَ خُشوعِ الذُّلِّ فِي النّارِ . ۳

۶۰۶. عنه عليه ‏السلام ـ أيضا ـ : أتُعَذِّبُني بِالنّارِ وأنتَ أمَلي ؟! أو تَسَلِّطُها عَلَيَّ بَعدَ إقراري لَكَ بِالتَّوحيدِ وخُضوعى وخُشوعى لَكَ بِالسُّجودِ ؟! ۴

۶۰۷. عنه عليه ‏السلام ـ فِي الدُّعاءِ المَعروفِ بِدُعاءِ كُمَيلٍ ـ : يا إلهي وسَيِّدي ورَبّي ! أتُراكَ مُعَذِّبي بِنارِكَ بَعدَ تَوحيدِكَ ، وبَعدَ مَا انطَوى عَلَيهِ قَلبي مِن مَعرِفَتِكَ ، ولَهِجَ ۵ بِهِ لِساني مِن ذِكرِكَ ، وَاعتَقَدَهُ ضَميري مِن حُبِّكَ ، وبَعدَ صِدقِ اعتِرافي ودُعائي خاضِعا لِرُبوبِيَّتِكَ . هَيهاتَ! أنتَ أكرَمُ مِن أن تُضَيِّعَ مَن رَبَّيتَهُ ، أو تُبَعِّدَ مَن أدنَيتَهُ ، أو تُشَرِّدَ مَن آوَيتَهُ ، أو تُسَلِّمَ إلَى البَلاءِ مَن كَفَيتَهُ ورَحِمتَهُ .
ولَيتَ شِعري يا سَيِّدي وإلهي ومَولايَ! أتُسَلِّطُ النّارَ عَلى وُجوهٍ خَرَّت لِعَظَمَتِكَ
ساجِدَةً ، وعَلى ألسُنٍ نَطَقَت بِتَوحيدِكَ صادِقَةً ، وبِشُكرِكَ مادِحَةً ، وعَلى قُلوبٍ اعتَرفَت بِإِلهِيَّتِكَ مُحَقِّقَةً ، وعَلى ضَمائِرَ حَوَت مِنَ العِلمِ بِكَ حَتّى صارَت خاشِعَةً ، وعَلى جَوارِحَ سَعَت إلى أوطانِ تَعَبُّدِكَ طائِعَةً ، وأشارَت بِاستِغفارِكَ مُذعِنَةً؟!
ما هكَذَا الظَّنُّ بِكَ ، ولا أُخبِرنا بِفَضلِكَ عَنكَ ، يا كَريمُ يا رَبِّ ، وأنتَ تَعلَمُ ضَعفي عَن قَليلٍ مِن بَلاءِ الدُّنيا وعُقوباتِها ، وما يَجري فيها مِنَ المَكارِهِ عَلى أهلِها ، عَلى أنَّ ذلِكَ بَلاءٌ ومَكروهٌ قَليلٌ مَكثُهُ ، يَسيرٌ بَقاؤُهُ ، قَصيرٌ مُدَّتُهُ ، فَكَيفَ احتِمالي لِبَلاءِ الآخِرَةِ وجَليلِ وُقوعِ المَكارِهِ فيها؟! وهُوَ بَلاءٌ تَطولُ مُدَّتُهُ ، ويَدومُ مَقامُهُ ، ولا يُخَفَّفُ عَن أهلِهِ ؛ لِأَنَّهُ لا يَكونُ إلّا عَن غَضَبِكَ وَانتِقامِكَ وسَخَطِكَ ، وهذا ما لا تَقومُ لَهُ السَّماواتُ وَالأَرضُ .
يا سَيِّدي ، فَكَيفَ لي وأنَا عَبدُكَ الضَّعيفُ الذَّليلُ الحَقيرُ المِسكينُ المُستَكينُ ! ۶

1.معاني الأخبار : ص ۵۱ ح ۱ ، الخصال : ص ۴۲۵ ح ۱ ، علل الشّرائع : ص ۱۲۸ ح ۳ كلّها عن جابر بن عبداللّه‏ ، بحارالأنوار : ج ۱۶ ص ۹۲ ح ۲۷ .

2.الكافي : ج ۵ ص ۳۹ ح ۴ عن مالك بن أعين ، الإرشاد : ج ۱ ص ۲۶۵ ، وقعة صفين : ص ۲۳۵ عن عبدالرحيم بن عبدالرحمن عن أبيه ، بحارالأنوار : ج ۳۲ ص ۵۶۶ ح ۴۷۱ ؛ تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۱۶ عن أبي عمرة الأنصاري وكلّها نحوه .

3.مهج الدعوات : ص ۱۲۹ ، مصباح المتهجّد : ص ۵۹۸ ح ۶۹۲ ، الإقبال : ج ۱ ص ۱۷۷ وفيهما «أسألك» بدل «ألبسني» وليس فيهما «بالعزّ» ، بحارالأنوار : ج ۹۴ ص ۲۳۸ ح ۹ .

4.البلد الأمين : ص ۱۲۷ ، جمال الاُسبوع : ص ۷۲ ، بحارالأنوار : ج ۹۰ ص ۱۹۴ ح ۲۹ .

5.لَهِج به : اُغْرِيَ به فَثَابَر عليه (القاموس المحيط : ج ۱ ص ۲۰۶ «لهج») .

6.مصباح المتهجّد : ص ۸۴۶ ح ۹۱۰ ، الإقبال : ج ۳ ص ۳۳۴ كلاهما عن كميل ، البلد الأمين : ص ۱۸۹ ، المصباح للكفعمي : ص ۷۳۹ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 14302
صفحه از 792
پرینت  ارسال به