331
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

۴۰۲. پيامبر خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : هر كه گفتارش بسيار شود ، لغزشش ۱ نيز بسيار مى‏گردد و هر كه لغزشش بسيار گردد ، گناهانش بسيار مى‏شود و هر كه گناهانش بسيار شود ، آتش بر او سزاوارتر مى‏گردد.

۴۰۳. امام على عليه ‏السلام : هر كه بسيار گويد ، بسيار خطا مى‏كند و هر كه بسيار خطا كند ، حيايش اندك مى‏شود و هر كه حيايش اندك شود، پارسايى‏اش اندك مى‏شود و هر كه پارسايى‏اش اندك شود ، دلش مى‏ميرد و هر كه دلش بميرد ، وارد آتش مى‏شود . ۲

۴۰۴. امام على عليه ‏السلام : از بدى كردن بپرهيز؛ زيرا آن ، خوىِ فرومايگان است و بدى كننده ، به سبب بدى كردنش، در جهنّم فرو مى‏افتد.

۴۰۵. امام صادق عليه ‏السلام : خداوند عز و جل به موسى عليه ‏السلام فرمود : «زبانت را در پس دلت قرار ده تا به سلامت بمانى . شب و روز ، بسيار مرا ياد كن و گناه را در كانون آن دنبال مكن؛ ۳ زيرا گناه ، وعده‏گاه اهل آتش است».

۴۰۶. امام صادق عليه ‏السلام : زنهار! خداى را نافرمانى نكنيد؛ زيرا هر كس خداى را نافرمانى كند ، در حقيقت ، به خويشتن بسى بد كرده است . و ميان نيكى كردن و بدى كردن ، حدّ وسطى نيست؛ نيكوكاران ، در نزد پروردگارشان بهشت دارند و بدى كنندگان ، نزد پروردگارشان آتش .

1.واژه «سَقَط» كه در اصلى عربى حديث آمده است ، يعنى : لغزش ؛ خطا در گفتار و كردار ؛ سخن بى‏ارزش و بيهوده ؛ ياوه .

2.اين نيز محتمل است كه مراد از «قلّت» ، فقدان باشد ؛ چنان كه در زبان عرب ، اين معنا رايج است . در اين صورت ، قلّت حيا و... يعنى : بى‏حيايى و ناپارسايى و ... .

3.يعنى : با اهل خطا و گناه كه معدن آن هستند ، هم‏نشينى مكن ؛ زيرا تو نيز شريك آنان مى‏گردى و بر آن پشيمان خواهى شد .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
330

۴۰۲. عنه صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله : مَن كَثُرَ كَلامُهُ كَثُرَ سَقَطُهُ ۱ ، ومَن كَثُرَ سَقَطُهُ كَثُرَت ذُنوبُهُ ، ومَن كَثُرَت ذُنوبُهُ كانَتِ النّارُ أولى بِهِ . ۲

۴۰۳. الإمام عليّ عليه ‏السلام : مَن كَثُرَ كَلامُهُ كَثُرَ خَطَؤُهُ ، ومَن كَثُرَ خَطَؤُهُ قَلَّ حَياؤُهُ ، ومَن قَلَّ حَياؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ ، ومَن قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلبُهُ ، ومَن ماتَ قَلبُهُ دَخَلَ النّارَ . ۳

۴۰۴. عنه عليه ‏السلام : إيّاكَ والإساءَةَ ! فَإِنَّها خُلُقُ اللِّئامِ ، وإنَّ المُسيءَ لَمُتَرَدٍّ في جَهَنَّمَ بِإِساءَتِهِ . ۴

۴۰۵. الإمام الصادق عليه ‏السلام : قالَ اللّه‏ُ عز و جل لِموسى عليه ‏السلام : اِجعَل لِسانَكَ مِن وَراءِ قَلبِكَ تَسلَم ، وأكثِر ذِكري بِاللَّيلِ والنَّهارِ ، ولا تَتَّبِـعِ الخَطيئَةَ في مَعدِنِها فَتَندَمَ ؛ فَإِنَّ الخَطيئَةَ مَوعِدُ أهلِ النّارِ . ۵

۴۰۶. عنه عليه ‏السلام : إيّاكُم ومَعاصِيَ اللّه‏ِ أن تَركَبوها ؛ فَإِنَّهُ مَنِ انتَهَكَ مَعاصِيَ اللّه‏َ فَرَكِبَها فَقَد أبلَغَ فِي الإِساءَةِ إلى نَفسِهِ ، ولَيسَ بَينَ الإِحسانِ وَالإِساءَةِ مَنزِلَةٌ ، فَلِأَهلِ الإِحسانِ عِندَ رَبِّهِمُ الجَنَّةُ ، ولِأَهلِ الإِساءَةِ عِندَ رَبِّهِمُ النّارُ . ۶

1.السَقَط : الخطأ من القول والفعل (مجمع البيان : ج ۲ ص ۸۵۵) .

2.المعجم الأوسط : ج ۶ ص ۳۲۸ ح ۶۵۴۱ ، حلية الأولياء : ج ۳ ص ۷۴ ، مسند الشهاب : ج ۱ ص ۲۳۷ ح ۳۷۲ كلّها عن ابن عمر ، تاريخ دمشق : ج ۲۴ ص ۴۵۶ ح ۵۳۱۸ عن أبي هريرة وفيه «خطاياه» بدل «ذنوبه» في كلا الموضعين ، كنز العمّال : ج ۳ ص ۵۵۳ ح ۷۸۷۰ ؛ إرشاد القلوب : ص ۱۰۴ عن لقمان نحوه .

3.نهج البلاغة : الحكمة ۳۴۹ ، تحف العقول : ص ۸۹ و ۹۹ ، كنز الفوائد : ج ۲ ص ۱۴ ، روضة الواعظين : ص ۵۱۴ ، بحار الأنوار : ج ۷۱ ص ۲۹۱ ح ۶۲ ؛ دستور معالم الحكم : ص ۲۸ .

4.غرر الحكم : ح ۲۶۶۶ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۹۷ ح ۲۲۴۲ .

5.الكافي : ج ۲ ص ۴۹۸ ح ۱۰ و ج ۸ ص ۴۶ ح ۸ ، تحف العقول : ص ۴۹۳ ، تنبيه الخواطر : ج ۲ ص ۴۴ ، أعلام الدين : ص ۲۲۰ والأربعة الأخيرة من دون إسنادٍ إلى أحدٍ من أهل البيت عليهم ‏السلام نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۳۴۳ ح ۲۳ .

6.الكافي: ج ۸ ص۱۱ ح۱ عن‏إسماعيل‏بن‏جابر وإسماعيل‏بن‏مخلّدالسراج ، بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۲۲۰ ح ۹۳ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13928
صفحه از 792
پرینت  ارسال به