245
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

حديث

۲۶۱. التوحيد ـ به نقل از محمّد بن على حلبى ـ : از امام صادق عليه ‏السلام در باره آيه «روزى كه ساق ، آشكار شود» پرسيدم . فرمود: «بلندمرتبه است خداى بزرگ!» سپس با اشاره به ساق پاى خود ، دامان آن را بالا زد . ۱
امام عليه ‏السلام اين آيه را خواند : «و به سجده فرا خوانده مى‏شوند ؛ ولى نمى‏توانند [سجده كنند]» و فرمود: «[يعنى] مردم ، مُجاب مى‏شوند و هيبت ، وجودشان را فرا مى‏گيرد، چشم‏ها خيره مى‏گردند و [از ترس ،] قلب‏ها به حلق‏ها مى‏رسند ، «ديدگانشان به زير افتاده است و خوارى ، آنان را فرا مى‏گيرد ، در حالى كه [پيش از اين ، ]به سجده فرا خوانده مى‏شدند و تن‏درست بودند» .

۲۶۲. امام باقر عليه ‏السلام ـ در باره اين سخن خداى متعال : «و كسانى كه مرتكب بدى‏ها شده‏اند، [بدانند كه] جزاى بدى ، بدى‏اى مانند آن است ، و خوارى ، آنان را فرا مى‏گيرد. در مقابل خدا ، هيچ حمايتگرى ندارند» ـ : اينان همان بدعت‏گذاران و شبهه‏افكنان و پيروان خواهش‏هاى نفسانى هستند. خدا روى آنها را سياه مى‏كند، سپس [با روسياهى ]به ديدار او مى‏روند... و جامه خوارى و خفّت را بر ايشان مى‏پوشاند.

۹ / ۱۱

آرزوى بازگشت به دنيا

قرآن

«آنگاه كه پيشوايان از پيروان بيزارى جويند و عذاب را مشاهده كنند و ميانشان پيوندها بريده گردد . و پيروان مى‏گويند: «كاش براى ما بازگشتى بود تا همان گونه كه [ آنان ] از ما بيزارى جستند، [ ما نيز ] از آنان بيزارى مى‏جستيم». اين گونه خداوند، كارهايشان را ـ كه
براى آنان ، مايه حسرت‏هاست- به ايشان مى‏نماياند، و از آتش ، بيرون آمدنى نيستند» .

«و اى كاش [ منكران را ] هنگامى كه بر آتش عرضه مى‏شوند، مى‏ديدى كه مى‏گويند: كاش باز گردانده مى‏شديم و [ ديگر ] آيات پروردگارمان را تكذيب نمى‏كرديم و از مؤمنان مى‏شديم!» .

«اى كاش كه بازگشتى براى ما بود و از مؤمنان مى‏شديم!» .

ر . ك : احزاب : آيه ۶۶ ، فرقان : آيه ۲۷ ، زمر : آيات ۵۸ ـ ۶۰ ، فجر : آيات ۲۳ و ۲۴ .

1.شيخ صدوق رحمه‏الله در ذيل اين حديث ، در باره جمله : «تبارك الجبّار، و أشار إلى ساقه فكشف عن الإزار» مى‏گويد : يعنى : خداوند ، والاتر و منزّه‏تر از آن است كه به دانستن ساق پايى از اين قبيل ، وصف شود .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
244

الحديث

۲۶۱. التوحيد عن محمّد بن عليّ الحلبي عن الإمام الصادق عليه ‏السلام ـ في قَوله عز و جل : «يَوْمَ يُكْشَفُ عَن سَاقٍ» ۱ ـ : تَبارَكَ الجَبّارُ ۲ ، ثُمَّ أشارَ إلى ساقِهِ فَكَشَفَ عَنهَا الإِزارَ . قالَ : «وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا يَسْتَطِيعُونَ» ۳ ، قالَ : اُفحِمَ ۴ القَومُ ودَخَلتَهُمُ الهَيبَةُ ، وشَخَصَتِ الأَبصارُ ، وبَلَغَتِ القُلوبُ الحَناجِرَ «خَـشِعَةً أَبْصَـرُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَ قَدْ كَانُواْ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَ هُمْ سَــلِمُونَ» ۵ . ۶

۲۶۲. الإمام الباقر عليه ‏السلام ـ في قَولِهِ تَعالى : «وَ الَّذِينَ كَسَبُواْ السَّيِّئاتِ جَزَاءُ سَيِّئَةِ بِمِثْلِهَا وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ» ۷ ـ : هؤُلاءِ أهلُ البِدَعِ وَالشُّبَهاتِ وَالشَّهَواتِ ، يُسَوِّدُ اللّه‏ُ وُجوهَهُم ثُمَّ يَلقونَهُ ... ويُلبِسُهُمُ الذُّلَّ وَالصَّغارَ . ۸

۹ / ۱۱

تَمَنّي الرُّجوعِ إلَى الدُّنيا

الكتاب

«إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَ رَأَوُاْ الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ * وَ قَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُواْ مِنَّا كَذَ لِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَــلَهُمْ حَسَرَ تٍ عَلَيْهِمْ وَ مَا
هُم بِخَـرِجِينَ مِنَ النَّارِ» . ۹

«وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ يَــلَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِايَـتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» . ۱۰

«فَلَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» . ۱۱

راجع : الأحزاب : ۶۶ ، الفرقان : ۲۷ ، الزمر : ۵۸ ـ ۶۰ ، الفجر : ۲۳ و ۲۴ .

1.القلم : ۴۲ .

2.قال الشيخ الصدوق قدس‏سره في ذيل الحديث معلِّقا : قوله عليه ‏السلام «تبارك الجبّار ، وأشار إلى ساقه فكشف عن الإزار» يعني به : تبارك الجبّار أن يوصف بالساق الذي هذا صفته .

3.أفحَمتُ الخَصمَ : إذا أسكَتُّهُ بالحُجّةِ (المصباح المنير : ص ۴۶۴ «فحم») .

4.القلم : ۴۳ .

5.التوحيد : ص ۱۵۴ ح ۲ ، بحارالأنوار : ج ۴ ص ۷ ح ۱۵ .

6.يونس : ۲۷ .

7.تفسير القمّي : ج ۱ ص ۳۱۱ عن أبي الجارود ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۹۸ ح ۲۰ .

8.البقرة : ۱۶۶ و ۱۶۷ .

9.الأنعام : ۲۷ .

10.الشعراء : ۱۰۲ .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13915
صفحه از 792
پرینت  ارسال به