233
بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث

حديث

۲۵۲. مجمع البيان ـ به نقل از ابن عبّاس ، در باره آيه : «و اهل اعراف ، مردانى را كه آنها را از سيمايشان مى‏شناسند ، ندا مى‏دهند» ـ : يعنى با خصوصياتشان آنها را مى‏شناسند و با نام و كنيه صدايشان مى‏زنند و سرانِ مشركان را نام مى‏برند .

۹ / ۶

درخواست تخفيف

قرآن

«و كسانى كه در آتش‏اند، به نگهبانان جهنّم مى‏گويند: «پروردگارتان را بخوانيد تا يك روز از اين عذاب را به ما تخفيف دهد». مى‏گويند: «مگر پيامبرانتان دلايل روشن به سوى شما نياوردند؟» . مى‏گويند: «چرا». مى‏گويند: «پس بخوانيد ؛ ولى دعاى كافران جز در بيراهه نيست» . در حقيقت، ما فرستادگان خود را و [نيز] كسانى را كه گرويده‏اند، در زندگى دنيا و روزى كه گواهان بر پاى مى‏ايستند ، يارى مى‏كنيم ؛ همان روزى كه ستمگران را پوزش‏خواهى‏شان سود نمى‏بخشد و براى آنان لعنت است و برايشان بدفرجامىِ آن سراى است».

حديث

۲۵۳. الدرّ المنثور ـ به نقل از ابن جَريج ـ : روايت شده است كه دوزخيان به نگهبانان جهنّم مى‏گويند : «پروردگارتان را بخوانيد تا يك روز از اين عذاب را به ما تخفيف دهد» ؛ ولى آنان تا مدّتى كه خدا بخواهد ، پاسخ دوزخيان را نمى‏دهند و پس از مدّتى كه پاسخشان را مى‏دهند، مى‏گويند: «پس بخوانيد ؛ ولى دعاى كافران جز در بيراهه نيست» . دوباره به نگهبان دوزخ مى‏گويند كه : «اى مالك! پروردگارت [را بخوان تا]
جان ما را بستاند»
؛ ولى مالك نيز تا چهل سال ، پاسخ ايشان را نمى‏دهد و سپس در پاسخشان مى‏گويد: «شما ماندگاريد» .
آن گاه ، تيره‏بختان ، پروردگارشان را مى‏خوانند و مى‏گويند: «پروردگارا ! ما را از اين جا (آتش) بيرون بياور. اگر دو باره [به بدى] بازگشتيم، در آن صورت ، ستمگر خواهيم بود» و خدا به اندازه [عمرِ] دنيا در پاسخ آنان سكوت مى‏كند و آن گاه ، پاسخشان مى‏دهد كه: «در آن ، گم شويد و با من سخن مگوييد» .


بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
232

الحديث

۲۵۲. مجمع البيان عن ابن عبّاس : «وَنَادَى» أي وسَيُنادي «أَصحَـبُ الأَْعْرَافِ رِجَالًا» من أصحابِ النّارِ «يَعْرِفُونَهُم بِسِيمَـاهُمْ » أَي بِصِفاتِهِمْ ؛ يَدْعونَهُم بِأَساميهِم وَكُناهُم ، وَيُسَمّونَ رُؤَساءَ المُشرِكينَ . ۱

۹ / ۶

طَلَبُ التَّخفيفِ

الكتاب

«وَ قَالَ الَّذِينَ فِى النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُواْ رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ * قَالُواْ أَوَ لَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُواْ بَلَى قَالُواْ فَادْعُواْ وَ مَا دُعَـؤُاْ الْكَـفِرِينَ إلَّا فِى ضَلَالٍ * إِنَّا لَنَنصُرُ رُسُلَنَا وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ * يَوْمَ لَا يَنفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ» . ۲

الحديث

۲۵۳. الدر المنثور عن ابن جريج : بَلَغَنا أنَّ أهلَ النّارِ نادَوا خَزَنَةَ جَهَنَّمَ أنِ «ادْعُواْ رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ» فَلَم يُجيبوهُم ما شاءَ اللّه‏ُ ، فَلَمّا أجابوهُم بَعدَ حينٍ قالوا لَهُم : «فَادْعُواْ وَ مَا دُعَـؤُاْ الْكَـفِرِينَ إِلّا فِى ضَلَالٍ» ۳ ، ثُمَّ نادَوا «يَـمَــلِكُ» لِخازِنِ النّارِ
«لِيَقْضِ عَلَيْنَا رَبُّكَ» ، فَسَكَتَ عَنهُم مالِكٌ مِقدارَ أربَعينَ سَنَةً ، ثُمَّ أجابَهُم فَقالَ : «إِنَّكُم مَّاكِثُونَ» ۴ ، ثُمَّ نادَى الأَشقِياءُ رَبَّهُم فَقالوا : «رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْهَا فَإِنْ عُدْنَا فَإِنَّا ظَالِمُونَ» فسكَتَ عَنهُم ... مِقدارَ الدُّنيا ، ثُمَّ أجابَهُم بَعدَ ذلِكَ : «اخْسَئواْ فِيهَا وَ لَا تُكَلِّمُونِ» ۵ . ۶

1.. مجمع البيان : ج ۴ ص ۶۵۴ ، بحار الأنوار : ج ۸ ص ۳۳۳ .

2.غافر : ۴۹ ـ ۵۲ .

3.غافر : ۵۰ .

4.الزخرف : ۷۷ .

5.المؤمنون : ۱۰۷ و ۱۰۸ .

6.الدرّ المنثور : ج ۶ ص ۱۲۰ نقلاً عن ابن جرير وابن المنذر .

  • نام منبع :
    بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همكاری: سیّد رسول موسوی، ترجمه: حمیدرضا شیخی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 10916
صفحه از 792
پرینت  ارسال به