مهم آن ، ترس و نگرانى از آبروريزى و از بين رفتن حيثيت فرد است ؛ امّا شخص پست ، براى آبروى خويش ، ارزش قائل نيست . به همين جهت ، نه از آنچه انجام مى دهد ، باكى دارد و نه به آنچه درباره اش مى گويند ، اهمّيت مى دهد . در فرهنگ روايات ، از اين دسته افراد با تعبير «لا يبالى ما قال ولا ما قيل فيه (بى اعتنا به آنچه مى گويد و به آنچه درباره اش مى گويند)» ^۱ ياد شده و تصريح شده است :

۰.اللَّئيمُ لا يَستَحيي . ^۲

۰.فرومايه ، حيا نمى كند .

۰.امام باقر عليه السلام نيز مى فرمايد :سِلاحُ اللِّئامِ قَبيحُ الكَلامِ . ^۳

۰.اسلحه فرومايگان ، سخنان زشت است .

۰.و امام على عليه السلام مى فرمايد :اللَّئيمُ إذا قَدَرَ أفحَشَ و إذا وَعَدَ أخلَفَ . ^۴

۰.فرومايه آن گاه كه امكان يابد ، ناسزا مى گويد و هرگاه وعده دهد ، تخلّف مى كند .

ناسزاگويى و عهدشكنى و سخن زشت بر زبان جارى كردن ، از رفتارهاى بى حيايى است و در اين روايات ، تصريح شده كه فرد پست ، مرتكب چنين كارهاى ناشايستى مى شود و از انجام دادن آنها شرم نمى كند . بنا بر اين ، يكى از ضرورت هاى برانگيخته شدن حيا ، كرامت نفس و احساس

۰.مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ ، لَم يُهِنها بِالمَعصِيَةِ . ^۱

۰.هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، آن را با معصيت ، بى ارزش نمى سازد .

۰.همچنين ايشان فرموده است :مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ شَهوَتُهُ . ^۲

۰.هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، شهوتش نزد او بى ارزش مى شود .

۰.و امام سجّاد عليه السلام مى فرمايد :مَن كَرُمَت عَلَيه نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ الدُّنيا . ^۳

۰.هر كس براى خودش ارزش قائل باشد ، دنيا نزد او خوار مى شود .

پس اگر كسى از كرامت نفس برخوردار باشد ، جان خود را به دنيا ( كه در رأس تمام خطاهاست ^۴ ) و به شهوت ( كه عامل ارتكاب معصيت است ^۵ ) ، آلوده نمى كند .
ثانيا شخص كريم براى آبرو و حيثيت خويش نزد ديگران ، ارزش قائل است و به وجهه اجتماعى خود ، اهمّيت مى دهد و حاضر نيست تصوير ناخوشايندى از او در اذهان مردم نقش بندد . ^۶ در تعريف حيا هم بيان شد كه يكى از عناصر