«ابوعلی سینا» وزیر شمسالدوله و شاپور بن اردشیر ـ مؤسس کتابخانه هشتاد هزار جلدی بغداد ـ وزیر بهاءالدوله شدند.
نزدیک شدن مردان سیاست و علم به یکدیگر و حضور دانشمندان و دانشدوستان در ارکان قدرت و پیرو آن ارجگذاری به دانشوران و فرهیختگان، بالندگی علمی و رواج روحیه دانشجویی و دانشآموزی را در بین توده مردم در پی داشت. در چنین دورانی اهل دانش در تمامی شاخهها از احترام و حمایت حکومت بهرهمند بودند و با پدید آمدن فضای علمدوستی و دانشجویی در جامعه، زمینه شکوفایی و رونق علمی فراهم گردید تا آنجا که به شکل یک نهضت درآمد؛ چیزی که امروزه و در دوران معاصر با عنوان رنسانس اسلامی از آن یاد میشود.
در چنین دورانی، شاهد بزرگداشت محدث بزرگ، شیخ صدوق از سوی وزیری دانشور، یعنی صاحب بن عباد هستیم.۱ شیخ صدوق نیز کتاب عیون الاخبار خود را برای اهداء به او مینویسد تا زینتبخش کتابخانه بزرگ، عمومی و مشهورش گردد.۲ در بغداد عضدالدوله، امیر بویهای، شیخ مفید را ارج مینهد و با حضور بر بالین او و عیادتش، به وقت بیماری شیخ۳ و کمکهای مالی به او نمونه دیگری از بزرگداشت عالمان شیعی را به نمایش میگذارد.۴ گفتهاند عضد الدوله گاه به ایشان میگفت: «از هرکه خواهی شفاعت کن تا ما آن را پذیرا باشیم».۵
فضای آزاد پدیدآمده در زمینه فرهنگ و مذهب، ترویج بیشتر معارف و فرهنگ شیعی را در پی داشت، چراکه شیعیان فرصت یافتند در مجامع رسمی باورهای خود را ابراز نمایند، در جلسات مناظره و گفتگو شرکت کنند و با پاسخگویی به پرسشها و شبهات، منطق نیرومند، استحکام اندیشه و حقانیت باورهای خود را هویدا کنند.
1.. آل بویه حامیان فرهنگ تشیع، ص ۱۰۵.
2.. عیون اخبار الرضا، ص ۳، مقدمۀ نویسنده.
3.. ابنحجر عسقلانی، لسان المیزان، ج ۵، ص ۳۶۸، بیروت، نشر مؤسسة الأَعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ ﻫ.
4.. روضات الجنات، ج ۶، ص ۱۵۹.
5.. سیر اعلام النبلاء، ج ۱۷، ص ۲۲۴.