209
تاريخ حديث شيعه (2)

وی در نگاشته خود به شرح ملاصدرا و میرداماد نظر داشته و آنها را نقل و نقد می‌کند.
روش او در شرح احادیث کافی با مبانی علامه محمدتقی و محمدباقر مجلسی مطابقت دارد.
چاپ جدید این کتاب در دوازده جلد با حواشی متعدد و پرفایده علامه شعرانی به طبع رسيده است که اين حواشی فواید این کتاب را دو چندان کرده است. البته علامه شعرانی برخی از آرای ملا صالح را نپذیرفته و آنها را نقد کرده است. این کتاب تنها روایات اصول و روضه کافی را شرح کرده است.
ملا صالح مازندرانی کتاب من لا یحضره الفقیه و برخی از احادیث مشکل را نیز شرح کرده است.

شیخ فخرالدین طریحی (م ۱۰۸۷ ﻫ)

شیخ فخرالدین طریحی زاده نجف، تحصیل‌کرده در آن و استاد حوزه این شهر است. او از خاندانی مشهور و عالم‌پرور بود. وی در بسیاری از دانش‌ها متبحر بود و نگاشته‌هایی در علوم متعدد داشت. مجموعه نگاشته‌های او چهل عنوان است که برخی از آنها پیرامون شرح حدیث یا علوم مرتبط با آن، به ویژه رجال و درایه، است.
مشهورترین کتاب او مجمع البحرین، پیرامون غریب القرآن و غریب الحدیث است.
محرک اصلی او در نگارش این کتاب، نارسایی کتابهای غریب الحدیث اهل سنّت، در بهره‌دهی نسبت به احادیث اهل بیت علیهم السلام و ذکر نکردن شاهد مثال از این روایات است. این نگاشته‌ از معدود نگاشته‌های شیعی در علم غریب الحدیث با عنایت به احادیث اهل بیت است.

فیض کاشانی (۱۰۹۱ ـ ۱۰۰۷ ﻫ)

او در خانواده‌ای عالم و پیشینه‌دار در کاشان (یا قم) به دنیا آمد. تحصیلات خود را در موطن خویش آغاز کرد و در اصفهان ادامه داد. او شاگرد میرداماد، ملاصدرا، مجلسی اول و سید ماجد بحرانی است.
او داماد و همراه ملاصدرا در تنهایی‌های او بوده است. مشرب فلسفی او نیز برگرفته از حکمت متعالیه است.


تاريخ حديث شيعه (2)
208

الفقیه از ابداعات او به شمار می‌رود. علاوه بر اين، او خطبه امام علی علیه السلام در اوصاف متقین را نيز به زبان فارسی شرح کرده است.
تمایل به اخباریان در آثار مجلسی اول مشهود است.۱
درباره تمایل ایشان به عرفان و تصوف و گرایش به کشف و شهود و ارتباط با برخی از چهره‌های صوفی شیعی معاصر نیز گفتارهایی نقل شده است، اما علامه محمدباقر مجلسی، که تفکر ضد صوفی‌گری دارد، درصدد نفی این انتساب برآمده و نوشته است:
وَإیّاكّ أن تَظُنَّ بِالوالدِ أنّه مِنَ الصُّوفیّة وإنّما کانَ یُظهِرُ أنّه مِنهم لِأجلِ التَّوصُّلِ إلَی رَدِّهِم عَن اعتِقاداتِهم الباطِلَة۲.
و برحذر باش از اینکه والد ما را از صوفیه بپنداری، زیرا او خود را از آنها نشان می‌داد تا بتواند آنان را از عقاید باطلشان بازگرداند.

ملاصالح مازندرانی (م ۱۰۸۶ ﻫ)

حسام‌الدین محمد‌صالح بن احمد مازندرانی، داماد علامه محمدتقی مجلسی و شاگرد اوست. او در ابتدای تحصیل در اصفهان در نهایت فقر و عسرت زندگی می‌کرد. تحصیلات او در علوم عقلی و نقلی در اصفهان و نزد عالمان مشهور آن دیار بوده است.
آگاهی ما از زندگانی او چندان گسترده نیست. چیزی که باعث شهرت‌ یافتن او شده است، شرح او بر اصول و روضه کافی است. علامه شعرانی درباره او می‌‌نويسد: «مَولَی العَظیم العارف الحکیم المحقّق الجامع للفضائلِ العملیه والفنون العقلیة والشّرعیة.» شعرانی همچنین شرح او را شرحی پرفایده، خوش‌عبارت و خالی از تکلف خوانده است.۳
او در علوم عقلی از حکمت متعالیه بهره می‌جست و مانند ملا محسن فیض کاشانی به اخباریان تمایل داشت.

1.. در بحث مربوط به اخباریگری در این‌باره سخن خواهیم گفت.

2.. لؤلؤة البحرین، ص ۶۰.

3.. شرح ملا صالح مازندرانی، ج ۱، ص ۷.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه (2)
    سایر پدیدآورندگان :
    سيّد محمّدکاظم طباطبايي
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6627
صفحه از 304
پرینت  ارسال به