پیش‌گفتار
با آغاز دوره غیبت، حدیث شیعه وارد مرحله جدیدی شد که با دوره پیشین متفاوت بود. دوره حضور آشکار امام در میان مردمان به «انجام» رسیده بود و صدور حدیث به پایان خویش نزدیک می‌شد. پس از اتمام دوره غیبت صغری و توقف توقیعات صادر شده از ناحیه مقدّسه، مجموعه روایات شیعی به کمال خویش رسید. اکنون دیگر امام معصوم، در میان مردم حضور نداشت و عالمان شیعه و راویان حدیث، جانشین امام علیه السلام در میان مردم و مرجع آنان در رفع مشکلات سیاسی، اجتماعی و معرفتی بودند.
تدوین حدیث ـ که از دوره حضور آغاز شده بود ـ اکنون به صورت گسترده‌تری پیگیری می‌شد. حوزه‌های حدیثی که در گوشه و کنار پدید آمده بودند، به تدریج به مراکز بزرگ حدیثی تبدیل شدند و گاه، مکتب حدیثی خاصی پدید می‌آمد که دارای مبانی ویژه بود.
عالمان شیعی، افزون بر تدوین تک نگاری‌های حدیثی در موضوعات متفاوت، جوامع حدیثی زیبا و کارآمدی پدید آوردند که تاکنون بر تارک معارف بشری می‌درخشد.
در این سال‌های طولانی ـ که نزدیک به دوازده قرن استمرار یافته است ـ ، حدیث شیعه دوره‌های گوناگون و پر فراز و نشیبی را پشت سر گذارده است. گاه در اوج بوده و هواخواهان، مروّجان و مؤلّفان بسیار داشته و گاه در محاق رفته و از اقبال مردمان، بی‌بهره بوده است.
سده‌های چهارم، پنجم، یازدهم و دوازدهم هجری و نیز دوره معاصر و به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران، از دوره‌های رشد و رونق حدیث شیعی محسوب می‌شوند.
