285
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

۲. آية اللّه سيّد حسن صدر

سيّد حسن صدر كاظمى (م ۱۳۵۴ق) ، ۱ فرزند سيّد هادى ، از علماى بزرگ قرن چهاردهم و در علوم مختلف ، صاحب نظر بوده و تأليفات بسيارى از وى به جا مانده است كه شمار آثار او را متجاوز از هفتاد اثر دانسته اند. ۲
صدر ، از چند تن از علما و مشايخ، اجازه روايت داشته است ، كه از جمله آنهاست : ميرزا حسين نورى (م ۱۳۲۰ ق) ، آخوند ملّاحسينقلى همدانى (م۱۳۱۱ق)، ميرزا محمّد هاشم موسوى خوانسارى و چند تن ديگر .
سيّد حسن صدر ، خود يكى از مشايخ مهمّ اجازه در عصر خويش بوده و براى بيش از سى نفر ، اجازه روايتى نوشته است . ۳

1. شرح حال وى در فصل سوم ، مبحث درايه ، گذشت .

2. ر . ك : تأسيس الشيعة (مقدّمه) ؛ أعيان الشيعة ، ج۵ ، ص ۳۲۵ ؛ ريحانة الأدب ، ج ۳ ، ص ۴۲۴ .

3. ر . ك : المسلسلات فى الإجازات ، ج ۲ ، ص ۱۰۳ ـ ۱۰۴ .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
284

۱. ميرزا حسين نورى طَبَرسى ۱

وى از بزرگ ترين محدّثان سده چهاردهم و به قولى خاتم المحدّثين است و كتاب بزرگ مستدرك الوسائل او ، آخرينِ جوامع حديثى به شمار مى رود. به همين علّت ، او را از بزرگ ترين مشايخِ اجازه سده اخير شمرده اند، به نحوى كه شيخ آقا بزرگ تهرانى درباره او گفته است :
... از پنجاه سال پيش تاكنون ، كمتر اجازه اى نگاشته شده است كه سلسله آن به وى متّصل نباشد و نام شريفش در آن نباشد... ، و تاكنون ، از وى اجازات بسيارى كتبى يا شفاهى صادر شده است . ۲

مشايخ اجازه ميرزا حسين نورى

ميرزاى نورى ، در جلد سوم خاتمة مستدرك الوسائل ، در فايده سوم، مشايخ اجازه خود را ذكر كرده است كه از اين قرارند:
۱. شيخ مرتضى بن محمّد امين انصارى ؛
۲. شيخ عبد الحسين بن على تهرانى ؛
۳. سيّد محمّدمهدى قزوينى ؛
۴. شيخ على بن خليل تهرانى ؛
۵. سيّد هاشم خوانسارى . ۳

اجازه گيرندگان از ميرزا حسين نورى

همان طور كه شيخ آقا بزرگ ، در نقباء البشر ذكر كرده است، وى اجازات روايى بسيارى صادر كرده است كه به چند تن از اجازه گيرندگان از وى ، اشاره مى شود :
۱ . شيخ اسماعيل بن محمّد باقر اصفهانى ؛
۲ . شيخ محمّد باقر بن جعفر بهارى همدانى (م۱۳۳۳) ؛
۳ . سيّد جمال الدين بن سيّد عيسى موسوى عاملى اصفهانى ؛
۴ . سيّد عبد الحسين بن سيّد يوسف شرف الدين موسوى عاملى ؛
۵ . شيخ فدا حسين بن عيسى، ملقّب به سراج الدين قرشى لكهنوى ؛
۶ . شيخ مرتضى بن محمّد بن احمد عاملى ؛ ۴
۷ . شيخ على قمى زاهد ؛ ۵
۸ . حاج شيخ عبّاس قمى ؛ ۶
۹ . شيخ آقا بزرگ تهرانى ؛ ۷
۱۰ . ميرزا محمّد حسين خليلى تهرانى ؛ ۸
۱۱ . ميرزا محمّد شريف عسكرى تهرانى . ۹

1. شرح حال ايشان ، در فصل دوم ، مبحث جوامع حديثى مفصّلاً ذكر شده است .

2. نقباء البشر فى القرن الرابع عشر ، ج۲ ، ص ۵۵۵ .

3. خاتمة مستدرك الوسائل ، ج۳ ، ص ۲۹۹ (فائده سوم) .

4. شش مورد اول ، به نقل از : الذريعة ، ج۱ ، ص ۱۸۱ .

5. الإجازات الكبيرة ، السيّد شهاب الدين المرعشى النجفى ، ص ۹۸ .

6. همان ، ص ۶۸ .

7. نقباء البشر ، ج۲ ، ص ۵۵۵ .

8. ميراث حديث شيعه ، دفتر هفتم ، ص ۵۴۵ .

9. الذريعة ، ج ۲۱ ، ص ۴ . آيه اللّه ميرزا محمّد عسكرى (۱۲۸۱ـ۱۳۷۱ق) ، مؤلف الصحيفة المهدوية و مصابيح الأنوار و مستدرك البحار كه مستدركى شش جلدى بر مجلّد «اجازات» بحار الأنوار نگاشته است (ر .ك : الذريعة ، ج ۲۱ ، ص ۴ و ۸۶) .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    سایر پدیدآورندگان :
    مرتضی وفایی
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 4223
صفحه از 316
پرینت  ارسال به