۴ . قاموس الرجال

تأليف علّامه محمّد تقى شوشترى (م ۱۴۱۵ ق) .
اين كتاب ، در ده مجلّد ، تدوين و منتشر شده است .

نگاهى به زندگى علّامه شوشترى

شيخ محمّد تقى شوشترى ، در سال ۱۳۲۰ق ، در نجف اشرف ، زاده شد و تا هفت سالگى در همان جا اقامت داشت . سپس به شهر شوشتر عزيمت نمود و در اين شهر ، تحصيلات مقدّماتى و تحصيلات عالى خود را نزد اساتيد بزرگى چون محمّد تقى شيخ الاسلام، سيّد مهدى آل طيّب و پدر بزرگوارش شيخ محمّد كاظم ، ادامه داد . وى در سال ۱۳۱۴ش ، در گيرودار واقعه كشف حجاب ، همراه خانواده اش به كربلا عزيمت نمود. پس از مدّتى اقامت و تحصيل در عراق و اخذ اجازه روايت از شيخ آقا بزرگ تهرانى ، در سال ۱۳۲۱ش ، به شوشتر بازگشت و به تدريس و تحقيق و تأليف پرداخت و تا آخر عمر در همان جا مسكن گُزيد و سرانجام در سال ۱۳۷۴ش ، وفات يافت. ^۱

مرورى بر «معجم رجال الحديث»

اين كتاب ، يكى از مفيدترين آثار رجالى در دوران معاصر به شمار مى رود كه در ۲۵ مجلّد ، توسّط آية اللّه سيّد ابوالقاسم موسوى خويى تأليف گرديده و به دفعات به چاپ رسيده است . اوّلين بار در ۱۳۹۸ق ، در نجف و سپس در قم و بيروت (۱۴۰۳ق)، و چند بار ديگر در ايران به چاپ رسيده است كه چاپ پنجم آن ، به سال ۱۴۱۳ق ، بوده است .
خصوصيات كتاب معجم رجال الحديث را مى توان در موارد زير بيان كرد:
۱. هر آنچه از كسى نقل شده ، همه از مصادر اصلى بوده و جز در مواردى كه در مصادر اصلى يافت نشده، از مصادر واسطه استفاده شده است.
۲. در شرح حال هر شخص، همه راويان او و نيز كسانى كه وى از آنها در كتب اربعه به نقل روايت پرداخته، ذكر شده است.
۳. در ذكر نام راويان، از همه اسامى به كار رفته در كتاب هاى رجال استفاده شده است. به همين دليل ، بعضا نام يك راوى چندين بار به صور گوناگون به كار رفته است، مثل: أحمد البرقى، أحمد بن أبى عبد اللّه ، أحمد بن أبى عبد اللّه البرقى و... ؛ أمّا در شرح حال آنها، هر راوى تنها يك بار آورده شده است.
۴. توثيقاتى كه در كتاب هاى متأخّر آمده و قبلاً در كتب قدما مطرح شده، در اين جا ذكر نشده است، مگر مواردى كه در كتب قدما يافت نشده باشد ؛ گرچه به نظر مؤلّف ، توثيقات متأخّران اعتبارى نداشته است .
۵. جهت سهولت مراجعه، شماره رديف رجالى كه نام آنها در سه كتاب الفهرست، رجال الطوسى و رجال الكشّى آمده، در اين كتاب نيز ذكر شده است.