اثنی عشر... وکلهم من قریش» را شنیده و در همان جا نگاشته است.^۱

بسیاری از محدّثان شیعه نظیر علی بن ابراهیم در تفسیر القمّی،^۲ ابن قولویه در کامل الزیارات،^۳ ابن خزاز در کفایة الأثر،^۴ و شيخ طوسی در تهذیب الأحکام^۵ و... با واسطه یا بی‌واسطه از او روایت کرده‌اند. غالب روایات وی در بارة اهل بیت علیهم السّلام است.

ابن غضائری، بر این باور است که حسین بن علی بن زکریا در نقل روایت، ضعیف بوده و فردی جدّاً کذّاب است.^۶ البته رجالیانی همچون وحید بهبهانی، تضعیف ابن غضائری را نپذیرفته و معتقدند که وی فردی مورد اعتماد و ثقه بوده است.^۷ ابو مفضل شیبانی نیز که خود محدّثی جلیل القدر بوده، در توصیف وی می‌گوید: او از اصحاب حدیث است و فردی ثقه بود و بسیار فضایل اهل بیت را نقل می‌کرد.^۸ در پایان، یکی از روایات زیبای او را از کتاب‌های کامل الزیارات و تهذیب الأحکام نقل می‌کنیم: حسین بن علی بن زکریا، از هیثم بن عبد الله، از امام رضا علیه السلام، از جدشان امام صادق علیه السلام نقل کردند که ایشان فرمود: «ایّام زیارت امام حسین علیه السلام جزء عمر زائر شمرده نمي‌شود و از اجلشان محسوب نمی‌گردد».^۹

به نظر می‌رسد که ابو سعید حسن بن علی بن زكریا بن یحیی بن عاصم بن زفر بصری که طبری در دلائل الإمامة از او روایت نبوی «امّا إنك یا علی و شیعتك فی الجنة» را نقل کرده، با فرد مورد نظر این بخش، یکی باشد، هر چند

[۱۴. ]حسین بن زید زنادی

حسین بن زید زنادی، شاگرد صفوان بن یحیی (از اصحاب اجماع) است. شجری ـ که محدّثی زیدی است ـ، روایتی را از وی در امالی‌اش نقل کرده که او از صفوان و وی از امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که مسلمانان، عیدی‌اي با فضیلت‌تر از فطر و قربان دارند و آن همان روزی است که دین با ولایت امام علی علیه السلام کامل شد و آن روز، روز عید غدیر است.^۱ همین روایت را تفسیر فرات و شواهد التنزیل با اسنادی متفاوت، گزارش کرده‌اند.^۲

[۱۵. ]حسین بن علی بن زكریا (ابوسعید بصری)

حسین بن علی بن زکریا بن صالح بن زفر عدوی بصری،^۳ از راویان شیعی‌اي است که احادیث فراواني در فضایل اهل بیت علیهم السّلام گزارش می‌کرده است.^۴ گاه نام وی به اشتباه در اسناد روایات با عنوان حسن بن علی آمده است.^۵

حسین بن علی، استاد علی بن ابراهیم است^۶ و ابن قولویه^۷ و صدوق،^۸ با یک واسطه از او روایت کرده‌اند. خود او نیز تنها با یک واسطه از امام رضا علیه السلام روایت می‌کرد؛ بنا بر این در سدة سوم هجری می‌زیسته است.

به نظر می‌رسد که او عرب بوده و بیشتر در نواحی عراق زندگي مي‌کرده است؛ ولی در بخارا نیز روایاتی از او بیان شده است. ابو مفضل شیبانی، در چهارشنبه‌ای که هم‌زمان با عاشورا بوده است، از حسین بن علی در بخارا روایت نبوی: «الأئمّة بعدی