شدهاند. همچنین به صورت موضوعی و موردی نیز بسیاری از روایات هم‌مضمون با آیات، از دل کتاب‌های حدیث بیرون کشیده میشوند و مورد استفاده قرار میگیرند. این روایات به گونه منطقی و آسان‌یاب، دستهبندی میشوند تا زمینه برای تلاش مجدّد مفسّرانی آماده شود که در پیِ ارائه تفسیری کاملتر و عمیقتر هستند.
ارائه روایات، همچنین زمینه نقد تفسیر حاصل آمده را فراهم مینماید. این عرضه مستقل می‌تواند به یاری آن دسته از افرادی بیاید که خواهان بازنگری و تحلیل مجموع روایات تفسیری هستند.
چکیده
تفسیرهای رواییِ متأخّر، نوشته عالمان سده یازدهم هجری و پس از آن هستند که با استفاده از تفاسیر متقدّم و کتابهاى روایی تألیف شدهاند.
ویژگی مهمّ تفاسیر متأخّر، جامعیت و گستردگیِ آنها است.
نخستین و مهمترین تفسیر روایی متأخّر، تفسیر الصافی است و نگارنده آن، فیض کاشانی فیلسوف، فقیه، عارف، ادیب و از بزرگترین محدّثان شیعی است.
تفسیر البرهان و نور الثقلین جامعیتی کمنظیر دارند؛ امّا ضعف برخی منابع اصلی و تأثیر دیدگاه اخباری مؤلّفان آنها را نمیتوان نادیده گرفت.
تفسیر کنز الدقائق نوشته میرزا محمّد مشهدی، روایات نور الثقلین و تأویل الآیات الظاهرة را گزارش میکند. مشهدى برخى از روایات نامقبول را حذف و یا نقد و داوری کرده است. در جاهای بسیاری نیز به تبیین مفردات و ترکیبات آیات و توضیح روایات پرداخته است.
کتاب التفسیر الاثری الجامع به کوشش مرحوم آیت اللّٰه محمّد هادی معرفت، به انگیزه اجتهاد در روایات تفسیری تدوین شده است.
تفسیر پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السّلام، بر پایه روش ارائه شده در این کتاب، در حال نگارش است. در این تفسیر، ابتدا مطالب تفسیری ذیل هر آیه عرضه میشوند. در پایان هر بخش، روایات نیز به گونه منطقی و آسان‌یاب دستهبندی و ارائه میشوند تا
