درس دهم
واژهشناسی اجتهادی
اهداف درس
آگاهی از شیوه واژهشناسی اجتهادی؛
آشنایی با منابع متعدّد و متنوّع واژهشناسی.
درآمد
فهم عمیق واژگانِ به کار رفته در قرآن و روایات تفسیری، گامی مهم برای پی بردن به معانیِ نهفته در آیهها و عبارات قرآنی است. این فهم ژرف، با مراجعهای ساده و گذرا به کتابهای لغت عربی، به دست نمیآید. برای دستیابی به معنای اصلی و اصیل واژه، باید شیوهای تقریباً طولانی و دارای مراحل متعدّد را به کار برد و برای رسیدن به نتیجه، از همه منابع مرتبط و در دسترس و نیز اندیشهورزی و نظریهپردازی کمک گرفت. ما این شیوه را «واژهشناسی اجتهادی» میخوانیم؛ زیرا بر کوشش پیگیر و مستمرّ پژوهشگر استوار شده و افزون بر گردآوریِ همه اطلاعات و اسناد مرتبط، در مراحل نهایی، به اجتهاد و کوشش ذهنی پژوهشگر نیز نیاز دارد.
واژهشناسی اجتهادی و منابع آن
شیوه لغویان، ارائه معنای کاربردیِ واژه است. لغتدان در پیِ آن است که کاربردهای واژه را