51
جستارهایی در مدرسه کلامی قم

کاظم و امام رضاعلیهما السلام دانسته و برای وی کتابی ذکر کرده است.۱ از او یازده حدیث در کتب اربعه شیعه نقل شده است.

۴. اسماعیل بن عیسی بن عبداللّٰه اشعری: در کتب اصلی رجال نامی از وی نیامده است. از وی شانزده روایت مستقیماً از امام کاظم و امام رضاعلیهما السلام نقل شده است.۲ او کتابی دارد که صدوق در بخش مشیخه من لایحضره الفقیه به آن اشاره و به صحت آن حکم کرده است.۳

۵. مرزبان بن عمران بن عبداللّٰه اشعری: از اصحاب امام کاظم۴ و امام رضاعلیهما السلام.۵ در روایتی مرزبان از امام رضاعلیه السلام درباره تشیع خود سؤال می‏کند. امام در جواب وی را از شیعیان خود می‏دانند.۶ او کتابی دارد که صفوان بن یحیی آن را روایت کرده است.۷

۶. ادریس بن عیسی بن عبداللّٰه اشعری: از اصحاب امام رضاعلیه السلام.۸

۷. اسحاق بن آدم بن عبداللّٰه اشعری: از راویان امام رضاعلیه السلام و صاحب کتابی است که محمد بن ابی‏صهبان آن را روایت کرده است.۹

۸. اسماعیل بن آدم بن عبداللّٰه اشعری: نجاشی با تعبیراتی چون «وجه من القمیین و ثقه» او را ستوده است. همچنین کتابی برای وی برشمرده که محمد بن ابی‏صهبان آن را روایت کرده ‏است.۱۰ در کتب رجال درباره اینکه وی از چه کسی سماع حدیث کرده است، مطلبی نیامده و ابن داوود او را از کسانی می‏داند که از ائمهعلیهم السلام روایت نکرده‏اند.۱۱ اما با توجه به تعبیر «وجه» در کلام نجاشی می‏توان وی را محدث و کتابش را اثری حدیثی دانست. ظاهراً وی در عصر امام هشتمعلیه السلام می‏زیسته است.۱۲

1.. نجاشی، رجال، ص۱۸۶.

2.. خویی، معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۷۷ و ۷۸.

3.. نمازی شاهرودی، مستدرک علم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۵۸.

4.. برقی، رجال، ص۶۶؛ طوسی، رجال، ص۵۱.

5.. طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۹۴.

6.. نجاشی، رجال، ص۴۲۳.

7.. همو، رجال، ص۳۵۱.

8.. طوسی، فهرست، ص۵۵؛ نجاشی، رجال، ص۷۳.

9.. نجاشی، رجال، ص۲۷ و ۲۸.

10.. ابن داوود حلی، رجال، ص۴۹.

11.. مهاجر، رجال الاشعریین، ص۵۰.


جستارهایی در مدرسه کلامی قم
50

رضاعلیه السلام درباره‏اش سؤال می‏شود و امام برای وی از خداوند رحمت و آمرزش می‏خواهد.۱ از او بزرگانی چون صفوان بن یحیی، احمد بن محمد بن ابی‏نصر بزنطی، محمد بن ابی‏عمیر، یونس بن عبدالرحمن و ابن مغیره روایت کرده‏اند.۲ او کتابی دارد که به طرق مختلف روایت شده است.۳ از او شش حدیث در کتب اربعه شیعه نقل شده است.

۲. زکریا بن آدم بن عبداللّٰه اشعری: از اصحاب امام صادق، امام رضا و امام جوادعلیهم السلام.۴ وی از راویان امام کاظم و امام رضاعلیهما السلام است و حدود چهل حدیث از او نقل شده است.۵ نجاشی از او با تعابیری چون «ثقه، جلیل، عظیم القدر، کان له وجه عند الرضاعلیه السلام» یاد کرده است.۶ کشی روایات جالبی درباره وی نقل کرده است. در روایتی زکریا به امام رضاعلیه السلام گفت: می‏خواهم از میان اهل بیت خود بروم، زیرا که انسان‏های احمق در میان آنان بسیار شده است. امام فرمود: «چنین کاری نکن؛ زیرا به سبب تو، بلا از اهل بیتت دفع می‏گردد، همان‏طور که به سبب امام کاظمعلیه السلام بلا از اهل بغداد دفع می‏شود». در روایت دیگر علی بن مسیب از امام رضاعلیه السلام می‏پرسد که در زمان دسترسی نداشتن به شما، معارف دینی را از چه کسی فرا بگیریم؟ امام فرمود: «زکریا بن آدم، که امینِ دین و دنیای شماست». روایات دیگری نیز درباره وی از ائمهعلیهم السلام نقل شده که از جمله آنان رقعه‏ای است که بعد از وفات او، یکی از معصومانعلیهم السلام صادر کرده است.۷ برای او یک کتاب و یک مجموعه مسائل برشمرده‏اند که به طرق مختلف روایت شده است. ظاهراً این مجموعه مسائل، سؤالات وی از حضرت رضاعلیه السلام بوده است.۸

۳. سهل بن یسع بن عبداللّٰه اشعری: شیخ طوسی وی را در شمار اصحاب امام رضاعلیه السلام آورده و به صحابی بودن او نزد امام کاظمعلیه السلام اشاره کرده است.۹ نجاشی نیز او را در زمره راویان امام

1.. همو، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۷۳.

2.. خویی، معجم رجال الحدیث، ج۸، ص۲۸۸ و ۲۸۹.

3.. طوسی، فهرست، ص۱۳۳؛ نجاشی، رجال، ص۱۷۳.

4.. همو، رجال، ص۲۱۰، ۳۵۸ و ۳۷۵.

5.. خویی، همان، ص۲۸۴.

6.. نجاشی، رجال، ص۱۷۴.

7.. طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۸۵۷ ـ۸۵۹.

8.. همو، فهرست، ص۱۳۲؛ نجاشی، رجال، ص۱۷۴.

9.. همو، رجال، ص۳۵۸.

  • نام منبع :
    جستارهایی در مدرسه کلامی قم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران؛ زیر نظر محمدتقی سبحانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 24004
صفحه از 356
پرینت  ارسال به