است. روحیه شیعی و ضد اموی از زمان او به شکلی آشکار در خاندان اشعری رواج مییابد و شاید بعدها باعث مهاجرت این خاندان از کوفه به قم میشود. شاید نخستین نمونه آشکار ثبت شده در تاریخ بر این گرایش، زمانی باشد که حضرت علیعلیه السلام از ابوموسی اشعری خواست تا از کوفه برای وی که عازم جنگ با ناکثین بود نیرو بفرستد. در این جریان، ابوموسی از سائب مشورت میخواهد و سائب در جواب او میگوید: «به نظر من از آنچه نوشته است، پیروی کن»۱ که این ارادت سائب به امام علیعلیه السلام را نشان میدهد.۲ از دیگر جریاناتی که روحیه ضد اموی سائب و گرایش شیعی او را نشان میدهد، پاسخ به عبداللّٰه بن مطیع، فرستاده عبداللّٰه بن زبیر به کوفه بعد از قتل مصعب بن زبیر، است. عبداللّٰه بن مطیع بر منبر به مردم وعده عدالتی به شیوه و سیره عمر و عثمان میدهد، اما سائب در پاسخ خواستار برقراری عدالت به شیوه و سیره علوی میشود.۳
حضور برجسته و فعال سائب در جریان قیام مختار، شاهدی دیگر بر گرایش عمیق شیعی و ضد اموی اوست. به نقل طبری، سائب از جمله پنج نفری بود که در زمان حبس مختار در زندان عبیداللّٰه بن زیاد در کوفه از مردم برای او بیعت میگرفتند.۴ همچنین به نقل تاریخ قم از ابومخنف، سائب جزء ده تن از اشراف کوفه بود که ضمانت مختار را کردند و باعث آزادی او از زندان شدند.۵ نقش سائب در این قیام آنچنان برجسته است که حتی در زمان نبودن مختار، او در کوفه قائم مقام و خلیفه بود.۶
پایان کار سائب همراه با مختار به دنبال کشته شدن محمد بن اشعث به دست مصعب بن زبیر و محاصره قصر دارالاماره کوفه بود. در این جریان، مصعب همه اصحاب مختار را امان میدهد، اما سائب از قبول امان امتناع میورزد.۷ در پایان، مختار به همراه نوزده نفر از یارانش، از جمله سائب، از قصر دارالاماره بیرون میآید و در سال ۶۶ هجری طی سرکوب قیام مختار کشته میشود.۸
1.. طبری، تاریخ الطبری، ج۳، ص۵۱۲.
2.. جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ج۱، ص۱۸۴.
3.. طبری، همان، ج۴، ص۴۸۹ و ۴۹۰؛ ابن اعثم، الفتوح، ج۳، ص۲۴۹؛ امین، اعیان الشیعه، ج۷، ص۱۸۲.
4.. طبری، همان، ص۴۸۸ و ۴۸۹.
5.. همان، ص۷۹۸.
6.. براقی، تاریخ الکوفه، ص۲۷۳؛ قمی، همان، ص۸۰۷.
7.. قمی، همان، ص۸۰۷ ـ ۸۰۹.
8.. طبری، تاریخ الطبری، ج۴، ص۵۶۹ و۵۷۰.