335
جستارهایی در مدرسه کلامی قم

علی بن ابراهیم بن هاشم

روح‏اللّه رجبی‌پور۱

درآمد

شخصیت‏شناسی

علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، ‏مکنّی به ابوالحسن‏، از محدثان پرتلاش و موثق شیعه اثنی عشری است.۲ تاریخ دقیق ولادت و وفات وی معلوم نیست، اما بی‏تردید وی در زمان امام حسن عسکریعلیه السلام می‏زیسته و پس از آن حضرت تا سال ۳۰۷ قمری زنده بوده است.۳

رجالیان بر وثاقت و صحت عقائد وی اتفاق نظر دارند. نجاشی درباره علی بن ابراهیم می‏‏گوید: او از افراد مورد وثوق و قابل اعتماد در احادیث می‏‏باشد و مذهب و افکار اعتقادی او کاملاً صحیح است.۴

علی بن ابراهیم علاوه بر استفاده از محضر علمای شیعه، از محدثان اهل سنت نیز احادیثی را اخذ کرده است. ابن حجر عسقلانی در این باره می‏گوید: علی بن ابراهیم از برخی علمای اهل سنت چون ابو‏داوود سیستانی، ابن عقده و افراد دیگر روایت نقل کرده است.۵

مفسر قمی در اواسط عمر نابینا شد؛۶ با این حال، از پای ننشست و برای گردآوری، تدوین، تألیف و نقل و نشر روایات امامان معصومعلیهم السلام همت گماشت.

1.پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث، (پژوهشکدۀ کلام اهل‏بیت علیهم السلام).

2.. علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۱۰۰.

3.. صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۱، ص۲۹۲.

4.. نجاشی، رجال، ص۲۶۰.

5.. عسقلانی، لسان‏المیزان، ج۴، ص۱۹۱.

6.. نجاشی، رجال، ص۲۶۰.


جستارهایی در مدرسه کلامی قم
334

۳۸. کشى‏، محمد بن عمر، رجال الکشی‏، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش.

۳۹. کلباسی، ابی‏المعالی محمد بن محمد ابراهیم، الرسائل الرجالیه، تحقیق: محمدحسین درایتی، قم: دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.

۴۰. کلینى‏، الکافی، تهران‏: دار الکتب الإسلامیه، ۱۳۶۵ق.

۴۱. کنی، ملا على، توضیح المقال فی علم الرجال، تحقیق: محمدحسین مولوی، قم: دار الحدیث، ۱۴۲۱ق.

۴۲. مامقانی، عبداللّٰه، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف: مطبعة المرتضویه، ۱۳۵۲.

۴۳. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، تهران: دار الکتب الاسلامیه، بی‏تا.

۴۴. محدث نورى، مستدرک الوسائل، قم: مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق.

۴۵. محمدی ری شهری، محمد، أهل البیت فی الکتاب و السنه، تحقیق: دار الحدیث، قم: دار الحدیث، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش.

۴۶. مفید، الأمالی، تحقیق: حسین استاد ولی، علی‏اکبر غفاری، بیروت: دار المفید، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.

۴۷. نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشی‏، قم: جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.

۴۸. نمازی شاهرودی، شیخ علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران: ۱۴۱۲ق.

  • نام منبع :
    جستارهایی در مدرسه کلامی قم
    سایر پدیدآورندگان :
    جمعی از پژوهشگران؛ زیر نظر محمدتقی سبحانی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20278
صفحه از 356
پرینت  ارسال به