علم حلال و حرام است.^۱ وی از آنجا که امام را در واقع مترجمی‏ برای کتاب الهی می‏دانست،^۲ جامعیت علم امام را فقط در حوزه علم به دین تبیین می‏کرد.^۳ او اعلمیت امام را نیز در همین قلمرو معرفی می‏نمود.^۴ ابن قبه در این باره می‌گفت: «و الامامة لایتم امرها الا بالعلم بالدین و المعرفة باحکام رب ‏العالمین».^۵ او در تبیین این گزاره معتقد است آنچه بر امام واجب می‏باشد این است که همه علم دین را بداند تا در موارد اختلاف و منازعه در تأویل کتاب و سنت تمسک به گفته وی ممکن باشد و اگر چیزی از کتاب خدا را نداند، نمی‏توان به او تمسک جست. امام اگر در چنین جایگاهی نباشد، امین بر قرآن کریم نخواهد بود و نمی‏توان او را از غلط ایمن دانست و ممکن است ناسخ را در مکان منسوخ و محکم را در جای متشابه و مستحب را در محل واجب قرار دهد، و اگر چنین باشد، حجت و سایر خلائق برابر خواهند بود و هیچ فرقی بین امام و غیر امام نخواهد بود. ابن قبه در توضیح این نکته یادآور می‏شود که اگر معرفت امام در حوزه دین ناقص باشد، اشتباهات و غلط‏های بسیاری را مرتکب می‏شود که امکان رجوع به آرای او را با دشواری روبه‌رو می‏کند.^۶ او لزوم علم کامل امام در دین را موضوعی واجب و عقلی می‏دانست.^۷

ابن قبه معتقد بود از آنجا که پیامبر صلی الله علیه و آله دستور داده است به عترت متمسک شویم، عقل، عرف و سیره دلالت دارد که مقصود حضرت، دانشوران عترت است و نه جاهلان آنها، و نیکان و پرهیزکاران آنها را اراده فرموده است نه غیر آنها را. پس آنچه بر ما واجب و لازم است، آن است که در میان عترت بنگریم و کسی را انتخاب کنیم که عالم دین باشد، عقل و فضل و حکمت داشته باشد و در دنیا زاهد باشد. پس به او اقتدا کنیم و به قرآن کریم و او متمسک شویم.^۸ همچنین وی امام را کسی می‏داند که در هیچ صورتی اهل رأی، قیاس و اجتهاد نباشد.^۹

ابن قبه یگانه راه رسیدن به حقیقت دین، در همه موضوعات مانند نماز، حج، زکات تا امامت را نصّ و توقیف می‏داند.^۱۰ وی یگانه راه رسید به این نصوص را از طریق ائمه علیهم السلام می‏داند. هم از این

نداشته باشد،^۱ علم خود را ظاهر کند^۲ و از دانشمندان و اعلم اهل زمان باشد.^۳ وی‏ علم امام را رکن امامت می‌داند^۴ و علم و فهم را ملاک و معیاری برای تعیین امام نزد امامیه معرفی می‏کند.^۵ ابن قبه تشخیص امام از طریق طرح سؤالات علمی از طرف صحابه ائمه را راهی برای تعیین و تشخیص امام واقعی از طرف آنها بیان می‏کند که مرسوم بوده است.^۶ او نقصان علم در مدعیان امامت را از روشن‏ترین نشانه‏ها در بی‏اساس بودن امامت آنان می‏داند.^۷ به عقیده وی امام باید کسی باشد که کتاب و سنت را بشناسد،^۸ تأویلات کتاب و احکام الهی را تشخیص دهد^۹ و در یک کلام به دین و احکام رب العالمین معرفت داشته باشد.^۱۰ چنین کسی که عالم دین الهی باشد، در مقایسه با کسی که علم دین ندارد، شایسته و سزاوار امامت است.^۱۱ از همین روست که راویان از ائمه علم حلال و حرام روایت می‏کردند.^۱۲ ابن قبه در سخن از منشأ علم امام آن را از طرف رسول خدا صلی الله علیه و آله می‏داند.^۱۳ او احقیت بر امامت را در علم به دین می‏شناسد^۱۴ و بازشناسی حجت از غیر حجت و امام از مأموم و تابع از متبوع را در علم بیان می‏کند.^۱۵ وی برای ردّ امامت مدعیان امامت به بی‏علمی آنها استناد می‏کند.^۱۶

ابن قبه قائل به علم مطلق برای امام نیست و گستره دانش امام را در محدوده دین و معرفت به احکام خداوند می‏داند. به باور او، منظور از علم برای امام، علم به دین و احکام دین^۱۷ یا به‏طور کلی