در تبیین نظر ابن قبه درباره برهان اضطرار هم باید گفت که وی برای امام وظایف و برای منصب امامت کارکرد‏هایی را بر می‏شمرد که لازمه آن، ضرورت وجود امام در هر زمان و وجوب نصب امام از طرف خداوند است. او معتقد است امام رهبر و راهنمای مردم در میان خلق است،^۱ مردم را با حلال وحرام خدا آشنا می‏سازد،^۲ کلام خدا را تقریر و تبیین می‏کند.^۳ و دستورهای الهی را از غیر الهی باز می‏شناسد.^۴ بر این اساس، می‏توان گفت به باور ابن قبه نصب امام بر خداوند واجب است؛ زیرا جایگاه و وظایفی که ابن قبه برای امام تبیین می‏کند، همگی در چارچوب شرع و ناظر بر دین است. این موضوع به‌ناچار تعیین امام از طرف مردم را که خود بر فهم دین نیازمندند با مشکل روبه‌رو می‏سازد؛ چرا که تعیین امام با این وظایف باید به عهده کسی باشد که بر همه دین اشراف کامل داشته باشد و به یک معنا خالق دین باشد. از سوی دیگر، امام باید معصوم باشد و فقط خدا قادر است او را بشناسد. از این رو، طبیعی به نظر می‏رسد که خداوند از سر اضطرار، خود، حجت خویش را انتخاب ‏کند.

ابن قبه درباره اصل ضرورت دائم وجود امام معتقد است برای دسترسی به نصوص در هر عصری به امام نیازمند هستیم^۵ و در هر زمان یک امام وجود دارد؛^۶ امامی که وظیفه دارد کتاب و سنت را بیان و آن را از تأویلات نابه‌جا حفظ کند.^۷ ضرورت وجود امام در هر دوره‌ای اقتضا می‌کند او افضل افراد امت باشد. ابن قبه در تبیین این دو گزاره معتقد است دلیل آنکه در هر عصری امام یکی بیش نیست آن است که امام باید افضل مردم باشد و افضل می‏تواند دو معنا داشته باشد؛ یا مقصود افضل از جمیع امت است یا افضل از هریک از افراد امت. در هر حال افضل یکی بیش نیست؛ زیرا محال است فردی افضل از جمیع امت باشد یا افضل از هریک از افراد امت باشد و افضل از او نیز وجود داشته باشد. پس اگر چنین چیزی جایز نباشد و این مطلب که امامت به شخص افضل می‌رسد درست باشد، عقیده امامیه اثبات خواهد شد و امامت در هر زمانی از آنِ یکی خواهد بود.^۸ ابن قبه لزوم امامت هر امام در هر عصری را بر همه اهل اسلام از دور و نزدیک بیان می‏کند.^۹

خلق تمام می‌شود.^۱ امام بر تمام افراد جامعه مقدم است،^۲ به‌گونه‏ای که دستی بالای دست او نیست.^۳ اطاعت^۴ و تصدیق^۵ چنین کسی واجب است.

در بحث وجوب تعیین امام، متکلمان آرای متفاوتی ارائه کرده‌اند. اینکه آیا تعیین امام واجب است یا خیر؟ در صورت وجوب، بر عهده چه کسی است: خداوند یا مردم؟ ابن قبه از متکلمانی به شمار می‏رود که معتقد است تعیین امام به وجوب عقلی بر خداوند واجب است. مباحث ابن قبه در این بحث به دو برهان عدالت و اضطرار اشاره دارد.

در تبیین برهان عدالت می‏توان گفت به باور ابن قبه هر سخنی که از گوینده‏ای نقل می‏شود، می‏تواند تأویلات مختلفی داشته باشد. آیات قرآن و حتی روایاتی که درباره آن اجماع وجود دارد، از این قاعده مستثنا نیستند. از سوی دیگر، چون مردم از نظر هوش و استعداد و عادات متفاوت‌اند، در توجیه تأویل و برداشت‏ها از یک متن یکسان عمل نمی‏کنند. به همین دلیل، هر کس آیات قرآن و احادیث را بر اساس نگرش خود تفسیر و توجیه می‏کند. حال اگر خداوند، راهنمایی آگاه و راستگو برای بیان واقعیت قرآن مشخص ننماید، در دین با دست خود اختلاف ایجاد کرده و آن را برای مردم جایز دانسته است؛ زیرا کتابی نازل کرده که قابلیت تأویل دارد و مبیّن و مفسّری نیز برای آن تعیین نفرموده است. پیامبرش هم قوانین و مقرراتی بیان کرده که احتمال تأویل در آن می‏رود. از طرفی به مردم دستور داده که به کتاب الهی و سنت نبوی عمل کنند. لازمه این عمل دو چیز می‏تواند باشد: اول آنکه خداوند ضد و نقیض عمل کرده است و دوم آنکه معتقد به عمل کردن بر اساس حق و واقعیت باشد و حال آنکه رفتار خلاف آن را نیز جایز دانسته باشد و چون چنین لازمه‏هایی باطل است، بر خداوند ـ از باب عدالت و اینکه تکلیف بمالایطاق نکند ـ واجب است که در هر دوره‏ای شخصی را راهنمای دین قرار دهد؛ کسی که به مقصود کتاب و سنت آگاهی کامل دانسته باشد.^۶ ابن قبه بر این اساس، انتخاب امام از طرف مردم را باطل می‏شمرد^۷ و احتمالاً بر همین پایه کار اصحاب سقیفه در انتخاب امام بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله را زشت‏ترین و منکرترین کار ممکن بعد از شرک و کفر بیان می‏کند.^۸