میپرداخت.۱ همچنین آزادی شیعیان در برگزاری شعائر مذهبی، از قبیل سوگواری عاشورا و جشن غدیر و نیز برائت علنی از مخالفان اهلبیت، از سوی امیران زیدیمذهب آل بویه۲ در هم‌گرایی میان شیعیان زیدی و امامی بیتأثیر نبوده است.
۲. تعامل علمی و فرهنگی
یک. داد و ستد میراث حدیثی
از آنجا که میراث معرفتی و عقیدتی و نیز مبانی فکری زیدیه و امامیه برگرفته از اهلبیت علیهم السلام است، این دو گروه ناگزیر به همکاری و تعامل علمی بودند؛ به بیانی دیگر، امامانِ امامیه یکی از عوامل مهم این تعامل بودهاند. زیدیان هرچند به امامت امامان اثنیعشر ـ غیر از امام علی و امام حسن و امام حسین علیهم السلام ـ باورمند نبودهاند، جایگاه علمی امامان امامیه را هیچ‌گاه انکار نکرده و مرجعیت علمی آنان را پذیرفته و حتی برخی از رهبرانشان نزد ائمه امامیه تلمذ کردهاند؛ برای نمونه، یحیی بن عبداﷲ محض(امام زیدیه) از شاگردان امام جعفر صادق علیه السلام است.۳ برخی از نویسندگان، ناصر اطروش، امام زیدیه را نیز از اصحاب امام هادی و امام حسن عسکری علیه السلام معرفی کردهاند.۴ پدر اطروش نیز در زمره اصحاب امام جواد علیه السلام بود.۵ ابنداوود حلی در کتاب رجال بیش از ۲۵ نفر از راویان زیدی را نام میبرد که از طریق آنان بسیاری از روایات ائمه در منابع امامیه وارد شده است.۶ افزون بر این، در منابع زیدیه بسیاری از روایات از امامان اختصاصیِ امامیه، همچون روایات امام سجاد، امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهم السلام در موضوعات گوناگون انتشار یافته است؛ حتی برخی از عالمان زیدی از نقل احادیث مرسل از ائمه امامیه ابایی نداشتند.۷
به دلیل میراث مشترک حدیثی است که در مجالس علمیِ بزرگان زیدی، منقولات راویان امامی خوانده و درباره شخصیت آنان بحث و گفتوگو میشد.۸ زیدیان روایاتی را به نقل از محدثان امامی،
1.. ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۳۵۴.
2.. ابنجوزی، المنتظم، ج۱۴، ص۱۴۰، ۱۵۰ و ۱۵۱.
3.. طوسی، رجال، ص۳۲۱؛ اصفهانی، مقاتل الطالبیین،ص ۳۰۸ و ۳۰۹.
4.. طوسی، رجال ، ص۳۸۵؛ ابن اسفندیار، تاریخ طبرستان، ج۱، ص۹۸.
5.. همان، ص۳۷۶.
6.. ابن داوود، رجال، ص۲۹۱.
7.. اطروش، البساط، ص۵۵.
8.. غضائری، تکملة رسالة ابیغالب، ص۹۹ و ۱۰۰.
