۴۲۵ . نفس از ديدگاه قرآن و حديث ،

خديجه نيزارى ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران شمال) ، استاد راهنما : دكتر منصور پهلوان ، اساتيد مشاور : دكتر محمّد غفرانى و حجه الاسلام على حجّتى كرمانى ، ۱۳۷۶ ، ۱۶۱ ص .
در اين رساله ، در باره اثبات نفس و ماهيّت و آثار آن ، مسير حركت و سير آن تا به سر حد عروج ، در فصول و بخش هاى مختلف ، از ديدگاه قرآن كريم و احاديث و فلسفه و عرفان اسلامى بحث شده است .
اين رساله ، در چهار فصل تدوين شده است :
فصل اوّل، به بيان معانى لغوى و اصطلاحى واژه «نفس» و مترادف آن اختصاص دارد.
در فصل دوم ، به بررسى لغت «نفس» در قرآن كريم پرداخته ، و جايگاه نفس و موارد استعمال آن را در قرآن توضيح داده است .
نفس در احاديث ائمه معصومان عليهم السلام عنوان فصل سوم است ، كه عناوينى چون : شناخت نفس ، نفس و خداشناسى ، رابطه نفس با تن ، جايگاه نفس ، ارزش نفس ، ظرفيت و گنجايش نفس ، و خروج نفس ، اين فصل را كامل مى كنند .
در فصل چهارم هم به بررسى جايگاه نفس در فلسفه و عرفان پرداخته ، و آن را از نظر بزرگانى چون فخر رازى و حاج ملاهادى سبزوارى تحليل نموده است .

۴۲۶ . نفس از ديدگاه قرآن و حديث ،

مينو مقرب ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران مركزى) ، استاد راهنما : دكتر منصور پهلوان ، استاد مشاور : دكتر على مهدى زاده ، ۱۳۷۷ ، ۱۹۱ ص .
هدف اصلى از نوشتن اين رساله ، آشنايى به مسائل نفس آدمى از ديدگاه قرآن و حديث است ، كه مشخص مى كند نفس چيست ؟
محقق ، در ابتدا براى روشن شدن زمينه بحث ، در باره جنبه لغوى «نفس» به تفصيل ، از ديدگاه لغت شناسان بررسى كرده است .
سپس ، نفس را از ديدگاه قرآن بررسى نموده ، و معانى نفس در قرآن كريم (حدود شانزده قسم آن) را استقصا و تبيين كرده است .
در قسمت ديگر رساله ، نفس را از ديدگاه حديث تحليل و بررسى نموده است . اين

وى ، در اين فصل آورده كه اولاً ، كمال انسان در جهان ديگر قطع نمى شود و ثانيا ، منتهاى كمال صالحان ، مَثَلِ خدا شدن است ، به گونه اى كه اراده انسان به هر چيزى تعلق گرفت ، محقق خواهد شد. در اين فصل ، از لقاى الهى و معناى آن نيز بحث نموده ، و به عنوان بزرگ ترين نعمت اخروى ياد شده است .
و سرانجام در فصل چهارم ، به پى جويى مكان جهنم و بهشت پرداخته ، و آيات و نظر مفسّران در اين زمينه را مطرح كرده است .

۴۲۴ . نعمت يافتگان در قرآن و حديث ،

فاطمه حفيظى ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشكده الهيات و معارف اسلامى ، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران شمال) ، استاد راهنما : دكتر غلامحسين تاجرى نسب ، استاد مشاور : دكتر محمّد غفرانى ، ۱۳۸۰ ، ۲۰۸ص .
نعمت چيست؟ نعمت ظاهرى و نعمت باطنى ، چه وجه تمايزى دارند ؟ سيراب شدگان از چشمه سار نعمت باطنى چه كسانى هستند؟ چرا شهدا ، صديقين ، صالحين ، محسنين و... منعم اند ؟ اينها ، سؤالاتى است كه نگارنده ، بر پاسخ به آنها در پنج فصل همت گماشته است :
در فصل اوّل ، به توضيح نعمت هاى ظاهرى و مصاديق آن در قرآن و حديث پرداخته است.
فصل دوم را به نعمت هاى معنوى و مصاديق آن در قرآن و حديث اختصاص داده است .
در فصل سوم ، به معرفى طبقات نعمت يافتگان پرداخته است . اين طبقات عبارت اند از : نعمت عظمى (وحى و نبوت ، امامت ، مهدويت) ، نبيين ، صديقين و شهدا ، صالحين ، محسنين ، اولو الالباب ، مخبتين و ابرار ، مخلصين ، مؤمنين و متقين ، مستغفرين .
فصل چهارم ، در باب مصاديق بارزِ نعمت يافتگان است . در اين قسمت ، تعدادى از انبيا را كه مشمول اين فيض عظمى بوده اند ، معرفى كرده است .
فصل پنجم نيز در باره نعمت نهايى (اثبات حكومت و رهبرى امام على عليه السلام در قرآن) است . اثبات حقانيت على عليه السلام از زبان قرآن و نهج البلاغه ، اهل البيت عليهم السلام در حديث و زيارت جامعه ، از عناوين اين فصل است .