تبيين مفهوم زهد ، مقايسه بين دو مفهوم زهد اسلامى و رهبانيت مسيحى از نگاه كتاب و سنّت ، و بيان ارتباط اين دو مفهوم با تصوف و مرزبندى روشن بين آنها ، از مطالب مورد بحث نگارنده در اين پايان نامه است .
نگارنده ، تحقيق خود را در چهار فصل فراهم آورده است :
در فصل اوّل ، با تكيه بر منابع غيردينى ، آنچه در مورد رهبانيت و عوامل شكل گيرى آن بوده است ، آورده و سير تحول اين مباحث تا پيدايش اسلام را بيان كرده است . وى ، در اين قسمت بيشتر از كتاب تاريخ تمدن ويل دورانت استفاده نموده ، سپس رواياتى را كه رهبانيت را مورد انتقاد قرار داده و رهبانيت واقعى را معرفى كرده ، آورده است .
در فصل دوم ، ضمن اشاره به آيات قرآن ، تمام روايات مربوط را جمع آورى و عنوان بندى كرده است . وى ، واژه «زهد» را معنى كرده ، و علل پيدايش و آثار حيات بخش آن را بيان نموده ، و براى تشخيص زاهدان حقيقى ، نشانه هاى آنان را با توجّه به روايات بيان كرده است .
فصل سوم را به مقايسه بين رهبانيت و تصوف اختصاص داده است . وى ، نخست چگونگى و تاريخ پيدايش تصوف را شرح داده و سپس ، رواياتى را كه در اين باب از معصومان عليهم السلام موجود بوده ، آورده و به اين نتيجه رسيده كه تشخيص بين اين دو مفهوم ، در اعتقاد صوفيان به وحدت وجود و عدم اعتقاد راهبان به اين مسئله است .
در فصل چهارم ، زهد و رهبانيت مسيحى را مورد مقايسه قرار داده ، و علل مردود شمردن رهبانيت از جانب اسلام را بيان كرده است .

۴۰۷ . مقايسه ميان اسلوب قرآن و حديث با علم كلام در طرح عقائد ،

نيكو ديالمه ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشكده اصول دين قم ، استاد راهنما : دكتر مجيد معارف ، استاد مشاور : على اكبر غفارى ، ۱۳۷۷ ، ۱۹۳ص .
توجّه دادن به ضرورت پردازش به اسلوب بيان عقايد در قرآن وكلام معصومان عليهم السلام و مقايسه آن با روش متكلمان ، هدف نگارنده از تدوين اين پايان نامه است.
اين مقايسه ، در سه بخش صورت گرفته است :
بخش اوّل ، پژوهشى است در علم كلام كه نگارنده ، در آن وجه تسميه علم كلام ، موضوع علم كلام ، تعريف علم كلام ، غايت و هدف علم كلام ، روش علم كلام ، ارتباط علم كلام با ساير علوم ، تاريخ ظهور وپيدايش علم كلام را توضيح داده است . وى ،

در قسمت ديگر پايان نامه ، به بررسى مصاديق لهو كه در قرآن و روايات موجود است پرداخته ، و پس از مقدمه اى كوتاه ، طنز ، شعر ، موسيقى ، قمار ، أمل و دنيا را مورد بررسى قرار داده است . شيوه كار وى بدين ترتيب بوده كه ابتدا ، آنها را از حيث لغت بازشناخته و سپس ، براى شناخت بهترِ موضوع ، به بيان تاريخچه مصداق پرداخته ، و بعد از آن ، به بررسى ادلّه و سپس ملاك گيرى پرداخته است .
نويسنده پايان نامه ، به همان اندازه كه از منابع حديث و فقه استفاده كرده ، از مطالب علمى ، اجتماعى و روان شناسى استفاده كرده ؛ زيرا اين مطالب ، در كتاب هاى فقهى كمتر مورد توجّه واقع شده است .

۴۰۵ . مقام رضا و تسليم در قرآن و حديث ،

زهره پيروز ، كارشناسى ارشد علوم قرآن و حديث ، دانشگاه آزاد اسلامى (واحد تهران شمال) ، استاد راهنما : دكتر مجيد معارف ، استاد مشاور : دكتر احمد حسنى رنجبر ، ۱۳۷۸ ، ۹۵ ص .
بحث از رضا ، به عنوان يكى از عوامل معنوى قضا و قدر از ديدگاه ثقلين ، مباحث اين تحقيق را تشكيل مى دهد ، كه در سه بخش ارائه شده است :
ابتدا با بررسى لغوى «رضا» در كتب لغت و منابع اسلامى ، به مهم ترين معنى آن ، يعنى خشنودى پرداخته است. سپس ، با استفاده از كتب تفسير شيعى و بعضا اهل سنّت و روايات ، به تفصيل ، در باره مقام رضا (در يازده مورد) مطالبى آورده ، و اين حالت روحى را برترين مرتبه كمال معرفى نموده ، و يادآور گرديده كه : قرآن كريم رضاى خدا از بنده را ، با تمام اهمّيّتى كه دارد هم پايه رضاى بنده از خدا اعلام كرده ، و در لسان حديث، علامت رضاى خداى سبحان از بنده اش، رضاى بنده اش از قضاى اوست .
وى ، شناسايى انواع رضا : رضاى خدا و بنده ، رضاى فرد و جامعه ، و رضاى نفس را مورد توجّه قرار داده است و در مرحله ديگر ، با استناد به آيات و روايات ، عوامل تقويت كننده رضا ، و آثار فردى ، اجتماعى و اخروى رضا را مورد بحث قرار داده است .

۴۰۶ . مقايسه بين زهد اسلامى و رهبانيت مسيحى از ديدگاه كتاب و سنّت ،

مرضيه رضوى ، كارشناسى ارشد فلسفه و كلام اسلامى ، مركز تربيت مدرس دانشگاه قم ، استاد راهنما : دكتر احمد بهشتى ، استاد مشاور : دكتر محمّد ذبيحى ، ۱۳۷۸ ، ۱۴۳ص .