33
حديث پژوهي

روايات مربوط به پزشكى و داروها را از پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمّه عليهم السلام در اين كتاب گردآورده است. كتاب ، داراى ساختار مرتبط نيست ؛ بلكه با عنوان باب و روايتْ تفكيك شده است . هيچ گونه توضيحى از سوى نويسنده در باره روايات ، به ثبت نرسيده است ، ضمن آن كه مصدر روايات و نيز سلسله رُوات و اسناد ، ذكر نشده است. ۱

ب. مصادر اهل سنّت

مصادر اهل سنّت كه بخشى از آنها به روايات پزشكى اختصاص دارند ، عبارت اند از :
ـ صحيح البخارى ، محمّد بن اسماعيل البخارى ( م ۲۵۶۱ ق ) ، كتاب الطب ج ۷ ، ص ۲ و كتاب المرض و الطب ، ج ۷ ، ص ۱۱ ؛ ۲
ـ صحيح مسلم ، مسلم بن الحجّاج القشيرى النيسابورى ( م ۲۶۱ ق ) ، ج ۷ ، ص ۱۳ ؛ ۳
ـ سنن ابن ماجة ، محمّد بن يزيد القزوينى ( ۲۷۳ ق ) ، كتاب الطب ، ج ۲ ، ص ۱۱۳۷ ؛
ـ سنن ابى داوود ، سليمان بن اشعث السجستانى ( م ۲۷۵ ق ) ، كتاب الطب ، ج ۲ ، ص ۲۱۹ ؛
ـ السنن الكبرى ، احمد بن شعيب النسائى ( م ۳۰۳ ق ) ، كتاب الطب ، ح۶ ، ص ۳۵۱ ؛
ـ المستدرك ، الحاكم النيسابورى ( م ۴۰۵ ق ) ، كتاب الطب ، ج۴ ، ص ۲۲۰ ؛
ـ مجمع الزوائد ، على بن ابى بكر الهيثمى ( م ۸۰۷ ق ) ، كتاب الطب ، ج ۵ ، ص ۸۴ ؛
ـ شرح صحيح مسلم ، يحيى بن شرف النَوَوى ، باب الطب والمرض ، ج ۴۱ ، ص ۱۶۹ ؛

1.يادآور مى شود از اين زمان به بعد نيز كتاب هايى به قصد گردآورى روايات پزشكى تأليف شده كه عنوان آنها چنين است : ۱ . طب الإمام الكاظم ، شاكر شبع ( ۱۴۲۳ ق / ۲۰۰۲م ) ؛ ۲ . طب الإمام موسى الكاظم ، عبدالحسين الجواهرى ؛ ۳ . طب المعصومين ، لبيب بيضون ؛ ۴ . طب الإمام على ، محسن عقيل ؛ ۵ . طب الرضا و طب الصادق ، علّامه عسكرى ؛ ۶ . طب الوحى ، ده سرخى ؛ ۷ . موسوعة الأحاديث الطبيّة ، محمّد الريشهرى .

2.تعداد روايت هاى صحيح البخارى در زمينه طب ، صد و بيست روايتْ شمارش شده است ( فتح البارى ، ج ۱۰ ، ص ۲۵۲ ) .

3.تعداد روايت هاى صحيح مسلم نيز حدود صد و بيست حديثْ شمارش شده است ( فتح البارى ، ج ۱۰ ، ص ۲۵۲ ) .


حديث پژوهي
32

۶ . كتاب خانه ملك ، قرن ۱۱ ؛
از سه نسخه اخير ، به نام طبّ النبى ابوالوزير بن احمد ابهرى ياد كرده اند ؛ ولى همان كتاب المستغفرى است.
۷ . كتاب خانه دار الحديث ، ش ۵ / ۱۴۷ / ۷ ج/ ۲ط ؛
۸ . كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ش ۲۶۴۴ ؛
۹ . كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ش ۹۷۷۹ ؛
۱۰ . كتاب خانه آستانه حضرت معصومه ، ش ۵۸۶۱ ؛
۱۱ . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش ۱۳۷ / ۲۹ / ۵۷۹۷ ؛
۱۲ . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش ۱۲۷ / ۱۷ / ۳۳۴۷ ، كتابت ۱۲۸۵ ق ؛
۱۳ . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش ۱۲۷ / ۹ / ۱۵۸۷ ، كتابت ۱۳۰۴ ق ؛
۱۴ . كتاب خانه آية اللّه گلپايگانى ، ش ۱۸۴ / ۲۷ / ۵۵۱۴ ، قرن ۱۱ ؛
۱۵ . كتاب خانه شخصى جواد شريف در شهرستان خوى ، ش ۲۴ ؛
۱۶ . كتاب خانه ملّى ، ش ۱۳۸۰ / ۴ ، قرن ۱۱ .
از اين كتاب ، دو ترجمه به زبان فارسى منتشر شده است : يكى ، ترجمه سيّد محمود موسوى زرندى ، كه در سال ۱۳۲۸ ش ، به چاپ رسيده است و ديگرى ، ترجمه محمود مراغى كه به سال ۱۳۷۹ ش ، منتشر شده است.
همچنين در سال هاى ۱۲۸۱ ، ۱۲۹۳ ، ۱۳۰۴ و ۱۳۱۸ ق ، در قطع هاى رقعى و جيبى ، به صورت سنگى به چاپ رسيده است. ۱
۴ . طبّ الأئمّة ، سيّد عبد اللّه شَبّر ( ۱۱۸۸ ـ ۱۲۴۲ ق ) ، بيروت : الارشاد للطباعة والنشر.
مرحوم شبّر ، با اعتقاد به اين كه پزشكى ، ريشه در وحى دارد و بايد بدان رو آورد ،

1.ر. ك : تحقيق جديد اين اثر ، كه توسّط آقاى حيدر وائلى به انجام رسيده است (ص ۲۸ ـ ۳۴) .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 7922
صفحه از 399
پرینت  ارسال به