31
حديث پژوهي

تهران ، ۱۳۷۷ ق ، ضمن مجموعه اى كه اين كتاب ، سومين قسمت آن است و آية اللّه بروجردى ، بر آن مقدّمه اى نوشته است.
ـ هند ، و تعداد روايات آن ۴۰۹ حديث است. ۱
۳ . طب النبى ، ابو العبّاس جعفر المستغفرى ( م ۴۳۲ ق ) ، نجف : المكتبة الحيدرية ، ۱۳۸۵ ق / ۱۹۶۵ م.
علّامه مجلسى ، اين رساله را در بحار الأنوار (ج ۵۹ ، ص ۲۹۰ ـ ۳۰۱) ، به صورت كامل آورده است. اين اثر ، از حجمى اندك برخوردار است و صفحات ۱۰ ـ ۳۴ كتاب را به خود اختصاص داده است. كتاب ، با مقدّمه آقاى محمّد مهدى خرسان ، در پنج صفحه آغاز مى شود و دو نوشته ديگر ضميمه كتاب ، به نام هاى «اوّل جامعة و آخر رسول» ، از شهيد پاك نژاد و «لماذا اخترت الدين الإسلامى» ، از احمد امين نجفى ، به چاپ رسيده است.
بخش اصلى كتاب ـ كه همان روايات طبّ النبوى است ـ ۲۴ صفحه بوده و تعداد روايت هاى آن ، ۱۵۷ حديث است . روايت ها بدون تخريج و با حذف اسناد و بدون تبويب موضوعى ، ذكر شده اند . مقدّمه نويس نيز اشاره اى به نسخه ها و چگونگى چاپ اين اثر ندارد و تنها ترغيب خواجه نصير طوسى به خواندن اين كتاب و سخن علّامه مجلسى را در باره اين اثر از بحار الأنوار نقل مى كند .
از اين اثر ، شانزده نسخه خطى در كتاب خانه هاى ايران موجود است كه فهرست آنها چنين است :
۱ . كتاب خانه فيضيه ، ۱۹۹۵ ، مورّخ ۹۷۱ ق ؛
۲ . استادى ، فهرست ۱۶۰نسخه خطى ، ص ۵۶ ، ش ۲ ، مورّخ ۱۰۸۲ ق ؛
۳ . كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ش ۶۷۷۹ ، مورّخ ۱۰۸۴ ق ؛
۴ . كتاب خانه آستان قدس رضوى ، مورّخ ۱۰۷۰ ق ؛
۵ . كتاب خانه مسجد اعظم ، قرن ۱۱ ؛

1.الذريعة ، ج ۱۵ ، ص ۱۳۹ .


حديث پژوهي
30

مأمون ، رساله را ديد ، آن را خواند و خوش حال شد و دستور داد كه آن را با طلا بنويسند. اين رساله ، از اين جهت ، به الرسالة الذهبية ، معروف شد.
اين رساله ، مورد توجّه عالمان شيعى و اهل سنّت قرار داشته و شرح هايى بر آن نوشته شده و بارها ترجمه گرديده است. ۱
۲ . طبّ الأئمّة ، ابنا بسطام النيسابوريان ( م ۳۴۱ ق ) ، شرح و تعليق : محسن عقيل ، بيروت : دار المحجّة البيضاء و دار الرسول الأكرم ، ۱۴۱۴ ق / ۱۹۹۴ م ، ۷۶۷ ص.
در اين كتاب ، روايات پزشكى ائمّه ، با سلسله اسناد ، گردآورى شده است. شرح و توضيحى از سوى نويسندگان بر روايات وجود ندارد و تبويب و تنظيم روشنى در آن به چشم نمى خورَد .
شارح كتاب ، توضيحاتى به نقل از پزشكان و كتب آنها در پاورقى ها افزوده كه سبب حجم زياد كتاب شده است.
آقاى سيّد محمّدمهدى خَرسان ، مقدّمه اى بر كتاب نوشته و از كتب پزشكىِ نزد شيعه ياد كرده و گزارش كوتاهى از ابنا بسطام ، بدان افزوده است.
ضمنا معلوم نيست كه شارح و تعليقه نگار ، بر پايه چه نسخه و يا از روى چه چاپى ، اين كتاب را منتشر كرده است.
يادآورى مى شود كه از اين كتاب ، نسخه هاى زير ، شناسايى شده است :
ـ الهيات مشهد ، مورّخ ۹۷۲ ق ، ش ۱۰۰۹ ؛
ـ مدرسه علوى ، مورّخ ۱۰۵۵ ق ؛
ـ مرعشى ، مورّخ ۱۰۷۰ ق .
اين كتاب ، پيش از اين ، چندين بار به چاپ رسيده است.

1.بر اين رساله ، بيش از بيست ترجمه و شرح نوشته شده كه برخى از آنها به چاپ رسيده اند : ر. ك : طبّ الامام الرضا ، باقر شريف القرشى ، ص ۱۸ ـ ۲۰ ؛ فصل نامه پژوهش حوزه ، ش ۱۷ ، ص ۱۱۱ ـ ۱۱۲ . قديمى ترين نسخه خطّى اين رساله در كتاب خانه آية اللّه حكيم در نجف ، به شماره ۳۷ نگهدارى مى شود كه در سال ۷۱۵ ق ، به نگارش درآمده است .

  • نام منبع :
    حديث پژوهي
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدی مهریزی
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 8007
صفحه از 399
پرینت  ارسال به