بدان ، بسيار سختگير بود و در اين زمينه ، از ابن حزم ، متأثّر بوده است . بهره اش از حديثْ بسيار بود تا آن جا كه اين كثرت ، برخى را به وى بدگمان كرد. برخى از آثار حديثى او عبارت اند از :
ـ عارضة الأحوذى در شرح سنن الترمذى ـ كه بارها به چاپ رسيده است ـ ؛
ـ القبس در شرح الموطأ مالك ـ كه در سال هاى اخير ، به چاپ رسيده است ـ . ۱
در كتاب تراث المغاربة براى وى ۲۳ اثر حديثى ، معرّفى شده است . ۲ او در انتقال آثار مشرقيان به مغرب ، نقش به سزايى داشته است. ۳
القبس فى شرح «موطأ» ابن أنس
يكى از شروح الموطأ مالك ، كتاب القبس است. اين كتاب ، تاكنون در دو نوبت ، بدين صورت به چاپ رسيده است :
ـ تحقيق : محمّد عبد اللّه ولد كريم ، ۳ جلد ، بيروت : دار المغرب الإسلامى ، ۱۹۹۲ م ؛
ـ تحقيق : ايمن نصر الأزهرى و علاء ابراهيم الأزهرى ، ۴ جلد ، بيروت : دارالكتب العلمية ، ۴ جلد ، ۱۴۱۹ ق / ۱۹۹۸ م.
۹ . ابو الفضل عياض بن موسى بن عياض (قاضى عياض) ( ۴۷۶ ـ ۵۴۴ ق )
وى در سَبته به دنيا آمد و جهت تكميل دانش ، در سى سالگى به قُرطُبه رفت . پس از سه سال ، از آن جا به مرسيه در شرق اندلس سفر كرد تا ابوعلى صدفى را ملاقات كند. وى پس از اين رحله علمى ، به سبته بازگشت و عهده دار منصب قضاوت شد. او بجز سبته ، در غَرناطه نيز عهده دار منصب قضا بود .
وى از مشايخ بسيارى ، مانند : ابوعلى الصدفى ، عبد الرحمان بن عتاب ، ابن رشد ، ابو بكر ابن عربى ، محمّد بن عيسى التميمى و الغسانى ، دانش و حديثْ فرا گرفت .
