195
حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام

عمر، تأكيد گرديده است .
۷ . بديهى است كه آثار و بركاتى كه در احاديث براى صله رحم ذكر شده ، در صورتى است كه اين كار اخلاقى، به قصد قربت و براى خدا انجام شود . بنا بر اين، كسى كه با انگيزه‏هاى غير الهى به خويشاوندان خود نيكى مى‏كند، لااقل نبايد انتظار بركات اُخروى آن را داشته باشد .
۸ . به نظر مى‏رسد مهم‏ترين حكمت تأكيد بر صله رحم و تحريم قطع پيوند خويشاوندى ، تحكيم بنياد خانواده و زمينه‏سازى جهت تقويت وحدت جامعه بزرگ اسلامى است . از اين رو در تفسير اين سخن خداى سبحان : (وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ ؛۱ آنان كه آنچه خدا دستور به پيوندش داده ، پيوند مى‏دهند) .
طبق روايتى ، امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد:
مِن ذلكَ صِلَةُ الرَّحِمِ، و غايَةُ تَأْوِيلِها صِلَتُكَ إيّانا .۲
يكى از مصاديق آن ، صله رحم است و تأويل نهايى آن ، پيوند برقرار كردنت با ما [خاندان‏] است .

در اين حديث، هدف نهايى صله رحم ، پيوند بر قرار كردن امّت اسلامى با خاندان رسالت قلمداد شده است. بنا بر اين ، تقويت بنياد خانواده به وسيله صله رحم ، مقدّمه تقويت وحدت جامعه به رهبرى خاندان رسالت است .

1.رعد : آيه ۲۱ .

2.بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۹۸ ح ۴۰ .


حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
194

۲ . صله رَحم، به معناى پيوند با خويشاوندان نَسَبى ، در مقابل قطع رحم (بريدن و جدايى از آنها) است ، و مقصود از پيوند با خويشاوندان، حفظ رابطه خانوادگى است و لازمه آن، نيكى كردن به آنهاست .
۳ .وجوب صله رحم ، اختصاص به ارحام مؤمنِ صالح ندارد ؛ بلكه وجوب آن ، شامل مطلق نزديكان نسبى مى‏شود . البته مواردى استثنا شده است، مانند : جايى كه صله رحم موجب ضرر طرف مقابل شود، يا موجب تأثيرپذيرى صله‏كننده از انحراف خويشاوند كافر و يا فاسق گردد، و يا موجب تأييد عملى شخص منحرف و به انحراف كشيده شدن ديگران گردد.
۴ . صله رَحم و نيكى به خويشاوندان، به تناسب نزديكى و دورى آنها، مصاديق متفاوتى دارند. بنا بر اين، ممكن است برخى از كارها نسبت به خويشاوندان دور ، صله و نيكى محسوب شوند؛ ولى نسبت به نزديكان مانند پدر و مادر يا برادر و خواهر ، كافى نباشند .
۵ . بريدن از خويشاوندان، آثار زيانبارى براى زندگى انسان در دنيا و آخرت دارد . اين گناه از جمله گناهانى است كه كيفر آنها از دنيا آغاز مى‏شود . يكى از كيفرهاى دنيوى اين گناه ، كوتاه شدن عمر است .۱
۶ . نيكى كردن به خويشاوندان، آثار و بركات فراوانى براى زندگى دنيوى و اخروى انسان دارد كه شمارى از آنها در متن حديثِ ياد شده ملاحظه گرديد . آثار ديگرى نيز براى آن در احاديث آمده است ، مانند : گشايش در روزى ، آسان شدن حسابرسى در روز قيامت ، حسن خُلق ، و پيشگيرى از گناه .۲
گفتنى است كه در احاديث اهل بيت عليهم السلام بيشتر بر نقش صله رحم در طولانى شدن

1.ر . ك : ميزان الحكمة : ج ۴ ص ۴۰۴ (صله رحم و طول عمر) و ص ۴۰۷ (بر حذر داشتن از قطع رحم) .

2.ر . ك : ميزان الحكمة: ج ۴ ص ۴۰۲ (آثار صله رحم) .

  • نام منبع :
    حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6490
صفحه از 339
پرینت  ارسال به