173
حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام

البتّه بايد توجّه داشت كه مقصود از استخاره در اين احاديث - همان طور كه اشاره شد - ، طلب خير از خداوند متعال است، نه استخاره با تسبيح يا با قرآن و يا با وسيله‏اى ديگر، هر چند اين گونه استخاره‏ها هم اگر با توجّه به شرايط آن انجام شود، مى‏تواند مصداق احاديث ياد شده باشد.
۲ . استشاره، به معناى نظرخواهى از افراد صاحب‏نظر است . در احاديث فراوانى تأكيد شده كه انسان در كارهايى كه انجام دادن آنها نياز به مشورت دارد، از ديگران نظرخواهى نمايد . از امام على عليه السلام نقل شده است :
مَن شاوَرَ ذَوِى العُقولِ استَضاءَبأنوارِ العُقولِ .۱
هر كه با خردمندان مشورت كند، از پرتو خردها روشنايى مى‏گيرد .
المَشورَةُ تَجلِبُ لكَ صَوابَ غَيرِكَ .۲
مشورت، انديشه درست ديگران را براى تو كسب مى‏كند .
المُستَشِيرُ مُتَحَصِّنٌ مِنَ السَّقَطِ .۳
مشورت كننده، براى مصونيت از خطا خود را در دژ قرار داده .

گفتنى است كه مشورت با ديگران، مانند استخاره، شرايطى دارد۴ كه رعايت آنها ضرورى است و در اين جا مجال ذكر آنها نيست.
۳ . آمدن استشاره در كنار استخاره، در حديثِ ياد شده، اشاره به اين است كه در انجام دادن امور مهم، استشاره و استخاره، مكمّل يكديگرند. از اين رو در حديثى از امام صادق عليه السلام آمده:
إذا أرَدتَ أمراً فلا تُشاوِرْ فيهِ أحَداً حتّى‏ تُشاوِرَ رَبَّكَ.
هرگاه خواستى كارى انجام دهى، پيش از مشورت با پروردگارت، با هيچ كس مشورت مكن.

1.ميزان الحكمة : ج ۶ ص ۸۷ ح ۱۰۰۰۸.

2.ميزان الحكمة : ج ۶ ص ۸۷ ح ۱۰۰۰۹ .

3.ميزان الحكمة : ج ۶ ص ۸۷ ح ۱۰۰۱۰ .

4.ر.ك: ميزان الحكمة: عنوان «مشورت».


حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
172

ديگران .
براى توضيح اين دو ره‏نمود، اين نكات، قابل توجّه اند:
۱ . استخاره، به معناى «طلب خير از خداوند متعال» است . در احاديث فراوانى توصيه شده كه انسان در هر كارى كه مى‏خواهد وارد شود، از خداوند متعال بخواهد كه او را به آنچه خير اوست، راه‏نمايى بفرمايد و در تشخيص سود و زيان خود، خطا نكند، درست تصميم بگيرد و كارى كه موجب پشيمانى است، انجام ندهد.
از امام صادق عليه السلام نقل شده كه مى‏فرمايد:
يَقولُ اللَّهُ‏عزّ وجلّ: مِن شَقاءِ عَبدى أن يَعمَلَ الأَعمالَ و لا يَستخيرُ بى .۱
خداوندعزّ وجلّ مى‏فرمايد : از بدبختى بنده‏ام، اين است كه كارها را انجام دهد و از من درخواست خير نكند .

در حديث ديگرى از امام على عليه السلام روايت شده كه به فرزندش توصيه مى‏فرمود:
و أَكثِرِ الاِستِخارَةَ .۲
بسيار استخاره (طلب خير از خداوند) كن .

از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود:
كانَ أَبى يُعَلِّمُنى الاِستِخارَةَ كَما يُعَلِّمُنِى السُّوَرَ مِنَ القُرآنِ .۳
پدرم ، به همان صورت كه به من سوره‏هاى قرآن را مى‏آموخت ، استخاره مى‏آموخت .

همچنين از ايشان نقل شده:
مَن دَخَلَ فِى أَمرٍ بِغَيرِ استِخارَةٍ ثُمَّ ابتُلِىَ لَم يوجَر .۴
هر كس بدون استخاره ، وارد كارى شود و گرفتار گردد ، پاداشى نمى‏گيرد .

1.بحار الأنوار : ج ۹۱ ص ۲۲۲ ح ۱ .

2.نهج البلاغة : نامه ۳۱ .

3.فتح الأبواب : ص ۱۴۸ .

4.المحاسن : ج ۲ ص ۵۹۸ ح ۴ .

  • نام منبع :
    حکمت ‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 6546
صفحه از 339
پرینت  ارسال به