گرفت. در ویراست هشتم (۱۸۷۸)، ایشان در ریشه‏شناسی‏ها تجدید نظر کردند؛ برخی از ریشه‏ها را تغییر دادند و ریشه‏های جدیدی را افزودند. تعدادی از مدخل‏ها (به طور خاص در محدوده جغرافیا و تاریخ) بازنویسی شد. در ویراست نهم (۱۸۸۳) ویراستاران برخی از اشتباهات ویراست‏های پیشین را حذف و اصلاحات دیگری را اعمال کردند. همچنین مطالبی از یافته‏های متون خط میخی مرتبط با بخش‏های باستان‏شناسی و تاریخی را به آن افزودند و تمام ارجاعات کتاب‏مقدس را دوباره مقابله کردند.

به رغم همه تلاش‏های مولَو و فولک در تکمیل این اثر، هنوز از دید استادان فن نواقصی در ویراست‏های هشتم و نهم وجود داشت. انتقادها مانع ادامه تلاش ایشان نبود، و آنان در سال‎های ۱۸۸۶ و ۱۸۹۰ به‎ترتیب ویراست‏های دهم و یازدهم را روانه بازار نشر کردند. در ویراست دهم، از برخی پژوهشگران این فن، از جمله پرفسور مولر، استاد زبان‎های سامی در دانشگاه وین دعوت به همکاری کردند.

ویراست بول

فرانتس بول^۱ با همکاری آلبرت^۲ و هاینریش^۳ ویراست‏های دوازده تا شانزدهم را بر عهده گرفتند. در ویراست ۱۲ که به سال ۱۸۹۵ منتشر شد، واژگان آرامی از عبری تفکیک شدند. علاوه بر این، نمایه جدیدی که توسط کرامر^۴ فراهم شده بود، دستیابی به واژگان عبری همراه معادل‏های آلمانی را آسان‏تر کرده بود. اهمیت این ویراست‏ها به خاطر مطالعات تطبیقی زبان‎ها بود که به دست بول و همکارانش انجام می‏گرفت. آلبرت مطابقت با گویش عربی و هاینریش بخش سریانی را بر

۱۸۴۲م. جامعه علمی غرب به ميراث گزنيوس کاملاً وفادار ماند، و اين وفاداری منحصر به يک دانشگاه يا کشور او، آلمان نبود، بلکه دانشمندان متعددی در سراسر اروپا، گاه به صورت فردی و گاه به شکل گروهی راه گزنيوس را ادامه دادند؛ تا سرانجام ويراست هفدهم در ۱۹۲۱م. يعنی حدود يک قرن بعد از چاپ نخست آن (۱۸۱۲م.)، منتشر شد.

در کتاب تاریخ و راهنمای قاموس‏ها و کشف‏الآیات یهودی^۱ گزارش مفصلی از ویراست‏های مختلف این کتاب آمده که اهتمام غربیان در ویرایش و به‎روزرسانی آثار فاخر را نشان می‏دهد و نقل خلاصه‏ای از آن در اینجا ضروری می‏نماید:

ویراست‏های دیتریش

فرانتس دیتریش^۲ ویراست‏های پنجم تا هفتم را انجام داد. در ویراست پنجم، که به سال ۱۸۵۷ انتشار یافت، وی در برخی ریشه‏شناسی‏ها بازنگری کرد و با توجه به نسخه لاتینی اصلاحاتی را اعمال نمود. همچنین توضیحات گرامری را با توجه به کتاب گرامر عبری گزنیوس ـ که توسط رودیگر^۳ بازنگری شده بود ـ در این ویراست گنجاند. در ویراست ششم که در ۱۸۶۳ منتشر شد، دیتریش تجدید نظر گسترده‏ای را در ریشه‏شناسی اعمال کرد و مطالب بسیاری را با توجه به نسخه لاتینی به آن افزود. نیز توضیحاتی را درباره موقعیت اماکن جغرافیایی اضافه کرد؛ اما در ویراست هفتم (۱۸۶۸) به همان اصلاحات پیشین بسنده شد.

ویراست‏های مولَو و ویلهلم فولک

ویراست‏های هشتم تا یازدهم به همّت فردیناند مولَو^۴ و ویلهلم فولک^۵ صورت