که در سطر ۲۷ آمده و خط‎شناسان آن را به «اسرائیل از بین رفت، و وارثی نخواهد داشت!» ترجمه کرده‎اند، که البته کماکان محل نزاع است (TDOT, v. ۶, ۳۹۹). کشف این کتیبه، فصل جدیدی را برای مطالعات عهد عتیق گشود.

۱۳. لوح‏های تلّ العمارنه

Tell el – Amarna Tablets

لوح‏هایی که در حومه مصر، معروف به این نام در سال ۱۸۸۷م. کشف شدند. این لوح‏ها در برخی موزه‏های مهم نگه‎داری می‏شوند (۲۰۰ لوح در برلین، ۸۲ لوح در لندن، ۵۰ لوح در مصر و...). عمده این الواح به خط رایج بین‎النهرین آن عصر، میخی اکدی می‏باشند؛ ازاین‎رو در مطالعات متون مقدس بسیار مهم بوده‏اند. برای مثال، همان‎طور که گذشت، متون زبان‏شناسی ردپای واژه یونس را در این کتیبه‏ها یافته‏اند.

۱۴. هم‏زمانی

Synchronic

اصطلاحی است یونانی، متشکل از συν / sun به معنای «درون/ در/ با» و χρόνος / Khronos به معنای «زمان». در این رویکرد، وضعیت موجود زبان، صرف‏نظر از تحولات و عقبه تاریخی آن بررسی می‏شود. سوسور در تبیین این روش، مثال شطرنج را مطرح می‏کرد. در یک بازی شطرنج، وضعیت مهره‏ها دائماً در حال تغییر است. یک ناظر، در هر زمان که بخواهد می‏تواند صفحه شطرنج را با تعیین موقعیت مهره‏های دو طرف توصیف کند. اگر هدف ما توصیف و تبیین وضعیت فعلی صفحه شطرنج باشد، ممکن است اندیشیدن درباره شرایط و حوادث قبلی ضروری نباشد. از این روش، به روش توصیفی نیز تعبیر می‏شود. به زعم نگارنده، آنچه برای جامعه علمی ما از اولویت بیشتری برخوردار است، دست‎کم برای چند دهه، روش Diachronic است. در غرب نیز روش هم‏زمانی پس از حدود دو قرن تلاش چشمگیر مطالعات تاریخی مطرح شد.

سوریه کشف شدند. چنين می‏نمايد که در زبان‏شناسی مفردات قرآن، نخستين بار‏ هوروويتس در نگارش بررسی‏های قرآنی (Koranische Untersuchungen) از این کتیبه‎ها استفاده کرد. ازاین‎رو وی در انتهای مقدمه از انو لیتمان^۱ بابت در اختیار گذاشتن متن منتشرنشده این کتیبه‏ها از او تشکر کرده است. آرتور جفری نیز در تحلیل هفده واژه قرآنی از یافته‏های این متون استفاده کرده است.

۱۱. کتيبه مِيشَع

Mesha inscription

سنگ‏نبشته‏ای به بلندی یک متر و عرض هفتاد سانتی‏متر است که به دستور مِیشع، پادشاه موآب در حدود ۸۵۰ق.م. نوشته شده است. این کتیبه در ۳۴ سطر، به زبان موآبی، شاخه‏ای از سامی غربی است و با عبری پیوند عمیقی دارد. الفبای آن عبری ـ کنعانی است. در اين کتيبه کلمات با یک نقطه و جملات با یک عمود تفکیک شده‎اند. این اثر در سال ۱۸۶۸م. در اردن کشف شد و در موزه پاریس نگه‎داری می‏شود (درباره ذکر میشع و موآب در تورات نک. دوم پادشاهان ۱: ۱؛ ۳: ۳ـ ۴ JE, v. ۱۴, p. ۷۵- ۷۶)

۱۲. کتيبه مرنپتاح

Merneptah inscription

مرنپتاح، به معنای «محبوبِ پتاح [از خدایان مصر]» پادشاه مصر در فاصله سال‎های ۱۲۲۴ الی ۱۲۱۴ق.م. است. این کتیبه به طول حدود ۳ متر و عرض ۱۶۰سانتی‎متر، به خط هیروگلیفی (تصویرنگار) است و در سال ۱۸۹۶ کشف شده و در موزه قاهره نگه‎داری می‏شود. از جهتی، اهمیت آن به سبب عبارتی است