171
درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات

فلسطین در فاصله سال‎های ۵۳۹ تا ۳۳۳ قبل از میلاد، زمینه ترجمه تورات عبری به زبان آرامی نیز فراهم آمد؛ چراکه زبان رسمی و اداری آن عصر بود. این تجربه تاریخی زمینه را برای ایرانیان نیز آماده ساخت تا در قرن هفتم و هشتم میلادی زبان عربی را به‎آسانی بپذیرند.

۶. تَنَخ

תנך / Tanakh

«تَنخ» اصطلاحی که از سه حرف نخست «تورا»، «نویّیم» و «کتوبیم» برگرفته شده است. هر کدام از این سه واژه به مجموعه‏ای از کتاب‎های عهد عتیق اشاره دارند: تورا: اسفار پنج‎گانه حضرت موسی علیه السلام؛ نویّیم: کُتب انبیا؛ کتوبیم: دیگر نوشته‏های مقدس که متضمن کتاب‎های تاریخ، نغمه‏های دینی و... می‏باشد. ازآنجاکه در عبری حرف כ در ابتدا و میانه کلمات «ک» تلفظ می‏شود، و در انتهای کلمه با تغییر شکل به ך، «خ» تلفظ می‏شود، حرف آغازین واژه سوم (کتوبیم) در انتهای اصطلاح مورد بحث، خ خوانده می‏شود.

۷. پاسوق

פסוק / Pāsog

در ادبيات اسلامی به بخش‏های مشخصی از قرآن «آيه»، و در شکل جمع آن «آيات» گفته می‏شود. در مورد تورات عبری، مشابه این بخش از تورات، «پاسوق» نامیده می‏شود؛ اما کلمه verse بدون بار معنايی دينی برای اشاره به فقرات کتاب مقدس (اعم از عهد قديم و جديد) به کار می‏رود. با گسترش مطالعات تطبيقی در دهه‏ها‏ی اخير، در لابه‎لای نوشته‏های فارسی برای اشاره به جمله‏های کتاب مقدس با به‎کارگيری واژگانی چون بند، عبارت و فقره، نوعی عدم اطمينان ديده می‏شود. شايد استفاده از اصطلاح فنی «پاسوق» برای اشاره به آيات عهد عتيق مناسب


درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات
170

یافته است. ایشان اشقاق را به גזרה / Gizrā ترجمه کردند (see: Goldziher, On The History of The Grammar Among The Arabs, p. ۵۴).

۳. تئوفوریک

Theophoric

تئوفوریک (θεόφορος theophoros /) واژه‏ای یونانی است که به اسامی‎ای که با پیشوند یا پسوندی از نام‏های الهه‏ها و اسطوره‏ها همراه است، گفته می‏شود. این سبک نام‎گذاری در یونان باستان، بابل، آشور، فینیقی‏ها، عبرانیان و اعراب (مانند عبدالله) رایج بوده است. در کتاب مقدس عبری، از این دست نام‎ها فراوان دیده می شود؛ نام‎هایی همچون اسرائیل، جبرائیل و میکائیل از مثال‏های معروف‎اند.

۴. ترجمه هفتادين

Septuagint

نسخه هفتادين يا سپتواجنت، ترجمه يونانی عهد عتيق است که در سده سوم قبل از ميلاد توسط يهوديان ساکن اسکندريه صورت گرفت. گفته می‏شود ۷۲ مترجم در تهیه آن مشارکت داشته‏اند و اين نام به تعداد مترجمان آن اشاره دارد. ماجرای آن با برخی شاخ و برگ‏های فراوان در رساله اریستیاس گزارش شده است (نک. فصل‏نامه هفت‎آسمان، ش ۱۱ـ ۱۲، ص ۵۱ـ ۱۰۶). در منابع غربی با اعداد رومی به صورت LXX به آن ارجاع داده می‏شود. اين ترجمه منبع انجيل‎نويسان در ارجاع به عهد عتيق بوده است.

۵. ترگوم

תרגום / Targum

این واژه اشاره به ترجمه آرامی عهد عتیق دارد. با تسلط ایرانیان بر سرزمین

  • نام منبع :
    درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات
    سایر پدیدآورندگان :
    حیدر عیوضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 21966
صفحه از 192
پرینت  ارسال به