دلالت دارند که بعدها در کاربردهای دینیای مانند ذبح شرعی برای طهارت، توسعه یافتهاند.
۱۶. سَبْت/ شبّات
مشتقات اسمی و فعلی ریشه «س ب ت» در قرآن کریم عبارتاند از:
۱. معانی اسمی: (لَقَدْ عَلِمْتُمُ ٱلَّذِينَ ٱعْتَدَوْا مِنكُمْ فِى ٱلسَّبْتِ) (بقره، ۶۵)؛ «کما لَعَنّا أصحاب السَّبت» (نساء، ۴۷)؛ (لَا تَعْدُوا فِى ٱلسَّبْتِ) (نساء، ۱۵۴)؛ (إِذْ يَعْدُونَ فِى ٱلسَّبْتِ إِذْ تَأْتِيهِمْ حِيتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا) (اعراف، ۱۶۳)؛ (إِنَّمَا جُعِلَ ٱلسَّبْتُ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱخْتَلَفُوا فِيهِ) (نحل، ۱۲۴)؛ (وَ هُوَ ٱلَّذِى جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيْلَ لِبَاسًا وَ ٱلنَّوْمَ سُبَاتًا) (فرقان، ۴۷)؛ (وَجَعلنا نَومَکُم سُباتا) (نبأ، ۹)؛
۲. معنای فعلی: (وَيَوْمَ لَا يَسْبِتُونَ لَا تَأْتِيهِمْ) (اعراف، ۱۶۳).
منابع لغوی عربی، معانی ذیل را برای مشتقات این واژه برشمردهاند:
الف) روز سَبت/ شنبه یهودیان: سَبَتَ الیهودیُ یَسبُتُ یعنی «یتّخذُ السَّبت عیدا»؛
ب) سکون، آرامش: السُّبات به معنای خواب، حالت شبه غَش؛۱
پ) قطع کردن، بریدن، متوقف کردن، زایل کردن «سَبتَ رأسه إذا حلقه».۲
قاموسنگاران عربی در حالت فعلی اين واژه، بیشتر بر معنای «قطع کردن و متوقف کردن» آن تأکید دارند. أزهری در وجه تسمیه روز شنبه به «سَبْت» آورده است: «چون خداوند در این روز کار آفرینش را به پایان رساند».۳ سخن مسعودی نیز در این زمینه چنین است:
