از ياران پيامبر صلى اللَّه عليه وآله ، تابعيان و دانشمندان علوم قرآنى نيز تصريح كرده‏اند كه آن بزرگوار ، داناترين امّت اسلامى به معارف اين كتاب آسمانى است . ^۱
ابن ابى الحديد معتزلى ، در باره پيش‏گامى امير مؤمنان عليه السلام در علم تفسير مى‏گويد :
ما أقولُ فى رَجُلٍ تُعزى‏ إلَيهِ كُلُّ فَضيلَةٍ . . . و مِنَ العُلومِ عِلمُ تَفسيرِ القُرآنِ ، و عَنهُ اُخِذَ ، و مِنهُ فُرِّعَ . و إذا رَجَعتَ إلى‏ كُتُبِ التَّفسيرِ عَلِمتَ صِحَّةَ ذلِكَ ، لِأَنَّ أكثَرَهُ عَنهُ و عَن عَبدِ اللَّهِ بنِ عَبّاسٍ ، و قَد عَلِمَ النّاسُ حالَ ابنِ عَبّاسٍ فى مُلازَمَتِهِ لَهُ ، وَ انقِطاعِهِ إلَيهِ ، وأنَّهُ تِلميذُهُ و خِرّيجُهُ . و قيلَ لَهُ : أينَ عِلمُكَ مِن عِلمِ ابنِ عَمِّكَ ؟ فَقالَ : كَنِسبَةِ قَطرَةٍ مِنَ المَطَرِ إلَى البَحرِ المُحيطِ ! ^۲
چه بگويم در باره مردى كه هر فضيلتى به او منسوب است . . . از جمله دانش‏ها ، دانش تفسير قرآن است كه آن را از او گرفته‏اند و شاخ و برگ داده‏اند و اگر به كتاب‏هاى تفسير رجوع كنى ، درستىِ اين مطلب را خواهى يافت ؛ چون بيشتر اين دانش از او و عبد اللَّه بن عبّاس است و همه مردم ، از همراهى ابن عبّاس با على عليه السلام و ارتباط تنگاتنگش با او و شاگردى‏اش پيش او و دانش‏آموختگى‏اش در مكتب او ، باخبرند .
به ابن عبّاس گفته شد : نسبت دانش تو به دانش پسر عمويت چيست؟

كه به آبشخور ، رو مى‏آورند ، به آنان روى آوريد .
گفتنى است كه ابن ابى الحديد معتزلى ، در شرح عبارت «فَأَنزِلُوهُم بِأَحسَنِ مَنازِلِ القُرآنِ ؛ آنان را در بهترين جايگاه‏هاى قرآن قرار دهيد» مى‏گويد :
تَحتَهُ سِرٌّ عَظيمٌ ،َو ذلِكَ أنّهُ أمرَ المُكلّفينَ بأن يَجروا العِترَةَ فِى إجلالِها وَ اِعظامِها و الانقيادِ لَها وَ الطاعَةِ لأوامِرِها مَجرى القُرآنِ . ^۱
زير آن ، راز بزرگى نهفته است ؛ و اين از آن روست كه به مكلّفان دستور داده تا عترت پيامبر را در جلالت و بزرگى و نيز فرمانبرى از آنان و اطاعت از اوامرشان ، هم‏شأن قرآن قرار دهند .
وى در ادامه ، در پاسخ اين سؤال كه «اين سخن، مُشعر به عصمت اهل بيت عليهم السلام است . بنا بر اين ، عقيده اصحاب شما كه مبناى اماميه را نداريد ، در اين باره چيست؟» مى‏گويد : ما بر اساس ادلّه ، امام على عليه السلام را معصوم مى‏دانيم، هر چند مانند اماميه ، عصمت را شرط امامت نمى‏دانيم . ^۲

د - اعتراف بسيارى از صحابه ، تابعين و دانشمندان‏

آنچه گذشت ، در باره جايگاه اهل بيت عليهم السلام به طور عام در تفسير قرآن بود ؛ امّا در خصوص قرآن‏شناسى امام على عليه السلام - كه بزرگ اهل بيت عليهم السلام پس از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله است - ، افزون بر دلايلى كه ملاحظه شد ، بسيارى